Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
FARMASÖTİK BOTANİK LAB. İkinci Düzey FBK 203 4 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör DOÇ. DR. SELEN İLGÜN
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı DR. ÖĞR. ÜYESİ SELEN İLGÜN
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Yok
Dersin Veriliş Şekli Uygulama
Dersin Amacı Eczacı adaylarına ilaç olarak kullanılan ya da drog veren bitkileri, yani kısacası tıbbi bitkileri öğretmektir. Teorik derste anlatılan yararlı (besini boya, baharat gibi) bitkiler ile zehirli olanlar tanıtılmaktadır. Droglar hem morfolojik hem de mikroskobik olarak (karakteristik elemanları tanıtılır, enine kesit ve toz drogta inceleme yapılarak)incelenir.
Dersin Tanımı Doğrudan ilaç veya ilaç yapımında kullanılan bitkileri inceleyen bir bilim koludur.

Dersin İçeriği
1 Farmasötik Botanik Çalışmalarında Uygulanan Yöntemler (Organoleptik yöntemler(Renk, Koku, Tat, Görünüş) ve mikroskopik yöntemler (Kalitatif ve Kantitatif Analiz)).
2 Yaprakların morfolojik incelenmesi 1(Tıbbi kullanımı olduğu bilinen bitkilerin yapraklarının incelenmesi).
3 Yaprakların morfolojik incelenmesi 2(Tıbbi kullanımı olduğu bilinen bitkilerin yapraklarının incelenmesi).
4 Mantarların Morfolojik İncelenmesi (Zehirli ve zehirli olmayan makroskobik mantar örneklerinin ve mikroskobik mantar örneklerinin incelenmesi).
5 Tohumsuz bitkilerin morfolojik incelenmesi (Liken ve Eğreltilerin incelenmesi).
6 Gymnosperm (Açık tohumluların) incelenmesi (Pinaceae ve Cupressaceae familyasına dahil olan bitki türlerininn morfolojik incelenmesi).
7 Yaprakların anatomik ve morfolojik ,incelenmesi (Sennae folium (Sinameki yaprağı) droğunun toz ve enine kesitte elemanlarının incelenmesi).
8 Ara Sınav
9 Çiçeklerin morfolojik incelenmesi (Monokotil ve dikotil bitki örneklerinin morfolojik olarak incelenmesi).
10 Meyve ve tohumların morfolojik incelenmesi (Tıbbi öneme sahip bitkilerin meyve ve tohum örneklerinin morfolojik incelenmesi).
11 Drog olarak kullanılan bitki kısımlarının makroskobik incelenmesi (Kök, kabuk drogları ve bitkilerden elde edilen patolojik ürünlerin incelenmesi)
12 Toz drogların incelenmesi-1 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
13 Toz drogların İncelenmesi -2 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
14 Toz drogların incelenmesi -3 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
15 Toz drogların incelenmesi -4 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi). Herbaryum tanımı ve hazırlama (Herbaryum tanımını bilir ve hazırlama teknikleri; Dünyada ve ülkemizdeki uluslar arası herbaryumları ve kodları).
16 Yarı Yıl sonu sınavı
17 Bütünleme sınavı
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Tıbbi amaçla kullanılan drogların makroskobik olarak renk koku tat ve görünüş açışından inceleyerek yorumlar. Mikroskop kullanarak toz halde verilen drogların kalitatif ve kantitatif incelemesini yaparak kalite standartlarına uygun olarak elde edilip edilmediğini değerlendirir.
2 Tıbbi bitkilerin yapraklarını tanır. Yaprakları morfolojik olarak incelerken kullanılan botanik terimleri hakkında bilgi sahibi olur. Oransal ölçeklemeler yaparak örnekleri defterine çizer. Çizimleri üzerinde kısımlarını gösterir.
3 Tıbbi bitkilerin yapraklarını tanır. Yaprakları morfolojik olarak incelerken kullanılan botanik terimleri hakkında bilgi sahibi olur. Kendisine verilen tıbbi bitki yaprak örneğini inceleyerek kısımlarını öğrendiği terimlere göre yorumlar. Oransal ölçeklemeler yaparak örnekleri defterine çizer. Çizimleri üzerinde kısımlarını gösterir.Yaprak deskripsiyonunu yapar.
4 Doğada bulunan ve tıbbi kullanımı olduğu bilinen mantar örneklerini tanır. Zehirli ve zehirsiz olan mantar örneklerinin kısımlarını detaylı şekilde inceler farklarını karşılaştırır.İlaç yapımında kullanılan bir tür olan mikroskobik Penicillum mantarını doğal ortamda küflenmiş gıda örnekleri üzerinden alarak mikroskobik ortamda inceler. Kısımlarını ve bu kısımları tanımlamak için kullanılan terimleri öğrenir.
5 İlaç etken maddesi olarak kullanılan liken ve eğrelti örneklerini inceler, kısımlarını tanır ve kullanılan terimleri öğrenir.
6 Doğada sıklıkla bulunan ve tıbbi amaçla kullanılan açık tohumlu bitkilerin birbirleriyle olan fark ve benzerliklerini tayin anahtarı kullanarak kıyaslar.
7 İlaç etken maddesi olarak kullanılan Sennae folium drogunun mikroskop ve enine kesitte elemanlarının nasıl göründüğünü karşılaştırır ve farklılıkları değerlendirir.
8 Kapalı tohumluların üreme organı olan çiçeklerin kısımlarını tanımlamak için kullanılan terimlerini örnekleri inceleyerek kavrar. Monokotil ve dikotil bitkileri karşılaştırır.farklarını değerlendirir ve yorumlar.
9 Apiaceae familyasının farklı cinslerine ait tipik meyve örneklerini inceler kısımları için kullanılan botanik terimleri kavrar. Boyutsal açıdan değerlendirir. Tıbbi öneme sahip bitkilerin tohumlarını inceler ve özelliklerini farklarıyla birlikte yorumlar.
10 Bitkilerin drog olarak kullanılan kısımlarının inceleyerek, kalite standartlarına uygun olup olmadığını değerlendirir. Kendisine verilen toz haldeki droglardan uygun reaktifleri kullanarak doğru preparatları hazırlar. Mikroskopta gördüğü elemanları tanır ve şamatik ve anatomik çizimlerini yapar.

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 seçilen derslerle ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olunmaktadır.
2 Mezunlar Uzman Ünvanı elde etmektedir.
3 Mesleklerine olumlu katkı sağlamaktadır.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 3 42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 1 3 3
Ödevler 5 1 5
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 5 1 5
Ara sınavlara hazırlık 1 1 1
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 14 3 42
Arazi çalışması 1 3 3
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 1 1
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     104
AKTS     4.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 20
Kısa sınav 5 10
Ödev 14 10
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Tanker, N., Koyuncu, M., Coşkun, M. (2014) Farmasötik Botanik Ders Kitabı, Ankara, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No: 105.
Yardımcı Kaynaklar Tanker, M., Farmasötik Botanik Uygulama (2016) Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No: 113

Ders İle İlgili Dosyalar