Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
ÇİFT YILDIZLAR	Birinci Düzey	AST428	Seçmeli	5	5.00	5.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	Yok
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	DOÇ. DR. NESİBE ÖZEL
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	Yok
Dersin Veriliş Şekli	Yüz yüze
Dersin Amacı	Bu dersin amacı, öğrencinin, çift yıldızların yapısı, sınıflandırılması, parlaklık ve tayf ölçümlerinden ışık ve dikine hız eğrilerinin analiz edilmesi için geliştirilen yöntemler ve bunların farklarının ortaya çıkartılması, bir çifti oluşturan bileşen yıldızların temel fiziksel öğeleri kütle, yarıçap ve sıcaklıklarının hesaplanması, çift yıldızları kullanarak yıldızların uzaklıklarının belirlenmesi, gözlemsel bulgular ile kuramların karşılaştırılması ve farklılıkların yorumlanması konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olmasını sağlamaktır.
Dersin Tanımı	Çift yıldız olarak adlandırılan ve belirli bir ortak kütle merkezinde dolanan ikili yıldız sistemlerinin yapısı ve evrimlerinin anlaşılması

Dersin İçeriği

1	Çift yıldızların bulunma yollarının gözden geçirilmesi.
2	Gözlem aletlerinin duyarlık sınırlarının test edilmesi.
3	Görsel çift yıldızların gözlemleri, yörünge çözümü ve yörünge öğeleri bulma yöntemleri
4	Görsel çift yıldızların gözlemlerinden bileşen yıldızların kütlelerinin hesaplanması.
5	Yıldızlarda kütle hesabı yöntemleri ve yanılgılarını tahmin etme yolları.
6	Çift yıldızlardan dinamik ıraksımın bulunması, kütle-parlaklık bağıntısının elde edilmesi.
7	Çift yıldızlardan dinamik ıraksımın bulunması, kütle-parlaklık bağıntısının elde edilmesi.
8	Ara Sınav
9	Yörünge ve yıldızlara ilişkin bulunan öğelerin yanılgılarını tahmin etme ve öğelerin kuram sal öngörülerle karşılaştırılması.
10	Tayfsal çift yıldızların gözlem yöntemleri, hız ölçümlerini bozan etkiler.
11	Tek ve çift çizgili tayfsal çift yıldızların dikine hız eğrilerinin elde edilmesi ve çözümü.
12	Tek çizgili tayfsal çift yıldızlarda kütle fonksiyonunun bulunması ve kütle tayini.
13	Çift çizgili tayfsal çift yıldızlarda bileşenlerin kütlelerinin belirlenmesi ve yanılgılarının bulunması.
14	Örten çift yıldızların gözlem ve indirgeme yöntemleri.
15	Işık eğrilerinin analizi ve bileşenlerin yarıçaplarını hesaplama yöntemleri.
16	Final Sınavı
17	-
18	-
19	-
20	-

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Güneş dizgesi dışında çekimsel olarak birbirine bağlı cisimlerin varlığı ve bunların devinimlerini gözlemsel kanıtlarla karşılaştırma ve yorumlayabilme
2	Çift yıldızlarının parlaklık ve hız ölçümlerini yapabilecek gözlem araçlarını tanıma ve duyarlıklarını belirleme
3	Işık ve tayf ölçümlerini indirgeyebilme, bunun için basit programlar yapabilme becerisi kazandırma
4	Görsel çift yıldızların gözlemlerle elde edilen yörünge eğrilerini farklı çözüm yöntemleri ile analiz edebilme ve yörüngeye ilişkin öğeleri ortaya çıkartabilme
5	Görsel çift yıldızların gözlemlerinden dinamik uzaklığı belirleme ve gözlemsel kütle-parlaklık bağıntısını kuramsal beklentilerle karşılaştırma
6	Tayfsal gözlemlerle tek ve çift çizgili tayfsal çiftlerin dikine hızların ölçümü ve indirgeme hesaplarını yapma, bileşen yıldızlarını dolaysız yolla kütlelerini hesaplama becerisi kazanma
7	Genel olarak yıldızların kütle tayini yollarını tartışma ve en güvenilir yöntemi ortaya çıkarma becerisi yapabilme
8	Örten çift yıldızların ışık eğrilerinin analizi ile bileşen yıldızların yarıçaplarını bulma becerisi kazanma
9	Yıldızların dolaysız yolla bulunan kütle, yarıçap ve etkin sıcaklıklarını kuramsal öngörülerle karşılaştırabilme ve farkları yorumlayabilme
10	Matematiksel modellemeler ile gözlem verileri arasındaki uyuşmazlıkların başlıca kaynaklarını ortaya koyabilme, yeni önermeler yapabilme becerisi kazandırma

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Astronomi ve Uzay Bilimleri alanındaki tarihsel gelişimleri değerlendirip yorumlar.
2	Madde ve enerji arasındaki ilişki ve enerjiyi açıklar.
3	Evrenin yapısı, oluşumu, evrimini anlar; evrende bulunan gök cisimlerinin çeşitliliğini kuramsal ve gözlemsel olmak üzere bilimsel yöntemlerle çok yönlü değerlendirir.
4	Gök cisimlerinin; fiziksel ve kimyasal özellikleri ile konum ve şekillerini çeşitli koordinat ve ölçü sistemleriyle çok yönlü değerlendirir.
5	Güneş, Güneş sistemi üyeleri ile bunların yeryüzündeki etkilerini çok yönlü açıklar. Ötegezegen sistemlerinin özelliklerini anlar ve yorumlar.
6	Astronomi ve Uzay Bilimleri konularını anlayabilmek için temel fizik ve matematik bilgilerini kullanma becerisi kazanır.
7	Gözlem aletleri ve ölçüm teknikleri kullanma konusunda bilgi sahibi olur. Sayısal ve astronomik görüntülerin çeşitliliğini tanımlayarak bu görüntülerin işlenmesini gerçekleştirir. Gözlem aletleriyle kaydedilen fotonlardan kaynağın özelliklerine ve evrimine ilişkin bilgi türetir.
8	Astronomik verileri toplar, analiz eder, hata analizi yaparak teorik modeller ile sonuçları yorumlar.
9	Astronomi ve Uzay Bilimleri ile ilgili alanlarda projeler yapar, konulara ilişkin problemleri bilgisayar bilgisiyle analiz eder ve çözümü için çeşitli programlama dilleriyle programlar hazırlar.
10	Radyo bölgeden Gama’ya elektromanyetik tayfın her bölgesinden yerden ve uydulardan gelen verileri kullanıp, yorumlar. Yakın uzaya ait uzay havası, uydu yörüngeleri, uydu ve uzay teknolojileri hakkında bilgi sahibi olur.
11	Karşılaştığı problemleri çözmek için eleştirel ve yaratıcı düşünür ve çözüme ulaşırken farklı yöntem ve güncel teknikleri kullanır
12	Orta öğretimde astronomi, fen ve teknoloji, matematik, fizik ve bilişim konularında düşüncelerini ve bilgilerini toplumla paylaşma sorumluluğu kazanır
13	Kamu ve özel sektörde, bilgisayarlı hesaplama ve istatistik bilgisini kullanır ve paylaşır.
14	Topluma astronomi konularında bilgi ve düşüncelerini aktarır, doğru yönlendirmelerde bulunur.
15	Bütün temel bilimlere genel bir bakış açısı kazanır, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve mesleki bilgi ve becerilerini güncel tutma bilincine sahip olur. Disiplinler arası grup çalışmaları yapabilir ve zamanı etkin kullanabilir. Mesleki sorumluluk ve etik bilincini geliştirir.
16	Alanındaki en son gelişmeleri ve bilgileri takip edebilecek ve sözlü ve yazılı iletişim kuracak düzeyde en az bir yabancı dil bilgisine sahip olur, bilimsel çalışmalar yazar, sunar ve meslektaşları ile iletişim kurarak tartışır.
17	Ana dilinin yapı ve işleyiş özelliklerini, dil-düşünce bağlantısı açısından yazılı ve sözlü ifade vasıtası olarak Türkçeyi doğru ve güzel kullanır.
18	Ülkemizi, Atatürk''ün düşünce, görüş ve ilkeleri doğrultusunda gelişmiş seviyeye getirecek bilince sahip olur.
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	2	28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	14	4	56
Ödevler	7	2	14
Sunum / Seminer hazırlama	0	0	0
Kısa sınavlar	0	0	0
Ara sınavlara hazırlık	1	5	5
Ara sınavlar	1	2	2
Proje (Yarıyıl ödevi)	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	1	5	5
Yarıyıl sonu sınavı	1	2	2
Araştırma	10	1	10
Toplam iş yükü			122
AKTS			5.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	100
Kısa sınav	0	0
Ödev	0	0
Yarıyıl içi toplam		100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	C.Ibanoğlu, Çift Yıldızlar (E.Ü.Basımevi, 2004)
Yardımcı Kaynaklar	L.Binnendijk, Properties of Double Stars (Pennsylvania Press, 1960) R.G.Aitken, The Binary Stars (McGraw-Hill, 1964

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında