Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
TASAVVUF TARİHİ VE GELİŞİMİ	İkinci Düzey	TİB 515	Seçmeli	1	7.00	7.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	DOÇ. DR. OSMAN NURİ KÜÇÜK
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	Arş. Gör. Mesut SANDIKÇI
Dersin Veriliş Şekli	Sözlü anlatım, soru ve cevap
Dersin Amacı	Tasavvufun temel kavramları ve tarihi gelişimi hakkında bilgilere ulaşmak. Tasavvufun İslâmî ilimler ve diğer mistik gelenekler arasındaki yerini belirlemek. İslam’ın rûhânî ve bâtınî boyutunu ortaya koymak. İnsanın ruhî yapısının derinliğine dikkat çekmek. Genel olarak Tasavvuf Tarihi ve felsefesi hakkında bilgi vermek. Başlıca büyük tarikatları tanıtmak.
Dersin Tanımı	Tasavvufun tanımı, amacı, kökeni ve tarihi gelişimini, Tasavvufun temel kaynaklarını ,Tasavvufun İslam’la olan ilişkisi ve genel karakteristiğini, İslam’ın rûhânî, derûnî boyutunu, İslam’ın, sufilerce ortaya konan derûnî yaşam tarzının karakteristik özellikleri ve yöntemlerini, Tarikatların ortaya çıkışı ve geniş İslam dünyasının farklı bölgelerine yayılan ana tarikatları ele alan bir derstir.

Dersin İçeriği

1	Tasavvufa kısa bir giriş. Tasavvuf ile diğer mistik gelenekler arasındaki ilişki. Tasavvuf ve İslam.
2	Tasavvufun doğuşu. İlk zahidler.
3	İlk sufiler ve tasavvufi öğretileri: Fudayl b. Iyaz, Rabiatü’l-Adeviyye, Maruf Kerhi, Zünnun Mısri, Haris Muhasıbi.
4	Siblî, Bayezid Bistami, Cüneyd Bağdadi, Hallacı Mansur.
5	Gelişme dönemi sufileri ve klasik tasavvuf kaynakları. Ebu Nasr Serraç, Ebu Bekir Muhammed Kelâbâzi, Ebu Talip El-Mekki.
6	Ali b. Osman Hucviri, Abdulkerim Kuşeyri, Gazali.
7	Tarikatların oluşumu ve belli bazı tarikatlar. Kadıriyye, Yeseviyye, Rifaiyye, Sühreverdiyye, Şazıliyye, Kübreviyye.
8	Mevlana ve Mevlevilik
9	Nakşbendiyye
10	Halvetiyye
11	Bayramiyye
12	Kadirilik
13	Osmanlı Dönemi Tarikatların seyri
14	Orta Asya'da Tarikatların seyri ve durumu
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	tasavvufun ortaya çıkma süreci hakkında bilgi edinir
2	tasavvufun orta çıkma sürecinde iç ve dış amilleri tespit edebilir
3	tasavvufun ilk oluşum sürecinde zahidler durumu ve tasavvufun oluşumunda bu dönemin önemini kavrar
4	tasavvufun tarikatlaşma sürecinde ictimai rolün etkisini kavrar
5	tasavvufun oluşması sürecince diğer ilimlerle olan ilişkisi kurabilir
6	tasavvufun Anadolunun İslamlaşmasındaki rolünü kavrar
7	ve yine tasavvuf tarihini tarihsel süreç içerisinde hangi tarikatların hangi bölgelerde dağılması ve buna neden olan durumları öğrenir
8	tarikat ve tekkelerin ictimai hayatta ne derece belirleyici bir saik olduğunu kavrama
9	Öğrenciler İslâm rûhânî hayatına dair bir bilinç elde eder ve İslam’ın rûhânî boyutunu analiz etme imkânına kavuşur.
10	Diğer taraftan öğrenciler insan, dış dünya ve dini bütüncül bir perspektiften yorumlama imkânı elde eder

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.
2	Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.
3	İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.
4	Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.
5	Kuran ve yorumuyla ilgilenenelerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.
6	Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.
7	Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.
8	Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.
9	İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.
10	Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.
11	İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.
12	İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.
13	İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.
14	Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	3	42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	14	1	14
Ödevler	14	2	28
Sunum / Seminer hazırlama	14	2	28
Kısa sınavlar	0	0	0
Ara sınavlara hazırlık	0	0	0
Ara sınavlar	1	3	3
Proje (Yarıyıl ödevi)	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavı	1	3	3
Araştırma	14	2	28
Toplam iş yükü			146
AKTS			6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	40
Kısa sınav	0	0
Ödev	0	0
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1997 Mahmut Erol Kılıç, İbn Arabi Düşüncesine Giriş, İstanbul 2009
Yardımcı Kaynaklar	Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, (MUİFV. Yay), İstanbul 1990; William Chittick, Tasavvuf, Kısa Bir Giriş, çev: Turan Koç, (İz Yay.9, İstanbul 2003. Annemarie Schimmel, İslam’ın Mistik Boyutları, çev: Ergun Kocabıyık, (Kabalcı Yay.), İstanbul 1999 Mustafa Kara, Din Hayat Sanat Açısından Tekkeler ve Zâviyeler, (Dergah Yay), İstanbul 1990. Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, (Dergah Yay.) İstanbul 1998; Mustafa Çakmaklıoğlu, İbn Arabi’de Marifetin İfadesi, (İnsan Yay), İstanbul 2007. William C. Chittick, Varolmanın Boyutları, çev. Turan Koç, (İnsan Yay.) İstanbul 1997; William C. Chittick, Hayal Alemleri, çev. Turan Koç, (İnsan Yay.) İstanbul 1999; Mustafa Aşkar, Tasavvuf Tarihi Literatürü, Ankara 2000; Ethem Cebecioğlu, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ankara 1997; Cengiz Gündoğdu, Hacı Bektaş-ı Veli, (Aktif Yay), Ankara 2007, Necdet Tosun, Bahâeddin Nakşbend, (İnsan Yay), İstanbul 2002; Mevlana, Mesnevi, çev. Şefik Can (Ötüken Yay), İstanbul 2003, Feridüddin Attar, Mantıku’t-Tayr, (Kırkanbar Yay), İstanbul 2004.

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında