Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
HİDROLOJİ	İkinci Düzey	ÇM 214		4	6.00	6.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	Lisans öğrencileri
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
Dersin Veriliş Şekli	Haftada iki saat teorik anlatım. Haftada bir saat problemlerin çözümü.
Dersin Amacı	Dünyada ve ülkemizde hidrolojik döngünün bileşenlerinin nitel ve nicel olarak öğrenilmesi, drenaj alanı kavramının, akış–yağış ilişkisinin nitel olarak öğrenilmesi, ülkemizdeki büyük havzaların konumlarının, su potansiyelinin, taşkın ve işletme hidrolojisi kavramlarının öğrenilmesi, yüzey suları hidrolojisi bileşenlerinin öğrenilmesi, doğal akarsularda hidrograf ve havza ortalaması hiyetograf kavramlarının ve akım ve yağış ölçümlerinin öneminin örenilmesi, akış–yağış ilişkisinde taşkın pik debisinin ve taşkın hidrografının hesabının öğrenilmesi, bir baraj gölünde taşkın öteleme hacmi hesabının taşkın hidrografı öteleme yöntemiyle öğrenilmesi, ve bir baraj gölünde aktif hacim hesabının Ripple diyagramı ve işletme tablosu yöntemleriyle öğrenilmesidir.
Dersin Tanımı	Hidrolojik çevrimin bileşenleri hakkında temel bilgiler, drenaj alanı tanımı, topografik harita üzerinde drenaj alanı sınırlarının belirlenmesi, bir drenaj alanı sınırları içinde akış–yağış ilişkisinin nitel açıklaması, yağış oluş mekanizması ve türleri, yağmur ölçümü, alansal ortalama yağmur, doğal akarsu debisi ölçümü, bir havzanın toplanma zamanının tanımı ve tahmini, küçük havzalar için Rasyonel Formülün çıkarılması ve uygulanması, yağmur şiddet-süre-frekans ilişkileri, birim hidrograf tanımı ve ölçülmüş doneden ve sentetik olarak birim hidrograf hesabı, S hidrografı yöntemiyle farklı birim hidrograf hesabı, bir kritik yağmur fırtınasının verilen hiyetografından oluşan taşkın hidrografının birim hidograf yöntemiyle hesabı, taşkın frekans analizi, baraj gölünden ve akarsu parçası boyunca taşkın öteleme hesabı, bir barajın aktif hacminin Ripple diyagramı ve işletme yöntemleriyle hesabı.

Dersin İçeriği

1	Hidrolojik döngü, küresel su bütçesi, drenaj alanı tanımı, bir havzada yağış, sızma, süzülme, yüzeysel akım, yeraltı suyu akımının nitel tanımı ve öz açıklamaları.
2	Buharlaşma, yarı-doygun ve aşırı-doygun hava paketleri, adyabatik ve yarı-adyabatik soğuma ve ısınma, işba noktası sıcaklığı için Tetens Formülü.
3	Yağış mekanizması ve türleri, nokta yağışı ölçümü, plüviyometre, plüviyograf, alansal ortalama yağış, alansal ortalama yağış için Thiessen poligonları ve izohiyet yöntemleri.
4	Bitkisel tutma, sızma, süzülme, ilkel kayıplar, evapo-transpirasyon, ve ölçümleri, hiyetograf, hidrograf tanımları, bileşenleri, ve nitel açıklamalar, toplam ve efektif yağmur ilişkisi, ortalama havza sızma indisi, baz akımı ayrıştırması.
5	Küçük havzalarda Rasyonel Formül için varsayımlar ve analitik çıkarılması, noktasal yağmur için şiddet-süre-frekans eğrileri, örnekler
6	Hidrometrik ölçümler, günlük ortalama akım, limnimetre ve limnigraf, anahtar eğrisi.
7	Birim Hidrograf Yönteminin varsayımları ve temel bilgileri, ölçülmüş hiyetograf-hidrograf datasından birim hidrograf oluşturma ve kapsamlı bir örnek, farklı süreli birim hidrograflar için öteleme ve S-hidrografı yöntemleri, bir ekstrem yağmur hiyetografından oluşan taşkın hidrografının birim hidrograf yöntemiyle hesabı.
8	Birim Hidrograf Yönteminin varsayımları ve temel bilgileri, ölçülmüş hiyetograf-hidrograf datasından birim hidrograf oluşturma ve kapsamlı bir örnek, farklı süreli birim hidrograflar için öteleme ve S-hidrografı yöntemleri, bir ekstrem yağmur hiyetografından oluşan taşkın hidrografının birim hidrograf yöntemiyle hesabı.
9	Sentetik Birim Hidrograf.
10	Yıllık taşkın piki, ortalama tekerrür peryodu, taşkın zararı için ortalama tekerrür peryodunun ve su yapısı ekonomik ömrünün fonksiyonu olarak hidrolojik risk.
11	Hidrolojide istatistiksel uygulamalarda kullanılan olasılık dağılımları, istatistiksel taşkın frekans analizi.
12	Bir rezervuardan Pulse yöntemiyle taşkın ötelemesi.
13	Bir doğal akarsu parçasından Muskingum yöntemiyle taşkın ötelemesi.
14	Bir baraj rezervuarının ölü hacmi, faydalı hacmi, ve taşkın öteleme hacmi, aylık doğal akarsu akımlarını kullanarak Ripple diyagramı ve işletme tablosu yöntemleriyle aktif hacim hesabı.
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Mühendislik hidrolojisi önemli konularının ve yöntemlerin, ve ülkemizdeki baraj ve bağlama gibi su yapılarının tasarım ve işletilmesindeki öneminin kavranması.
2	Su Kaynakları Mühendisliğini ilgilendiren hidrolojik döngünün yağış ve yüzey akım bileşenlerinin ölçülmesi, ölçülmüş datanın değerlendirilmesi, ölçülmüş data kullanarak, ve ölçülmüş datası olmayan havzalarda sentetik olarak doğal akarsu akımlarını hesaplama gerekliliği ve konvansiyonel yöntemlerin kavranması.
3	Ekstrem yağmurların rastsal yapılarının istatistiksel yöntemlerle irdelenmesi gereği, bunların derinlik-süre-tekerrür ilişkilerinin belirlenmesinin kavranması ve uygulanması.
4	Taşkın piklerinin yapısal düzenlemelerle azaltılmasının, ve taşkın zararlarının yerel ve ülke genelinde önemli boyutlarda ekonomik kayıplara ve insan ve hayvan hayatı kayıplarına sebep olmasının kavranması.
5	Doğal akarsu akımlarının depolama tesislerinde, içme-ve-kullanma suyu, tarımsal sulama suyu, hidroelektrik enerji üretimi, ve mesirelik amaçlı biriktirilmesi ve işletme hidrolojisinin öneminin kavranması.
6	Su kullanımındaki israfın önlenmesinin hayati öneminin kavranması ve depolama tesislerinin optimum işletme prensibinin kavranması.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Bilimsel araştırma yaparak bilgiye erişme, değerlendirme ve yorumlama yeteneği kazanmak ve Senatonun belirlediği tez yazım kriterlerine uygun olarak kalitesi yüksek tezler yapma bilgi ve becerisine sahip olmak.
2	Mesleki alanda derin bilgi kazanmak ve mevcut bilgiyi uygulamada kullanabilmek.
3	Türkçe eğitimi ve öğretimi alanındaki problemlerle ilgili verileri toplama, analiz etme ve yorumlama ile ilgili yeterliliklere sahip olmak.
4	Türkçe öğretimi alanındaki bir araştırmanın altyapısını kurma, araştırma projelerine katılma, ulusal ve uluslar arası seminer ve kongrelere katılma yeterliliklerine sahip olmak
5	Lisans eğitimi sürecinde alınan temel bilgilerin nasıl kullanılacağını kavramak, yeterli olmayan bilgi becerileri tamamlama yeterliliğine sahip olmak.
6	Mesleki yaşamda sürekli gelişmelerden haberdar olmak ve kendini geliştirme yetkinliğine sahip olmak.
7	Türkçenin eğitimi ve öğretimindeki temel sorunları görmek, bunlara çözümler üretebilecek akademik yeterliliğe sahip olmak.
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	3	42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	14	3	42
Ödevler	3	5	15
Sunum / Seminer hazırlama	0	0	0
Kısa sınavlar	0	0	0
Ara sınavlara hazırlık	1	10	10
Ara sınavlar	1	2	2
Proje (Yarıyıl ödevi)	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavı	1	10	10
Araştırma	1	2	2
Toplam iş yükü			123
AKTS			5.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	40
Kısa sınav	0	0
Ödev	0	0
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	Öğretim üyesinin ders notları
Yardımcı Kaynaklar	Usul, N. (1999) Mühendislik Hidrolojisi, ODTÜ Basımevi, 1.inci baskı, Ankara.

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında