Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
İLAÇ ETKİ MEKANİZMALARININ ESASLARI Üçüncü Düzey IEM 201 3 2.00 2.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör PROF. DR. MÜKERREM BETÜL AYCAN
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı Prof. Dr. M. Betül AYCAN, Doç. Dr. Gökhan ÜNAL, Dr. Öğr. Üyesi Eren DEMİRPOLAT, Dr. Öğr. Üyesi A. Kübra KARABOĞA ARSLAN, Arş. Gör. Dr. Ebru UZUNHİSARCIKLI
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Yok
Dersin Veriliş Şekli Teorik
Dersin Amacı Öğrencilere ilaç etki mekanizmalarının prensipleri ve metabolizma ile ilgili ilaç hedefleri öğretilecektir.
Dersin Tanımı İlaç etki mekanizmalarında temel kavramlar, hücre sinyal iletimi, biyosentez ve metabolizma ile ilgili ilaç hedefleri, ilaç etkisinin subselüler, moleküler ve biyokimyasal seviyelerde mekanizmaları ve yolakları, ilaçların etkiledikleri hedefe göre sınıflandırılması.

Dersin İçeriği
1 Giriş; farmakolojinin tanımı, farmakolojinin dalları, farmakolojinin kısa tarihçesi, ilaçların adlandırılması, ilaçların ana sınıflandırması, ilaçlar ve kaynakları, insan vücudu ve ilaçlar
2 Hücre ve organellerin yapısı, ilaçların etkiledeği proteinleri (enzimler, reseptörler, taşıyıcılar, iyon kanalları vb.), DNA, RNA, karbonhidratlar ve hücre zar lipidlerini içeren biyomoleküllerin özellikleri, ilaç hedefleri, ilaçların etki ettiği yerler, ilaç etki mekanizmalarının tipleri
3 Farmakokinetik ve farmakodinamik terimlerinin tanımları, ilaçların farmakokinetiği, ilaç uygulama yolları, ilaçların emilimi, ilaçların biyoyararlanımı, ilaçların dağılımı, ilaç metabolizması, organizmadan ilaç atılımı ve ilaçların farmakodinamiği, ilaçların istenmeyen etkileri
4 İlaç hedefi olarak reseptörler, reseptörlerin yapısı ve fonksiyonu, reseptör sınıfları, ilaç-reseptör etkileşimleri, doz-yanıt ilişkisi, ilaç-hedef etkileşimlerinde rol oynayan kimyasal bağların rolü ve tipleri, agonist, antagonist, ligand, ters agonist, kısmi agonist, afinite, intrinsik aktivite (etkinlik) vb. tanımlamalar
5 Reseptör sinyal iletim mekanizmaları, efektör sistemler ve reseptör kaynaklı sinyal transdüksiyonu, ikincil mesajcılar, G-protein bağlı sinyal transdüksiyonu, protein kinazlar ve fosfotazlar, tirozin kinaz reseptörleri, nüklear reseptörler
6 İlaç hedefi olarak iyon pompaları ve kanalları, iyon pompaları ve kanallarının yapısı ve fonksiyonu,
7 Lipit sinyal iletim mekanizmaları, Ras proteinleri üzerinden sinyal iletimi
8 Enzimlerin yapısı ve fonksiyonu, enzim katalizinin prensipleri, enzim ilaç etkileşimleri, enzim aktivitesinin ilaçlar ile inhibisyonu ve stimülasyonu
9 İlaç hedefi olarak DNA ve RNA, DNA ve RNA’nın yapısını ve fonksiyonunu etkileyen ilaçlar, ilaç hedefi olarak karbonhidratlar, hücre zarı lipidleri ve diğer proteinler.
10 Bazı yaygın ilaçlara örnekler ve kullanımları; bakteri hücre duvarlarının, nükleik asitlerin ve proteinlerin biyosentezini inhibe eden ilaçlar ve anti-tümör, anti-viral ve anti-mikrobiyal olarak terapide kullanımları
11 Bazı yaygın ilaçlara örnekler ve kullanımları; steroid biyosentezini ve fonksiyonunu etkileyen ilaçlar, eikazonoid biyosentezini ve fonksiyonunu etkileyen ilaçlar
12 Bazı yaygın ilaçlara örnekler ve kullanımları; nitrik oksit metabolizmasını etkileyen ilaçlar, hormon modülatörleri
13 Bazı yaygın ilaçlara örnekler ve kullanımları; kas fiberleri ve sinir hücreleri gibi eksite olabilen hücrelere etki eden ilaçlar, nörotransmiter fonksiyonu ve metabolizmasına etki eden ilaçlar, lokal anestetik ilaçlar ve sinirleri bloke etme etkilerinin mekanizmaları, merkezi sinir sistemine etki eden ilaçlar, kas gevşetici ilaçlar
14 Yeni ilaçların geliştirilmesi ve hastalıkların tedavi edilmesinde ilaçların seçici etkinliğine yönelik gereksinim
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Subselüler, moleküler ve biyokimyasal seviyelerde temel ilaç etki mekanizmalarının anlaşılması
2 İlaçların vücut sistemleri üzerindeki etkisi
3 İlaçların etkiledikleri hedefe göre sınıflandırılması
4 Seçilmiş bazı ilaçların etki mekanizmaları konusunda detaylı bilgiler verilmesi
5 İlaçların reseptör aracılı etkileri
6 İlaçların iyon kanalı aracılı etkileri
7 İlaçların enzim aracılı etkileri
8 İlaç Hedefleri
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Analiz metotlarının temellerini bilir
2 Spektroskopik metotları metotların temellerini öğrenir
3 Kalitatif analiz yapar
4 Kanlitatif analiz yapar
5 Kalitatif analizdeki problemleri çözer
6 Kantitatif analizdeki problemleri çözer
7 Analizde metot seçimi yapar
8 Analiz sonuçlarını değerlendirir
9 İlaç analizine karar verir
10 Îyi laboratuar uygulamalarını bilir.
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 7 7
Ara sınavlar 0 0 0
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 12 12
Yarıyıl sonu sınavı 0 0 0
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     61
AKTS     2.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Lippincott Farmakoloji, Richard D. Howland, Mary J Mycek, Çeviri: Prof. Filiz Onat, Doç. Dr. Zafer Gören, Doç. Dr. Atila Karaalp, 3. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, 2009.
Yardımcı Kaynaklar Ders notları, Goodman and Gilman Tedavinin Farmakolojik Temeli, Laurence L. Brunton, John S. Lazo, Keith L. Parker, Çeviri: Öner Süzer, Nobel Tıp Kitabevleri, 2009.

Ders İle İlgili Dosyalar