Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
BİZANS SANATI VE MİMARİSİ II Birinci Düzey MİM S127 Seçmeli 3 3.00 3.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri YOK
Eğitimin Dili TÜRKÇE
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı YRD.DOÇ. DR. LEYLA KADERLİ
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı -
Dersin Veriliş Şekli TEORİK GÖRSELLER EŞLİĞİNDE
Dersin Amacı 8.- 15 yy. arasındaki tarihi süreç içinde Doğu Roma İmp.''''nun günümüze gelen kültürel mirası tanıtmak, tanıtma yoluyla öğrencinin koruma bilincini oluşturmaktır. 8.-15. yüzyıl arasındaki süreçte Bizans''''ın etkisini gösterdiği coğrafyalarda üretilen mimarlık, resim, küçük el sanatları hakkında fikir sahibi olabilecektir; Bizans sanatının etkilerini Orta Bizans Dönemi (9.-13.yy ) ile Geç Bizans Dönemi (14.-15.yy) arsında sanatta meydana gelen değişimler. takip eder.
Dersin Tanımı 15. yüzyıllar arasındaki Orta Bizans, Latin istilası (1204-1261),Paleologoslar Dönemi (1261-1453) arasındaki Bizans İmparatoluğu ndaki siyasi, ekonomik, politik, sanatsal değişimler irdelenecektir, 11. yüzyıldan itibaren pek çok farklı kültüre (Anadolu Selçukluları, Beylikler Dönemi, Erken Osmanlı Dönemi) ev sahipliği yapmış olan Anadolu daki etkileşimler ve bunların sanat eserlerine yansımaları örneklerle tartışılacaktır.

Dersin İçeriği
1 Iustinianus Hanedanı sarayı ve 8. Yy. tarihi coğrafyası hakkında bilgilendirme
2 İkonoklasmus (726-843) dönemi yapıları (Sige Başmelekler Kilisesi, İznik Koimesis, Ankara Aziz Klemens vb.) hakkında bilgilendirme
3 Konsiller tarihi hakkında bilgilendirme (İznik Konsili)
4 Orta Bizans dönemine geçişin tarihi ve kültürel çerçevesinin belirlenmesi
5 İstanbul''daki Orta Bizans Dönemi yapıları (Myrelaion, Konstantin Lips, Pantokrator Manastır Kiliseleri vb.)
6 Anadolu''da özellikle Kappadokia''da Orta Bizans Dönemi mimari eserleri (Aksraya Çanlı Kilise vb.)
7 Kappadokia''daki kayaya oyma kilislerin mimarisi ve duvar resimleri hakkında genel bilgilendirme
8 ARA SINAV
9 Geç Bizans Dönemi mimarisi İstanbul ve Balkan örnekleri
10 Geç Bizans Dönemi mimarisi İstanbul ve Anadolu örnekleri
11 Bizans mimari yapım teknikleri ve yapı elemanları
12 Orta Bizans Dönemi el sanatları eserlerinin tanıtılması
13 Geç Bizans Dönemi el sanatları eserlerinin tanıtılması Bizans Dönemi duvar resimleri ve ikonalar
14 İstanbul''da ikonoklasmus dönemi sonrası duvar resimleri hakkında bilglendirme (İstanbul Ayasofyası vb.)
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 BİZANS TARİHİNİN KÜLTÜR VE UYGARLIK TARİHİ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİNİN ANLAŞILMASI
2 TARİH BOYUNCA BİZANS DÖNEMLERİ VE ÜSLUPLARI HAKKINDA BİLGİLENME
3 BİZANS SANAT YAPITINDA BİÇİM VE ANLAM İLİŞKİSİNİ KAVRAMA VE BUNUN ÜZERİNE YORUM YAPABİLME
4 BİZANS SANAT VE MİMARLIK İLİŞKİSİNİN ANLAŞILMASI
5 MİMARLIKTA YAPI ,MEKAN VE YÜZEY SANATLARININ AYRINTILARI ÜZERİNE KÜLTÜRLENME
6 -
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Temel Tasarım ve Biçimsel Kompozisyon
2 Tasarım Düşüncesi Becerisi
3 Kuramsal Bilgi Becerisi
4 Görsel İletişim ve Grafik Anlatım
5 Eleştirel Düşünme
6 Araştırma ve Yorumlama Becerileri
7 Kültürel Çeşitlilik ve Küresel Örnekler
8 Geniş Kapsamlı Tasarım
9 İletişim ve Disiplinlerarası Çalışma
10 Toplum ve Çevre Sorumluluğu
11 Yasal Sorumluluklar ve Mesleki Etik
12 Taşıyıcı Sistemler
13 Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları
14 Proje ve Yapım Yönetimi
15 Çevre Kontrolü ve Servis Sistemleri
16 Sürdürülebilir Tasarım
17 Tarihi Çevre Koruma Bilinci
18 Tarihi Yapı ve Çevre Belgeleme
19 Mimari Çeşitlilik ve Yerel Mimarlıklar
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 10 10
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 10 10
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     64
AKTS     3.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 100
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı -
Yardımcı Kaynaklar 1.Byzantium, Philip Sherrard, Time-Life Books, New York, 1966. 2.Hayri Fehmi Yılmaz Hoca’nın Ekim 2005’teki Bizans seminerleri notları. 3.Bizans’ta Günlük Yaşam, Tamara Talbot Rice, Göçebe Yayınları, 1998. 4.Byzantine and Medieval Art, General Editor René Huyghe, Hamlyn, 1981. 5.Ayasofya’nın Öyküsü, Sabahattin Türkoğlu, Yazıcı Basım, 2002. 6.Bizans’ın Gizli Tarihi, Prokopius, Ada Yayınları, 1990. 7.Binalar Nasıl Okunur?, Carol Davidson Cragoe, YEM Yayın, 2011. 8.Bizans’ta Sanat ve Ritüel, Engin Akyürek, Kabalcı Yayınevi, 1996. 9.Sanat Terimleri Sözlüğü, Adnan Turani, Toplum Yayınevi, 1980. 10.AnaBritannica, Cilt 13. 11.Kitap Evi, Enis Batur, Sel Yayıncılık, 2014. 12.Yahudiler, Dünya ve Para, Jacques Attali, Kırmızı Kedi Yayınevi, 2009. 13.Osmanlı Saray Mücevheri, Gül İrepoğlu, Bilkent Kültür Girişimi Yayınları, 2013. 14.Ayasofya Mozaiklerinde Altın İmgeler, Şengül G. Aydıngün, P20, Kış 2001. 15.Korkunç İvan, Isabel de Madariaga, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012. 16.Meteora, D. Z. Sofianos, Holy Monastery of Transfiguration. 17.Rusya ve Sovyetler Birliği Tarihi, Robin Milner-Gulland ve Nikolay Dejevskiy, İletişim Yayınları, 1993. 18.Holy-Dormition Kiev-Pechersk Lavra, 2008. 19.Kariye Müzesi, Ali Kılıçkaya, Müze Eserleri Yayınları. 20.Kapadokya Kayalardaki Şiirsellik, Faruk Pekin, Maestro, 1997. 21.Venice, Stefano Zuffi, Leonardo Arte, 1999. 22.Santorini, Editions D. Haitalis. 23.Bergama Tarihinde İnanç Coğrafyası, Eyüp Eriş, Bergama Kültür Sanat Vakfı, 2003. 24.İstanbu’un 100 Roma, Bizans Eseri, Feride İmrana Altun, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ Yayınları, 2009. 25.100 İstanbul, Jak Deleon, Remzi Kitabevi, 2003. 26.Bizans İmparatoriçeleri, Ahmet Refik Altınay, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2012. 27.Bizantion’dan İstanbul’a Bir Başkentin 8000 Yılı, Sabancı Üniversitesi, Sakıp Sabancı Müzesi, 2010. Bir Dinin ve İmparatorluğun Başkenti Olarak Konstantinopolis, Paul Magdalino. 850 Dolaylarından 1453’e Konstantinopolis’in Ekonomisi, David Jacoby. Doğu’ya Açılan Bir Pencere: Erken Ortaçağ İslam Kaynaklarında Konstantinopolis ve Konstantinopolis’te Müslümanlar, Koray Durak. Sanat Bize Tarih Kitaplarıyla Aynı Öyküyü mü Anlatır?, Robin Cormack. Bizans Konstantinopolis’inden Kalan Mimari Miras, Robert Ousterhout. Bizans’ta İhtişam ve Lüksün Vazgeçilmezliği, Anthony Cutler. Konstantinopolis’te Günlük Hayat, Brigitte Pitarakis. Konstantinopolis Kiliselerindeki Ayin Objeleri, Brigitte Pitarakis. Bizans Toplumunda Ölüm, Engin Akyürek. Osmanlı Fethinin Arifesinde Konstantinopolis, Nevra Necipoğlu. Konstantinopolis’ten Konstantiniyye’ye: II. Mehmet Döneminde Yaratılan Kozmopolit Payitaht ve Görsel Kültür, Gülru Necipoğlu. Bizans ve Osmanlı Dönemlerinde İstanbul’da Dini ve Mistik Hayat, M. Baha Tanman. 28.Fener Rum Patrikhanesi Neden Ökümenik Değil, Özdemir İnce, Hürriyet Gazetesi, 3 Aralık 2004. 29.Patrikhane Sorunu, İlter Türkmen, Hürriyet, 10 Eylül 2004. 30.Patrikhane’nin Ekümeniklik İddiası, Gözde Kılıç Yaşın, TUSAM Balkan Araştırmaları Masası, Cumhuriyet Strateji. 31.Elmalarla Armutları Karıştırmak, Deniz Berktay, Cumhuriyet, Kiev. 32.İstanbul Tarihi Geçit Vermiyor, Özlem Güvemli, Cumhuriyet. 33.İstanbul’da Bir “Yenikapı”, Oya Ayman, National Geographic, Mayıs 2006. 34.Bizans Türk Kültüründen Neler Aldı?, Işın Demirkent, Popüler Tarih, Ocak 2005. 35.Müze-i Hümayun’dan Günümüze İstanbul Arkeoloji Müzesi, Nezih Başgelen, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2010. 36.İstanbul Archaeological Museums, Alpay Pasinli, A Turizm Yayınları, 2001. 37.Türk ve Bizans Mimari Unsurları, İstanbul Enstitüsü Dergisi, Sayı II, 1956. 38.Bizans İmparatorluğu Tarihi, Radi Dikici, Remzi Kitabevi, 2013. 39.Göktürk-Bizans İlişkileri, Hatice Palaz Erdemir, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2003. 40.İstanbul Büyük Saray Mozayiği, Werner Jobst ve Behçet Erdal ve Christian Gurtner, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1997. 41.Osmanlıların Ayasofya’ya Katkıları, Mustafa Akkaya, Uluslararası Bizans-Osmanlı Sempozyumu bildirisi, Mayıs 2003. 42.Konstantinopolis, Prof. Dr. Ayla Ödekan, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 1996. 43.Chora, the Scroll of Heaven, Cyril Mango – Ahmet Ertuğ, Ertuğ&Kocabıyık, Aralık 2000. 44.İstanbul City of Seven Hills, Cyril Mango – Ahmet Ertuğ, Ertuğ&Kocabıyık, 1994. 45.Cappadocia, Murat Ertuğrul Gülyaz ve İrfan Ölmez, Dünya Kitap, 2002. 46.İstanbul Bir Kent Tarihi, Doğan Kuban, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 1996. 47.Ortodoks Dünyasında Sular Isınıyor, Deniz Berktay, Cumhuriyet Gazetesi, www.avrasya-haber.net. 48.Ökümeniklik Nedir Ne Değildir, Özdemir İnce, Hürriyet Gazetesi, 2 Ocak 2009. 49.Konstantiniye ve Ayasofya Efsaneleri, Stefanos Yerasimos, İletişim Yayınları, 1993. 50.Aynı Sofrada İki Ülke Türk-Yunan Mutfağı, Engin Akın ve Mirsini Lambraki, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2003. 51.Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz, Deniz Gürsoy, Oğlak Yayıncılık, 2004. 52.İstanbul İmparatorluklar Başkenti, Stefanos Yerasimos, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000. 53.Efsanevi Başkent İstanbul, Faruk Pekin ve Bünyad Dinç, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004. 54.Anadolu ve Rum Göçmenlerin Kökeni, Dr. Georgios Nakracas, Belge Yayınları, 2003. 55.Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Mehmet Fuad Köprülü, Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2014. 56.Dünya Tarihi, William H. McNeill, İmge Kitabevi, 1994. 57.Uygarlık Tarihi, Server Tanilli, Adam Yayınları, 2002. 58.Tarihin Sınırlarına Yolculuk, İlber Ortaylı, Ufuk Kitapları, 2003. 59.%100 İstanbul, Erk Acarer, İnkilap Kitabevi, 2009. 60.Romalılar, Reginald H. Barrow, İz Yayıncılık, 2002. 61.Bizans, John Julius Norwich, Cilt 1, Kabalcı Yayınevi, 2013. 62.Bizans, John Julius Norwich, Cilt 2, Kabalcı Yayınevi, 2013. 63.Bizans, John Julius Norwich, Cilt 3, Kabalcı Yayınevi, 2013. 64.İstanbul’un 100 Kütüphanesi, Ümit Konya, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ Yayınları, 2010. 65.On Üçüncü Kabile, Arthur Koestler, Say Yayınları, 1995. 66.Türk Kültüründe Bab (Baba)/Ata Geleneği, Doç. Dr. İsmet Çetin, Gazi Üniversitesi, Milli Folklor Sayı 76, 2007. 67.Dünya İnançları Sözlüğü, Orhan Hançerlioğlu, Remzi Kitabevi, 1993. 68.Şamanizm, Mircea Eliade, İmge Kitabevi, 1999. 69.Türkçe Konuşanlar, Ergun Çağatay Doğan Kuban, Tetragon, 2007. Anadolu’ya Göç Öncesi Türk Mutfağı, Tuğrul Şavkay. Türkler ve Bizanslılar (Onbirinci ve Onikinci Yüzyıllar), Nevra Necipoğlu. 70.İtalya’da Rönesans Kültürü, Jacob Burckhardt, Maarif Basımevi, 1957. 71.Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz, Deniz Gürsoy, Oğlak Güzel Kitaplar, 2004. 72.Byzantium, Robin Cormack ve Maria Vasilaki, Royal Academy of Arts, 2008. At Home – Ceramics of Everyday Life, Demetra Papanikola-Bakırtzi. Icons, Nano Chatzidakis. Byzantium and the West, Michele Bacci. At Home – Metalwork of Everyday Life, Marlia Mundell Mango. Beyond Byzantium, Antony Eastmond. 73.11. ve 12. Yüzyıllarda Bizans’ta Kent ve Köy, A.P.Kacan, İmge Kitabevi, 2000. 74.www.haldundolmac.com 75.Khalkedon’lu (Kadıköy) Azize Euphemia ve Sultanahmet’teki Kilisesi, Engin Akyürek, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 2002. 76.Dünden Bugüne Bahçe Kültürümüz, Günel Akdoğan, YKY Sanat Dünyamız Bahçe Kültürü, 1995. 77.Bizans Bahçeleri, Marguerite Charageat, YKY Sanat Dünyamız Bahçe Kültürü, 1995. 78.İstanbul’un 100 Bahçesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., 2014. 79.Bir Hıristiyan Masalı, Mine G. Kırıkkanat, Kırmızı Kedi Yayınevi, 2014. 80.Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, Amin Maaluf, Telos Yayıncılık, 1998. 81.Resmin Dili-İkonografiden Göstergebilime, Prof. Dr. Uşun Tükel, Homer Yayınevi, 2005. 82.Kitap İçin 3, Selçuk Altun, Sel Yayıncılık, 2013. 83.Türkiye’nin Antik Kentleri, Yaşar Yılmaz, Yem Yayın, 2014. 84.Bizans, Cogito, YKY, Kış 1999. Bir Dünya Uygarlığı: Bizans, Speros Vryonis. Bizans İmparatoru ve Hiyerarşik Dünya Düzeni, Georg Ostrogorsky. Yoksullar, Evelyne Patlagean. Arzu, Aşk ve Delilik: Bizanslıların Gözüyle Cinsel İlişkiler, Angeliki E. Laiou. Kaptan Georgios ve Gemisi, Tufan Turanlı. 15. Yüzyılın İlk Yarısında Konstantinopolis’te Osmanlı Tacirleri, Nevra Necipoğlu. Entelektüellerin Gözüyle Bizans’ın Çöküşü, Ihor Ševčenko. Ağaçtan Elmaya: Apokaliptik Bir Temanın Soyağacı, Stefanos Yerasimos. Türk Tarihinin Bizans Kaynakları, Melek Delilbaşı. Geç Dönem Osmanlı Tarih Yazımında Bizans Tarihi, Michael Ursinus. Bizans Şaşırtıyor, Orhan Duru. Bizans’ın Mirası Üzerine Tartışma; Doğan Kuban, Aykut Köksal, Ayla Ödekan, Uğur Tanyeli, Stefanos Yerasimos. 85.Rodosluların Denizcilik Yasası, Erkan Kurul, cedrus.akdeniz.edu.tr, 2014. 86.www.donemkostumu.blog.com 87.İskenderiye Kütüphanesi, Roy MacLeod, Dost Kitabevi, 2006. 88.İstanbul’un Gizemi Kutsal Yağ Miron, Turgay Tuna, Cumhuriyet Gazetesi, 2010. 89.Türklerde Ev Kültürü, Prof. Dr. Metin Sözen, Doğan Kitap, 2001. 90.Hayat Kısa, Sanat Uzun-Bizans’ta Şifa Sanatı, Pera Müzesi Yayını, 2015. Rüyalarda Şifa, Vincent Déroche. İsa ve Azizlerin Şifa Mucizeleri, Nancy P. Sevcenko. Işık, Su ve Acaib’ül Mahlukat: Doğaüstü Şifa Güçleri, Brigitte Pitarakis. Konstantinopolis’te Su ve Şifa, Robert G. Ousterhout. Konstantinopolis: Mucizevi Şifaların Şehri, Alice-Mary Talbot. Bizans Payitahtında Tıp Sanatı, Alimlik ve Uygulama, Marie-Hélene Congourdeau. Bizanslı Hekimlerin Şifa Sanatı Bağlamının İncelenmesi, Petros Bouras-Vallianatos. Geçmiş ve Doğu Arasında, Frederick Lauritzen. Bizans’tan Araplara Dioskorides’in De Materia Medica’sının Elyazmaları Geleneği, Marie Cronier. Dioskorides ve Ortaçağ, Koray Durak. Şifayı Güçlendirmek: Maddeler, Duyular ve Ritüeller, Brigitte Pitarakis. Bizans Kültüründe Benliğin Vücut Bulması, Christos Merantzas. 91.Bizans Konstantinopolis’inde Fırınlar, Gerasimos Merianos, Yemek ve Kültür, Kış 2015. 92.Tarih Okulu Dergisi, Arş. Gör. Dr. Selim Parlaz, Pamukkale Üniversitesi, Eylül 2013, Yıl 6 Sayı XV, sayfa 57-89. 93.Düşman Yaratmak, Umberto Eco, Doğan Kitap, 2014. 94.Türk Korkusu, Önsöz, Halil İnalcık, Doğan Kitap, 2008. 95.Kimlikli Bedenler, Ahu Antmen, Sel Yayıncılık, 2014. 96.Ortaçağ’da İstanbul, Paul Magdalino, Koç Üniversitesi Yayınları, 2012. 97.İstanbul’un 1600 Yıllık Limanı Theodosius, Zeynep Kızıltan, Skylife, Aralık 2009. 98.Marmaray-Metro Projeleri Kurtarma Kazılarının İstanbul Tarihine ve Arkeolojisine Kazandırdıkları, Nezih Başgelen, Cumhuriyet Bilim Teknik, 25 Mart 2011. 99.Yeraltındaki İstanbul, Ersin Kalkan, Hürriyet Gazetesi, 22 Kasım 2010. 100.Byzantion’un Palamutları ve Altın Boynuz, Oğuz Tekin, Tarih ve Toplum, Mart 1995. 101.Bin Yıllık Batıklar, Doç. Dr. Cemal Pulak, National Geographic, Mayıs 2006. 102.“Tanrısal İşaret” Bulundu mu?, Metin Gökçay, National Geographic, Mayıs 2006. 103.Ortaçağ, Barbarlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar, Umberto Eco, Alfa / Tarih, 2014. Bizans İmparatorluğu’nda Felsefe, Marco Di Branco. Bizans Kültürü ve Doğu ile Batı Arasındaki İlişkiler, Gianfranco Agosti. Bizans Dini Şiirleri, Gianfranco Agosti. Litürji Kitapları ve Aksesuarlar, Manuela Gianandrea. Teksesli ve Çoksesli Kutsal Müziğin Başlangıcı, Ernesto Mainoldi. Ortaçağ Enstümanlarının İkonografisi, Donatella Melini. Makedonya Hanedanı Döneminde Bizans Sanatı, Manuela De Giorgi. Konstantinopolis, Andrea Paribeni. 104.Fener Rum Erkek Lisesi, Ayşe Didem Özger, Skylife, Mart 2000. 105.Bizans’tan Yaşayan Tek Kilise, Deniz Som, 14 Ocak 2001.

Ders İle İlgili Dosyalar