Erciyes University - Info Package

Dersin Adı	Dersin Seviyesi	Dersin Kodu	Dersin Tipi	Dersin Dönemi	Yerel Kredi	AKTS Kredisi	Ders Bilgileri
MEZHEPLER TARİHİ	Birinci Düzey	DKA308	Zorunlu	6	4.00	4.00	Yazdır

Dersin Tanımı

Ön Koşul Dersleri	Yok
Eğitimin Dili	Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı	PROF. DR. YUSUF BENLİ-PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı	-
Dersin Veriliş Şekli	Yüz Yüze
Dersin Amacı	Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu ve temel yaklaşımları kavramak, Mezhepler Tarihi ile ilgili kavramları ve bu alana dair temel kaynakları tanımak, din-mezhep ayrımı farkındalığına vararak mezheplerin dinin anlaşılma biçimi olup beşeri bir karakter arz ettiğini ve din ile özdeşleştirilemeyeceğinin farkına varmak, siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini yorumlayabilmek, mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, tarihçeleri, temel görüşleri, başlıca kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkılarını anlamak, açıklamak ve çözümlemek, tarihte yaşayıp kaybolan ya da günümüzde hala yaşayan dini fırkaları tarafsız bir bakış açısıyla yaklaşabilmek ve bu ekolleri kendi kaynaklarına dayanmak suretiyle ortaya koyabilmektir.
Dersin Tanımı	İslam Mezhepleri Tarihi, İslam düşüncesinde geçmişte ve günümüzde siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş “İslam düşünce ekolleri” diyebileceğimiz beşeri ve toplumsal oluşumların, doğdukları ortamı, doğuş sebeplerini, teşekkül süreçlerini, fikirlerini, mensuplarını, edebiyatını, yayıldığı bölgeleri, İslam düşüncesine katkılarını temel kaynaklarından hareketle zaman-mekan bağlamında ve fikir-hadise irtibatı çerçevesinde, betimleyici metotla ve tarafsız bir gözle inceleyen bir bilim dalıdır. İslam Mezhepleri Tarihi dersinde, bu bilim dalının ilkeleri, metodu ve alanı dikkate alınmak suretiyle teşekkül etmiş siyasi-itikadi ekoller teorik olarak incelenmektedir.

Dersin İçeriği

1	Mezhepler Tarihinin tarifi, konusu, lüzumu, metot ve amaçları nelerdir?
2	Mezhepler Tarihinin diğer disiplinlerle olan münasebeti, kaynakları, 73 Fırka Hadisi ve Din-Mezhep İlişkisi, Siyasî-İtikadî düşünce ekollerinin ortaya çıkış nedenleri
3	İslam Mezhepleri Tarihi'nin ortaya çıkmasında etkin olduğu düşünülen ilk dönem olayları
4	Hariciliğin/İbaziliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
5	Vehhabilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
6	Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat; isimlendirme, teşekkül süreci ve temsilcileri/itikadi Ekoller Selefiyye/Hanefilik/Şafiilik/Malikilik/Hanbelilik/Maturidilik/Eşarilik
7	Mürcie’nin teşekkül süreci ve görüşleri; Neccariyye/Kerramiyye/Maturidiyye
8	Şia, Doğuşu, Tarihsel Gelişimi ve Görüşleri; Zeydiyye, İsmailiyye, İmamiyye
9	Nusayrilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
10	Dürzilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
11	Kadıyanilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
12	Babilik-Bahailik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
13	Alevilik, doğuşu, teşekkül süreci ve günümüzdeki durumu
14	Mu’tezile ve Tarihsel Gelişimi; Basra Mu’tezilesi/Bağdat Mutezilesi
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları

1	Öğrenci bu dersin sonucunda Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu, temel yaklaşımları kavrar.
2	Mezhepler Tarihi ile ilgili temel kavramları, kaynakları ve mezheplerin ortaya çıkış sebeplerini çözümler.
3	Mezhebin ortaya çıktığı dini, siyasi, sosyal yapıyı ve bu yapının tezahürlerini göz önünde bulundurarak mezhepler üzerindeki yansımasını anlar ve bu mezheplerin zihniyet çözümlemesini yapar.
4	Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder.
5	Mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış sebepleri, tarihçeleri, temel görüşleri, başlıca kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkılarını tahlil eder.
6	Mezheplerin kendi ana kaynaklarını tanır, kendi kaynaklarına dayalı olarak tarafsız bir gözle inceler ve ortaya koyar.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi

1	Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimine ilişkin kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
2	Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi alanında bilimsel araştırma yapabilir.
3	Bu alanın öğretimine yönelik strateji, yöntem ve tekniklerini etkili biçimde kullanır.
4	Öğretim süreci içinde ve dışında etkili iletişim becerilerine sahip olur.
5	Din ve değerlerle ilgili temel kavramları tanır.
6	Kuran ve Hz. Muhammed in söz ve öğretileri ile ilgili temel bilgilere sahip olur.
7	Dinler ve dini akımlar hakkında bilgi sahibi olur.
8	Günümüz inanç problemleri ve güncel dini konular hakkında bilgi sahibi olur.
9	Eğitim ve öğretim vereceği yaş grubuna ait gelişimsel ve ruhsal bilgi donanımına sahip olur.
10	Öğrencilerin öğretim sürecindeki gelişimlerini izlemeye yönelik ölçme ve değerlendirme uygulamaları yapabilir.
11	Bilgi ve iletişim teknolojilerini teknik ve pedagojik olarak kullanabilme becerisine sahip olur.
12	Türk eğitim tarihi ve sisteminin yapısı, tarihsel gelişimi hakkında yeterli bilgiye sahip olur.
13	Türk islam sanatları, edebiyatı ve musikisi hakkında bilgi ve beceri sahibi olur.
14	Topluma hizmet bilinci ile görev misyonunu yerine getirme becerisine sahip olur.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü

	Sayısı	Süresi (saat)	Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim	14	2	28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)	2	2	4
Ödevler	2	2	4
Sunum / Seminer hazırlama	14	2	28
Kısa sınavlar	10	2	20
Ara sınavlara hazırlık	2	2	4
Ara sınavlar	1	1	1
Proje (Yarıyıl ödevi)	1	1	1
Laboratuvar	0	0	0
Arazi çalışması	0	0	0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık	1	1	1
Yarıyıl sonu sınavı	1	2	2
Araştırma	5	1	5
Toplam iş yükü			98
AKTS			4.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler

Yarıyıl içi değerlendirme	Sayısı	Katkı Yüzdesi
Ara sınav	1	30
Kısa sınav	0	0
Ödev	1	10
Yarıyıl içi toplam		40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı		40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı		60
Genel toplam		100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri

Ders kitabı	W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
Yardımcı Kaynaklar	Mustafa Akçay-Bulut, H.İbrahim, Siyasî-İtikâdî İslam Mezhepleri Tarihi(Giriş), İzmir, 2005.

Ders İle İlgili Dosyalar

DBP Hakkında

Ders Hakkında

Bölüm Hakkında