Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
TEKSTİL ÜRÜNLERİNE AİT ÖZELLİKLERİN ÖLÇÜLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ	İkinci Düzey	TEM 521	Seçmeli	1	7.50	7.50	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	İstatistik
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	Prof.Dr. NAZIM PAŞAYEV
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	Yok
Dersin Veriliş Şekli	Teorik
Dersin Amacı	Muayene işlemlerinde ve bilimsel araştırmalarda özelliklerin değerlendirilmesi yöntemleri, büyüklükler ve onların ölçülmesi, ölçme araçları, ölçmelerde yer alan hataların değerlendirilmesi, hata kaynakları, belirsizlik, kaynakları ve değerlendirilmesi ile tanışlık amaçlanmaktadır.
Dersin Tanımı	Özellikler ve onların değerlendirilmesi. Büyüklükler ve türleri. Ölçmeler. Metroloji ölçmeler hakkında bilim dalı olarak. Ölçme terisine giriş. Ölçme araçları, sınıflandırılması ve karakteristikleri. Ölçme yöntemleri. Ölçü birimleri. Ölçme hataları. Hatalar teorisine giriş. Hataların değerlendirilmesi. Belirsizlik. Belirsizliğin değerlendirilmesi. Kalitenin değerlendirilmesi. Değerlendirmelerde sayısal olmayan yöntemler.

Dersin İçeriği

1	Özellikler ve büyüklükler.Ölçülemeyen büyüklükler. Değerlendirme skalaları. Fiziksel büyüklüklerin birimi, ölçüsü, değeri ve boyutu. Fiziksel büyüklükler ve birimleri sistemi. Ölçü biriminin röprodüksiyonu
2	Ölçmler teorisine giriş. Ölçmeler ve tipleri. Ölçme yöntemleri. Ölçmelerin yürütülmesi. Ölçmeler ve metroloji. Ölçmelerin sınıflandırılması. Ölçme yöntemleri. Ölçme metodiği. Ölçmelerin planlanması ve yürütülmesi. Ölçmelerin kalite karakteristikleri. Ölçme sonuçlarını etkileyen faktörler.
3	Ölçme araçları. Ölçme araçlarının sınıflandırılması. Ölçme araçlarının metrolojik karakteristikleri. Ölçme araçlarının bakımı ve ayarlanması. Ölçme araçlarının hatası. Ölçme aracının doğruluk sınıfı
4	Hatalar Teorisine Giriş. Ölçmelerde hatalar. Ölçme hatalarının kaynakları. Ölçmelerde sistematik ve tesadüfî hatalar. Sistematik hatalar ve sınıflandırılması. Sistematik hataların tespit edilmesi usulleri. Düzelişlerin dâhil edilmesi. Kaldırılamayan sistematik hatalar.
5	Hatalar Teorisine giriş. Ölçmelerdeki hataların sayısal şekilde ifadesi. Ölçmelerde tesadüfî ve sistematik hatalar. Ölçmelerde tesadüfî hataların değerlendirilmesi. Dağılışın normalliği hipotezinin test edilmesi. Ölçmelerin güvenirliği ve tesadüfî hataların kaldırılması.
6	Direk ve dolayı ölçmelerde hataların değerlendirilmesi. Direk ölçmelerde mutlak ve nispi hatalar. Dolaylı ölçmelerde hataların değerlendirilmesi. Dolaylı ölçmelerde “Hataların basamaklar üzere değerlendirilmesi” yöntemi
7	Ölçmelerde belirsizlik. Ölçmelerde “belirsizlik” kavramının dahil edilmesi hakkında. Ölçmelerde belirsizlik kavramının felsefi temeli. Ölçmelerdeki belirsizlik ve kaynakları. Belirsizliğin tipleri
8	Belirsizliklerin Hesaplanması. Belirsizliğin iki tarafı. Standart belirsizliğin hesaplanması. A tipi standart belirsizliğin değerlendirilmesi. B tipi standart belirsizliğin değerlendirilmesi. Toplam ve genişletilmiş belirsizliğin değerlendirilmesi. Belirsizliğin ifade edilmesi. Belirsizliklerin kaynakları ve türleri
9	Paralel ölçmelerin değerlendirilmesi. En küçük kareler yöntemi. Büyüklükler arasındaki ilişkiler. Eş zamanda gerçekleştirilen ölçmeler. En küçük kareler yöntemi. En küçük kareler yönteminin tesadüfî olaylara uygulanması
10	Değişkenler arasında ilişkiler. Bazı temel kavramlar. Korelasyon bağımlılık. Korelâsyon bağımlılığın mahiyeti. Korelasyon katsayısı. Korelâsyon tablosu. Korelâsyon katsayısının hesaplanması ve değerlendirilmesi.
11	Toplu Korelasyon bağımlılık. Çok faktörlü statik korelasyon (ilgileşim) matematik modellerin belirlenmesi
12	Ürün Kalitesinin Değerlendirilmesi. Kalite göstergelerinin sınıflandırılması. Kalitenin değerlendirilmesi problemi. Toplam kalite göstergesinin oluşturulması. Özel kalite göstergelerinin ağırlığının belirlenmesi. Eksper değerlendirmeleri yöntemi
13	Özel Kalite Göstergeleri Üzerinde İşlemler. Özel kalite göstergelerinin ağırlıklarının belirlenmesi yöntemleri. Medyanların farkları yöntemi. Nominal ve kritik kabul edilebilir değerler yöntemi. Korelasyon-regresyon analiz yöntemi. Özel kalite göstergelerinin ölçüsüz şekle getirilmesi
14	İstenirlik fonksiyonu üzere kalitenin toplam değerlendeirilmesi. İstenirlik fonksiyonu üzere değerlendirmelerin analitik usulü. İstenirlik fonksiyonu üzere değerlendirmelerin grafik usulü.
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Muayene işlemlerinde ve bilimsel araştırmalarda özelliklerin değerlendirilmesi yöntemlerini öğrenmek.
2	Büyüklükler, tipleri, ölçülmesi ve değerlendirilmesi yöntemlerini öğrenmiş olmak.
3	Ölçme araçları ile çalışa bilmek ve ölçme yöntemlerini uygulaya bilmek.
4	Ölçmelerde yer alan hatalar, kaynakları ve tipleri, değerlendirilmesi giderilmesi yöntemleriyle tanış olmak.
5	Belirsizlik ve tipleri, kaynakları hakkında bilgi sahibi olmak. A tipi ve B tipi belirsizliklerin hesaplanması nı bilmek.
6	Ölçülmesi mümkün olmayan özelliklerin değerlendirilmesi yöntemleri. Eksper sorgusu. İstek fonksiyonları.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Lisans programında edinilen birikime dayalı olarak, Tekstil Mühendisliği bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirmek ve derinleştirmek.
2	Bilimsel araştırma planlama, uygulama ve değerlendirme becerilerine sahip olmak.
3	Değişik disiplinlere ait bilgileri Tekstil Mühendisliği alanında edindiği bilgilerle harmanlayabilmek.
4	Proses ve süreç tasarımlarında yeni ve uygulama alanı bulabilecek fikir geliştirme ve uygulayabilme becerisine sahip olmak.
5	Tekstil mühendisliği uygulamalarında son teknolojiler hakkında kapsamlı bilgiye sahip olmak.
6	Lisans seviyesinde ders verebilme yetisine sahip olmak.
7	Bilişim teknolojisinden (sunum, yazım, istatistik ve grafik programları) etkin bir şekilde yararlanabilmek.
8	Alanı ile ilgili bir problemin çözümünde sorumluluk alabilecek yetkinliğe sahip olmak.
9	Bilimsel çalışmalarda eksik noktaları belirleyerek, çözüm noktasında izleyeceği yolun tayinini gerçekleştirebilecek altyapıya sahip olmak.
10	Uluslarası literatürü takip edebilecek terminolojiye hakim olmak.
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	3	42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	8	6	48
Ödevler	6	5	30
Sunum / Seminer hazırlama	2	10	20
Kısa sınavlar	0	0	0
Ara sınavlara hazırlık	1	8	8
Ara sınavlar	1	2	2
Proje (Yarıyıl ödevi)	1	14	14
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	1	10	10
Yarıyıl sonu sınavı	1	2	2
Araştırma	1	10	10
Toplam iş yükü			186
AKTS			7.50

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	40
Kısa sınav	0	0
Ödev	4	0
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	1. Alan S. Morris. Measurement and Instrumentation Principles. Oxford, 2001.
Yardımcı Kaynaklar	1. Evaluation of measurement data — Guide to the expression of uncertainty in measurement. JCGM 2008. 2. Encyclopdiya of measurement and statistics. London, 2007 3. Semyon G. Rabinovich. Measurement Errors and uncertainties. USA, Springer, 2005 4. Simona Salicone . Measurement Uncertainty. Milano, 2000. 5. Savçuk V.P. Obrabotka izmereniy. Odessa, 2002 6. Kamkanona D.N. Obşaya teoriya izmereniy. Ulan Ude, 2006 7. Tartavovskiy D.F., Yastrebov A.S. Metrologiya, standartizasiya i texniçeskiye sredstva izmereniy., Moskova, 2001 8. John R. Taylor. An Introductıon to error analysis. Californıa, 1982 9. Sergeev A.G. Metrologiya. Moskova, 2005 10. Guide to the expression of uncertainty in measurement. ISO, 1995

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında