Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
SELÇUKLU DÖNEMİ MEZHEP HAREKETLERİ Üçüncü Düzey TİB 702 Seçmeli 2 7.00 7.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı -
Dersin Veriliş Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Selçuklu Döneminde etkin olan İslam mezheplerini tanımak, söz konusu mezheplerin tarihsel seyrindeki yerlerini tespit etmek, İslam düşüncesinin evrimini mezhepler tarihi yöntem ve teknikleri ile ortaya çıkarmak, Selçuklu-Osmanlı devri ile devam edecek ana omurgayı belirlemek amaçlanmaktadır.
Dersin Tanımı Selçuklu döneminde yaygın olan İslam mezheplerini fikir-hadise irtibatı ile inceleyerek dönemin İslam düşüncesini ele almaktadır.

Dersin İçeriği
1 Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı, Orta Asya’daki Varlıkları
2 Türklerin İslamlaşma Süreci
3 Türklerin İslamlaşma Süreci ve Mezhepler
4 Selçukluların Tarih Sahnesine Çıkışı ve Müslüman olmaları
5 Selçuklular Döneminde Mu’tezile
6 Selçuklular Döneminde Mu’tezile
7 Selçuklular Döneminde Ehl-i Sünnet Düşüncesi
8 Selçuklular Döneminde Eşarilik
9 Selçuklular Döneminde Maturidilik
10 Selçuklular Döneminde İmamiyye
11 Selçuklular Döneminde Zeydiyye
12 Selçuklular Döneminde Zeydiyye
13 Selçuklular Dönemi Mezhep Hareketlerinin İslam Düşüncesine Etkisi
14 Selçuklular Dönemi Mezhep Hareketlerinin İslam Düşüncesine Etkisi
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Türklerin İslamlaşma sürecini bilir.
2 Selçuklu Devletinin tarih sahnesine çıkışını bilir.
3 Selçuklu Döneminde etkili olan mezhep hareketlerini bilir.
4 Mezhep-Devlet ilişkisi bilir.
5 Selçuklu Dönemi Mezheplerinin İslam Düşüncesine etkisini bilir.
6 Selçuklu Dönemi Mezheplerinin sonraki dönemlere etkisini bilir.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kuranın manasını kavrar,yorumu hakkında söz sahibi olur.
2 Kuran ilimleri ve tefsir metinleri hakkında vukufiyetli bilgi sahibi olur, bu metinler hakkında yorum ve değerlendirme yapabilme becerisi kazanır.
3 Geniş ve derin bir Kuran kültürüne sahip olur, uluslararası düzeyde bilimsel toplantılara katılır, alanı ile ilgili tezler ileri sürüp savunabilir.
4 Hadislerin İslam’daki yerini bilir, Sünnetin Kur’ân-ı Kerim ışığında anlaşılacağını, lafız ve maksat arasındaki ilişkiyi kavrar, gaybî olanla olmayanları birbirinden ayırt eder, çelişki görülen hadisleri uzlaştırır.
5 İsnadın ortaya çıkışını, yerleşmesini, ravilerde aranan özellikleri ve ravilerin nasıl tenkid edildiğini bilir. Hadisin farklı rivayetlerini toplayıp sened ağını ortaya çıkararak onu değerlendirme yeteneğini kazanır.
6 Hadis değerlendirmelerinde bütünlüğün sağlanması gerektiğini bilir, sened ve metin tenkidinde bütünlüğü sağlama prensiplerini bilir, Hadisi anlama ve anlatmada bütünlüğün nasıl sağlanacağını bilir ve Hadisleri bütünlük esaslarına göre değerlendirebilme yeteneğini kazanır.
7 Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir
8 XIX. ve XX. yüzyıllarda İslâm âlemindeki ihya hareketlerini doğuran nedenleri ve günümüz İslâm dünyasındaki ana dini akımları tanır.
9 İlk Dönemde ortaya çıkan Haricilik, şia, Mutezile, Mürcie gibi mezhepleri tanır.
10 Teolojik tartışmaların metodolojik ve tarihsel yönlerini kavrar ve değerlendirir.
11 İslam düşüncesinin güncel problemlerini tespit ve değerlendirme kabiliyetini kazanır.
12 Çağdaş teolojik problemlere çözüm önerebilme becerisini kazanır.
13 Dinî konularda alanında uzman akademisyenlerle çeşitli sempozyum, konferans, açık oturum ve panellerde bilgi paylaşımı kabiliyet ve becerisini geliştirme yeteneğine sahip olur.
14 Çağdaş değer ve ilkeler bazında, kazanılan bilimsel değer ve persfektif çerçevesinde insanlığa faydalı olma ilkesine bağlı kalınarak düzgün, tutarlı ve iyi bir vatandaş olma düşüncesini yaşatmaya çalışmak.
15 Din alanının kapsamı temel alınarak bilgilendirilme ihtiyacının gerekli ve lüzumlu olduğu kişi ve tüzel kişilerin ihtiyacı olan yazılı, sözlü ve görsel alanda sunum tecrübelerinin kazandırılması.
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ödevler 14 2 28
Sunum / Seminer hazırlama 14 2 28
Kısa sınavlar 10 2 20
Ara sınavlara hazırlık 2 2 4
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 1 1 1
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 5 2 10
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 1 2 2
Toplam iş yükü     151
AKTS     6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 30
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 10
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Seyfullah Kara, Selçuklu Döneminde Mezhep Kavgaları, İstanbul 2010
Yardımcı Kaynaklar Ahmet Ak, Selçuklular Döneminde Maturidilik, Ankara 2008; Kenan Çetin, Selçuklu Medeniyet Tarihi, İstanbul 2010, Osman Özgüdenli, Selçuklular, İstanbul 2014

Ders İle İlgili Dosyalar