Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
UYGULAMALI KUR'AN SEMANTİĞİ İkinci Düzey TİB 0551 Seçmeli 1 7.00 7.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı Doç. Dr. Mustafa Karagöz
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Hüseyin Oral-Hasan İslam Sak
Dersin Veriliş Şekli Ders, anlatım ve soru-cevap tekniğiyle işlenecektir. Her hafta öğrencilerin konuyla ilgili bir eser okuması ve bu eserin derste tartışılması beklenmektedir.
Dersin Amacı Kur’an lafızlarının anlamını Kur’an’ın kendi dil yapısı içerisinde ve nüzul ortamı gözetilerek ileri düzeyde incelemek.
Dersin Tanımı Bu ders Kur’an lafızlarının delaletlerini ve lafızlar arası anlamsal ilişkileri analiz eder.

Dersin İçeriği
1 Semantik: Tanım; Tarihsel ve Kavramsal Çerçeve
2 Artzamanlı ve Eşzamanlı Semantik
3 Dilbilim ve Semantik İlişkisi
4 Kur’an Kavramlarının Anlamını Belirlemede Artzamanlı ve Eşzamanlı Semantiğin Rolü
5 Sinokronik Semantik ve Kur’an Terminolojisi
6 Kur’an’da Allah ve İnsan
7 Kur’an’da Allah ve İnsan
8 Toshihiko Izutsu’nun Kur’an-ı Kerim’i Anlama ve Yorumlama Yöntemi
9 Vize Haftası
10 Semantik Analiz Yönteminin Kur’an’a Uygulanması
11 Izutsu’nun Kur’an Semantiğinde Mühmel Boyut: El-Furûku’l-Luğaviyye
12 Sünnetullah: Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması
13 İslam Dünyasında Semantike Tekabül Eden Eser ve Faaliyetler
14 Genel Değerlendirme
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Eşzamanlı ve art zamanlı semantik ve bunların Kur’an incelemelerindeki uygulanışı hakkında bilgi sahibi olur.
2 Kur’an’ın, kelimelere yüklediği yeni anlamları bilir.
3 Nüzul sonrası dönemde ortaya çıkan farklı disiplinlere terim olmuş Kur’anî kavramları Kur’an’daki anlamıyla bilir.
4 Kur’an’ın kendisine özgü dil yapısını daha iyi kavrar.
5 Anlam ve anlam çeşitleri, anlam değişimleri hakkında bilgi sahibi olur.
6 Bir Kur’an lafzını araştırırken kullanabileceği temel sözlük ve kaynakları tanır.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.
2 Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.
3 İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.
4 Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.
5 Kuran ve yorumuyla ilgilenenelerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.
6 Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.
7 Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.
8 Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.
9 İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.
10 Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.
11 İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.
12 İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.
13 İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.
14 Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 3 42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 1 2 2
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 9 3 27
Ara sınavlar 1 2 2
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 14 2 28
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 1 3 3
Toplam iş yükü     148
AKTS     6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 20
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 20
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı 1.Mustafa Karagöz, “Kur’an Kavramlarının Anlamını Belirlemede Artzamanlı ve Eşzamanlı Semantiğin Rolü”, 2. Uluslararası Kur''an''ı Yeniden Düşünme -Kur’an Kavramları- Sempozyumu, İlim Dallarının Düşünce Temellerini Araştırma Enstitüsü, 10-11 Mayıs 2014. 2.Mustafa Ünver, “Sinokronik Semantik ve Tarih Bilinci Bağlamında Bir Kur’an Terminolojisi Oluşturmaya Doğru”, III. Kur’an Haftası Kur’an Sempozyumu, 13-19 Ocak 1997 (Aynı Ad Altında Yayımlanmış Sepozyum Kitabı), Ankara 1998, ss. 157-181. 3.Abdurrahman Kasapoğlu, “Kur’an’ı Anlamada Semantik Yöntem”, Hikmet Yurdu, 2013, cilt: VI, sayı: 11, s. 105-178. 4.Toshihiko Izutsu, Kur’an’da Allah ve İnsan, (çev. Süleyman Ateş), Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul t.y. 5.Hasan Yılmaz, Semantik Analiz Yönteminin Kur’an’a Uygulanması, KURAV Yayınları, Bursa 2007. 6.Ali Galip Gezgin, “Toshihiko Izutsu’nun Kur’an-ı Kerim’i Anlama ve Yorumlama Yöntemi”, İslâmî Araştırmalar, 2005, cilt: XVIII, sayı: 1 [Toshihiko Izutsu (1914-1993) Özel Sayısı], s. 82-95. 7.Mustafa Karagöz, Dilbilimsel Tefsir ve Kur’an’ı Anlamaya Katkısı, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2015, s. 11-90; s. 262-322 8.Ömer Kara, “Izutsu’nun Kur’an Semantiğinde Mühmel Boyut: El-Furûku’l-Luğaviyye -Yakınanlamları ‘Ayrıştırma’ Noktasında Izutsu’ya Bir Katkı-”, İslâmî Araştırmalar, 2005, cilt: XVIII, sayı: 1 [Toshihiko Izutsu (1914-1993) Özel Sayısı], s. 16-60. 9.Ömer Özsoy, Sünnetullah: Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması, Fecr Yayınevi, Ankara 1994.
Yardımcı Kaynaklar

Ders İle İlgili Dosyalar