Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
ANADOLU'DA MEZHEP HAREKETLERİ	Birinci Düzey	TİB 696		2	7.00	7.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	YOK
Eğitimin Dili	TÜRKÇE
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	-
Dersin Veriliş Şekli	YÜZ YÜZE
Dersin Amacı	Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu ve temel yaklaşımları kavramak, Mezhepler Tarihi ile ilgili kavramları ve bu alana dair temel kaynakları tanımak, din-mezhep ayrımı farkındalığına vararak mezheplerin dinin anlaşılma biçimi olup beşeri bir karakter arz ettiğini ve din ile özdeşleştirilemeyeceğinin farkına varmak, siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini yorumlayabilmek, mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, tarihçeleri, temel görüşleri, başlıca kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkılarını anlamak, açıklamak ve çözümlemek, tarihte yaşayıp kaybolan ya da günümüzde hala yaşayan dini fırkaları tarafsız bir bakış açısıyla yaklaşabilmek ve bu ekolleri kendi kaynaklarına dayanmak suretiyle ortaya koyabilmektir.
Dersin Tanımı	Günümüz İslam Mezhepleri, İslam düşüncesinde geçmişte ve günümüzde siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş “İslam düşünce ekolleri” diyebileceğimiz beşeri ve toplumsal oluşumların, doğdukları ortamı, doğuş sebeplerini, teşekkül süreçlerini, fikirlerini, mensuplarını, edebiyatını, yayıldığı bölgeleri, İslam düşüncesine katkılarını temel kaynaklarından hareketle zaman-mekan bağlamında ve fikir-hadise irtibatı çerçevesinde, betimleyici metotla ve tarafsız bir gözle inceleyen bir bilim dalıdır. İslam Mezhepleri Tarihi dersinde, bu bilim dalının ilkeleri, metodu ve alanı dikkate alınmak suretiyle teşekkül etmiş siyasi-itikadi ekoller teorik olarak incelenmektedir.

Dersin İçeriği

1	Haricilik ve Doğuşu
2	Mürcie’nin teşekkül süreci ve görüşleri
3	Şia, Tarihsel Gelişimi ve Görüşleri
4	Zeydiyye, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
5	İsmailiyye, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
6	İmamiyye, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
7	Nusayrilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
8	Dürzilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
9	Kadıyanilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
10	Babilik-Bahailik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
11	Yezidilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
12	Alevilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
13	Mu’tezile ve Tarihsel Gelişimi
14	İslam Mezheplerinin Genel Değerlendirmesi
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu, temel yaklaşımları kavrar.
2	Mezhepler Tarihi ile ilgili temel kavramları, kaynakları ve mezheplerin ortaya çıkış sebeplerini çözümler. Mezhebin ortaya çıktığı dini, siyasi, sosyal yapıyı ve bu yapının tezahürlerini göz önünde bulundurarak mezhepler üzerindeki yansımasını anlar ve bu mezheplerin zihniyet çözümlemesini yapar.
3	Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder.
4	Mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış sebepleri, tarihçeleri, temel görüşleri, başlıca kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkılarını tahlil eder.
5	Mezheplerin kendi ana kaynaklarını tanır, kendi kaynaklarına dayalı olarak tarafsız bir gözle inceler
6	Mezhepler arasındaki farklılıkları tabii karşılayıp hoşgörü ile yaklaşır ve birlikte yaşama kültürüne katkıda bulunur ve farklı görüşlere karşı hoşgörülü yaklaşır.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Matematiksel düşünme yeteneği kazanır ve bu yeteneği kullanır.
2	Matematik ile ilgili bir problemi kurgulayabilir, çözüm yöntemi geliştirebilir ve sonuçları gerektiğinde uygulayabilir.
3	Fiziksel olayları matematiksel modelleme yaparak çözebilme yeteneği geliştirir.
4	Güncel yazılım programları kullanır ve bu yeteneğini bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izlemede de kullanır.
5	Girişimcilik ve yenilikçiliğe önem verir.
6	Soyut düşünme yeteneğini kullanır.
7	Soyut kavramları, matematiksel yöntemler ile somut hale indirgeyerek bunları anlama ve yorumlama yeteneği kazanır.
8	Matematiksel düşüncenin bir sanatsal özelliğe sahip olduğunun farkına varır.
9	Matematik tarihi ile ilgili belirli bir bilgi düzeyinde olur ve bilim tarihinde matematiğin yerini kavrar.
10	Analitik düşünme yeteneği kazanır.
11	Sorgulayıcı ve eleştirel düşünme yeteneği kazanır.
12	Kendi meslektaşları ile takım oluşturabilme ve bireysel bilgilerini takıma yansıtma yeteneği kazanır.
13	Kendi alanı ile ilgili sahip olduğu bilgi birikimini yazılı ve sözlü olarak ifade eder.
14	Kendi alanı ile ilgili matematiksel bilgileri belirli düzeyde takip edebilecek ve yorumlayabilecek düzeyde bir yabancı dil geliştirir.
15	Sahip olduğu matematiksel bilgileri farklı disiplinlerde de kullanır.
16	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahip olur.
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	2	28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	14	2	28
Ödevler	14	2	28
Sunum / Seminer hazırlama	14	2	28
Kısa sınavlar	10	2	20
Ara sınavlara hazırlık	2	2	4
Ara sınavlar	1	1	1
Proje (Yarıyıl ödevi)	1	1	1
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	1	1	1
Yarıyıl sonu sınavı	1	2	2
Araştırma	5	1	5
Toplam iş yükü			146
AKTS			6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	30
Kısa sınav	0	0
Ödev	1	10
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	[1] Abdurrahman Bedevi, Mezâhibul-İslâmiyyîn, Beyrut 1996. [2] Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991. [3] E. Ruhi Fığlalı, İmâmiyye Şîası, İstanbul 1984. [4] Eşârî, Makalâtül-İslâmiyyîn ve İhtilafül-Musallîn, thk.Helmut Ritter, Weisbaden 1980. [5] Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993. [6] İbn Hazm, el-Fasl Fîl-Milel vel-Ehvâ ven-Nihal, Beyrut 1986. [7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003. [8] Kummî ve Nevbahtî, Kitâbul-Makâlât vel-Fırak ve Fırakuş-Şîa, çev. Hasan Onat-Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004; [9] Muharrem Akoğlu, Mihne Sürecinde Mu’tezile, İstanbul 2006 [10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000. [11] Şehristani, el-Milel ven-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur, Beyrut 1993. [12] W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981. [13] Fazlurrahman, İslam, Çev. Mehmet Aydın-Mehmet Dağ, Ankara 2000. [14] İ. Abdulhamid, İslamda İtikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, M. Saim Yeprem, İstanbul 1983. [15] M.Saffet Sarıkaya, İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler, İsparta 2001. [16] Mustafa Akçay-Bulut, H.İbrahim, Siyasî-İtikâdî İslam Mezhepleri Tarihi(Giriş), İzmir, 2005.
Yardımcı Kaynaklar	W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında