Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
ÇEVRESEL TOKSİKOLOJİ	İkinci Düzey	SEÇ 331		5	2.00	2.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	Yok
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör	DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET İPEK BOŞGELMEZ
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET İPEK BOŞGELMEZ
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	-
Dersin Veriliş Şekli	Ders teorik ve uygulamalar içermektedir.
Dersin Amacı	Bu derste, öğrenciye çevresel toksikoloji ile ilgili temel bilgilerin kazandırılması amaçlanmıştır.
Dersin Tanımı	Ders kapsamında; çevresel toksikolojinin araştırma konuları ve amaçları, besin ağının çevresel toksikolojideki önemi, çevresel kirleticilerin akut ve kronik toksik etkilerinin araştırılması, biyoindikatörler konuları ele alınır. Hava, su ve toprak kirleticilerinin çevre ve sağlık üzerine etkileri, çevresel kirletici örnekleri (endokrin bozucular, pestisitler, metaller, endüstriyel ve radyoaktif kazalar, küresel iklim değişikliği), alınabilecek önlemler ve çevre yasaları konuları işlenir.

Dersin İçeriği

1	Çevre, ekosistem, çevre kirliliği kavramları, enerji kaynakları, biyojeokimyasal döngüler
2	Besin ağının çevresel toksikolojideki önemi-Biyoakümülasyon, biyokonsantrasyon, biyomagnifikasyon
3	Biyodegradasyon testleri (örn., deterjan yüzey aktif maddelerinin biyolojik parçalanabilirliği)
4	Çevresel kirleticilerin akut ve kronik toksik etkilerinin araştırılması
5	Çevresel biyogöstergeler (biyoindikatörler)
6	Hava, su ve toprak kirleticilerinin çevre ve sağlık üzerine etkileri
7	Küresel iklim değişikliği ve beklenen sonuçları
8	Arasınav
9	Çevre kirleticilerine örnekler (ilaçlar)
10	Çevre kirleticilerine örnekler (pestisitler)
11	Çevre kirleticilerine örnekler (metaller)
12	Çevre kirleticilerine örnekler (endüstriyel ve radyoaktif kazalar)
13	Çevre kirleticilerine örnekler (endokrin bozucu kimyasal maddeler)
14	Dünyada ve ülkemizdeki bazı örneklerin çevresel toksikoloji açısından değerlendirilmesi (öğrenci sunumları)
15	Çevre ve sağlık yönünden alınması gerekli önlemler, çevre yasaları, Eczacının Rolü (öğrenci sunumları)
16	Final sınavı
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Çevre ve ekosistem ile ilgili temel kavramları tanır. Biyosfer, çevre kirliliği, enerji kaynakları, biyojeokimyasal döngüler gibi konularda fikir sahibi olur ve temel tanımlamaları yapar. Çevresel sorunlarla ilgili bütüncül yaklaşımı kavrar. Konu ile ilgili kaynak tarar ve ilgili mevzuatı yorumlar.
2	Besin zinciri ve besin ağı kavramlarını örnekleriyle tanır, çevresel toksikolojideki önemini yorumlar. Biyoakümülasyon, biyokonsantrasyon, biyomagnifikasyon terimlerini örneklendirir.
3	Biyolojik parçalanabilirliği ve etkileyen faktörleri, Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOD), Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD) konularını örnekleriyle yorumlar. Simulasyon testlerini tanımlar ve örnek verir. Yüzey aktif maddeler gibi çevre kirleticilerin biyolojik parçalanabilirliğinin araştırılmasında kullanılan biyodegradasyon testlerinin nasıl yapıldığını ve bu testlerle ilgili kaynaklara nasıl erişildiğini kavrar, örneklendirir.
4	Akut toksisite ve kronik toksisite araştırmasında temel yaklaşımları kavrar. Çevresel kirleticilerin akut ve kronik toksisitelerinin araştırılmasındaki amaçları ve bulguların değerlendirilmesinde temel ilkeleri yorumlar.
5	Çevresel biyogöstergeler (biyoindikatörler) ile ilgili temel bilgileri kavrar. Biyogöstergeleri maruziyetin, etkilerin ve hassasiyetin biyogöstergeleri olarak sınıflandırır ve örnekleri ayırt eder.
6	Hava, su ve toprak kirleticilerinin çevre üzerine etkilerine örnekler verir. Kirleticilerin sağlık üzerine etkileri konusunda hava kirleticileri ile ilgili örnek değerlendirme yapar, Bölge Meteoroloji Müdürlüğü verilerine erişir ve değerlendirir.
7	Çevre kirleticisi olarak ilaçların rolünü, ilaçların kendilerinin ve/veya metabolitlerinin çevrede oluşturabildiği etkilerin önemini örnekleriyle kavrar. İlaç imhasında eczacının rolünü değerlendirir, konuyla ilgili kaynak taraması yapar, yorumlarıyla birlikte sunar.
8	Pestisitlerin çevre ve sağlık yönünden önemini yorumlar. Pestisit gruplarını ve günümüzde karsinojenik etki gibi özel toksik etkileri nedeniyle kullanımı yasaklanmış veya kısıtlanmış pestisitler ile ilgili bilgilere nasıl erişeceğini kavrar. Akılcı ve güvenli pestisit kullanımı hakkında danışmanlık yapar. Endokrin bozucu kimyasal maddeler hakkında temel bilgileri kavrar. Endokrin bozucu etkili madde gruplarını (östrojenik, anti-östrojenik, anti-androjenik etkili gibi) örnekleriyle açıklar.
9	Metaller (örn. Hg, Pb, Cd, Al) ve asit yağmurlarının çevre ve insan sağlığına olumsuz etkilerini ve alınması gereken tedbirleri ve metallerle zehirlenmelerde tedavi yöntemlerini tanır. Minamata hastalığı, Itai-Itai hastalığı gibi örnekleri yorumlar. Endüstriyel ve radyoaktif kazalar (Bhopal, Çernobil vd) sonucu çevre kirleticilerinin yol açtığı olumsuz etkileri ve alınması gereken tedbirleri, tedavi yöntemlerini tanır.
10	Dünyada ve ülkemizde karşılaşılan bazı kaza ve olgu örneklerinin çevresel toksikoloji açısından değerlendirmesini yapar. Çevre ve sağlık yönünden ilaç ve ilaç dışı kimyasal maddeler konusunda alınması gerekli önlemleri, çevre yasalarını ve bu alanda eczacının rolünü kavrar, öneriler geliştirir.

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	seçilen derslerle ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olunmaktadır.
2	Mezunlar Uzman Ünvanı elde etmektedir.
3	Mesleklerine olumlu katkı sağlamaktadır.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	2	28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	0	0	0
Ödevler	0	0	0
Sunum / Seminer hazırlama	1	4	4
Kısa sınavlar	0	0	0
Ara sınavlara hazırlık	1	6	6
Ara sınavlar	1	1	1
Proje (Yarıyıl ödevi)	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	1	6	6
Yarıyıl sonu sınavı	1	1	1
Araştırma	2	2	4
Toplam iş yükü			50
AKTS			2.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	20
Kısa sınav	0	0
Ödev	1	20
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	-
Yardımcı Kaynaklar	1.Walker, C.H., Hopkin, S.P., Sibly, R.M., Peakall, D.B. (2001) Principles of Ecotoxicology, Taylor&Francis, 2nd ed., 309 s. 2. Işık, K. (çeviri ed.) (2008) Ekoloji’nin Temel İlkeleri, Palme Yayıncılık, Ankara, 598s+XXII. 3. Boşgelmez, A., Boşgelmez, İ.İ., Savaşçı, S., Paslı, N., Kaynaş, S. (2000) Ekoloji-I. Ankara, 2.Baskı, 884s. 4. Boşgelmez, A., Boşgelmez, İ.İ., Savaşçı, S., Paslı, N. (2001) Ekoloji-II (Toprak). Ankara, 1054s. 5. OECD (2006),Test No. 310: Ready Biodegradability - CO2 in sealed vessels (Headspace Test), OECD Guidelines for the Testing of Chemicals, Section 3, OECD Publishing. doi: 10.1787/9789264016316-en 6. Vural, N. (2005)Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73. 7. Klaassen C.D. (2008) Casarett and Doull’s Toxicology, The Basic Science of Poisons, McGraw-Hill Companies, 8th ed.

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında