Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ Birinci Düzey 5.1.09 Zorunlu 9 5.00 5.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör PROF. DR. NURHAN ERTAŞ ONMAZ
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı PROF. DR. NURHAN ERTAŞ ONMAZ
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Araş.Gör. Mukaddes BAREL (Pratik derslerin uygulamalarına doktora öğrencileri de katılmaktadır)
Dersin Veriliş Şekli Yüz yüze & Online (Pandemiye bağlı yasal kısıtlamaların olması halinde)
Dersin Amacı Bu derste öğrencilere; Et hijyeni ve muayenesinin temel ilkeleri, Gıda hayvanlarında refah yönleri dahil olmak üzere antemortem ve postmortem denetimler, Zorunlu kesimler, imha edilecek etler, Besi hayvanlarında görülen bulaşıcı ve paraziter hastalıklar ve bu etlerle ilgili kararlar, Etin kalitesini ve et ürünlerinin güvenliğini etkileyen koşulların belirlenmesi, İnsan tüketimine uygun olmayan hayvanların belirlenmesi ve besin zincirinden çıkarılması Et işleme tesislerinde et teknolojilerinin denetlenmesi, Muayenelerinin kaydedilmesi, Şüpheli doku ve organların saklanması ve taşınması konuları verilir.
Dersin Tanımı Kasaplık hayvanlarda sistematik muayene, et muayenesi açısından önemli hastalıklar, kasın ete dönüşmesi, etin olgunlaşması ve derecelendirilmesi, mezbahalarda sanitasyon, et ürünleri üretim teknolojileri gibi konuları ele alan derstir.

Dersin İçeriği
1 Teorik: Dersin öğrenciye dönemi sonunda kazandıracağı bilgi, beceri ve kazanımlarının vurgulanması. Dersin kaynak ve yöntemlerinin tanıtılması, dersin öğretimi, öğrenimi ve değerlendirilmesi. Pratik: Gıda işleme tesislerinde ve işletme içinde yapılacak ziyaretlerde uyulması gereken biyogüvenlik kurallarının belirlenmesi. Olası biyolojik ve kimyasal tehlikeler ve alınması gereken önlemler konusunda bilgilendirmek. Uygulamalar ve ziyaretler sırasında vakalarla ilgili not tutmanın, seyir defterlerini doldurmanın, dersleri takip etmenin ve özellikle uygulamalarda aktif rol almanın önemini vurgulamak. Mezbahaların yapısal özellikleri ve bölümleri, kesim için gerekli kayıt ve belgeler, mezbaha muayene veterinerinin görev ve sorumlulukları
2 Teorik: Hayvan refahı konularına özel olarak odaklanarak gıda hayvanlarının mezbahaya taşınması Pratik: Mezbaha ziyareti; mezbahanın tanıtımı, mezbaha bölümlerinde en uygun koşulların ve koşulların gösterilmesi.
3 Teorik:Kasaplık hayvanlarda antemortem muayene, kesim teknikleri Pratik: Mezbahada antemortem muayene ve kesimin izlenmesi
4 Teorik: Mecburi kesimler, kesimi yasak durum ve haller Pratik: Mezbahada antemortem muayene ve kesimin izlenmesi
5 Teorik: Postmortem muayene et muayenesi yönünden önemli patolojik değişiklikler, etlerin damgalanması, gözlemlerin kaydedilmesi Pratik: Postmortem sistematik inceleme, şüpheli doku ve organların örneklenmesi, saklanması ve taşınması, karkas lenf düğümlerinin muayenesi
6 Teorik: Kasaplık hayvanlarda görülen bakteriyel hastalıklar Pratik: Mezbahada postmortem muayene ve farklı vakaların öğrencilerle interaktif olarak değerlendirilmesi
7 Teorik: Seminerler ve ödev sunumları ve kendi kendine öğrenme, sunma çalışmaları (SSL) Pratik: Seminerler ve ödev sunumları ve kendi kendine öğrenme, sunma çalışmaları ve sınava hazırlanma (SSL)
8 Teorik: Kasaplık hayvanlarda görülen viral ve paraziter hastalıklar. Pratik: Mezbahada Baş, vücut ve organlara ait lenf yumrularının muayenesi
9 Teorik: Kanatlı Eti Muayenesi (hayvanların kesimhaneye nakli, antemortem muayenesi, kesim teknikleri ve postmortem muayenesi, zoonoz ve kesimi yasak hastalıklar) Pratik: Baş, vücut ve organlara ait lenf yumrularının muayenesi (Büyük/küçük ruminant)
10 Teorik: Domuz Eti Muayenesi ve domuz kesimi ile ilgili videoların izlenmesi (hayvanların kesimhaneye nakli, antmortem muayenesi, kesim teknikleri ve postmortem muayenesi) Pratik: Mezbahada sığır iç organ ve karkas muayenesi
11 Teorik Ara sınav Pratik: Kanatlı kesimhanesine ziyaret. Kanatlı kesim prosesinin izlenmesi.
12 Teorik:Etin yapısı özellikleri, bileşimi, postmortem değişiklikler ve kasın ete dönüşmesi Pratik: Et ürünleri üretim tesisine ziyaret, et ürünleri üretim prosesinin izlenmesi, Hastalıkların tanımlanması, vakalar üzerine tartışma ve mezbahada iç organ ve karkas muayenesi
13 Teorik:Et ürünleri ve teknolojileri (Sucuk, Emülsifiye Et Ürünleri, Konserve et ürünleri, Kavurma) Et ve et ürünlerinin muhafaza yöntemleri Pratik: Et ürünleri üretim tesisine ziyaret, et ürünleri üretim prosesinin izlenmesi
14 Teorik: Et ürünleri üretim tesislerinde temizlik ve dezenfeksiyon çalışmaları Pratik: Mezbaha pratik sınavlarına hazırlanma
15 Teorik: Vaka tartışmaları ve Final sınavına hazırlık Pratik: Kendi kendine öğrenme, final sınavına hazırlık
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Öğrenci, derse katıldıktan sonra, aşağıdakiler dahil olmak üzere bilgi, beceri ve başarıları alır ve uygular: Et tesislerinde biyogüvenlik sorunları ve gıda hayvanlarının nakliye ve kesimi sırasında hayvan refahını bilir ve uygular
2 Resmi veteriner hekimin görev ve sorumlulukları, kesim yöntemleri, Mezbaha ve et işleme tesislerinin optimal koşullarını bilir ve uygular.
3 Gıda hayvanlarının antemortem ve sistematik postmortem muayenelerini bilir ve uygular.
4 Şüpheli doku ve organların gözlemlerinin kaydedilmesi, numunelerin saklanması ve taşınmasını bilir ve uygular.
5 Bulaşıcı ve zoonotik hastalıkların belirlenmesini bilir ve uygular.
6 Ette görülen postmortem değişikliklerin tespiti, patolojik değişikliklerin tespiti ve yasal hükümlere uygun olarak karkas ve et ile ilgili kararları bilir ve uygular.
7 Hayvansal ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulların belirlenmesini bilir ve uygular.
8 Besin zincirine uygun olmayan hayvanların belirlenmesi ve ayıklanmasını bilir ve uygular.
9 Et işleme tesislerinde et üretim teknolojileri denetimi, Et teknolojileri hakkında bilgi (sosis, pastırma, kavurma, konserve et) sahibidir ve uygular.
10 Et işleme tesisleri ve mezbahalarda temizlik ve dezenfeksiyon prosedür ve uygulamalarını bilir ve uygular.

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
2 Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
3 Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
4 Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
5 Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
6 Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
7 İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
8 İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
9 Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
10 Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
11 Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
12 Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
13 Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
14 Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
15 Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
16 Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
17 Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
18 Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
19 Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
20 Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
21 Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
22 Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
23 Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
24 Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
25 Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
26 Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
27 Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
28 İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
29 Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
30 İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
31 Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
32 Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
33 Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
34 Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
35 Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
36 Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
37 Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
38 Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
39 İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
40 İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
41 Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 15 2 30
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 6 3 18
Ödevler 1 2 2
Sunum / Seminer hazırlama 1 3 3
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 2 3 6
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 1 1 1
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 2 2 4
Yarıyıl sonu sınavı 2 2 4
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     69
AKTS     3.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 70
Kısa sınav 0 20
Ödev 1 10
Yarıyıl içi toplam   100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Ali Arslan. (2013). Et Muayenesi ve Et Ürünleri Teknolojisi. Medipress, Malatya. Şahsene Anar (2012) Et ve Et Üürnleri Teknolojisi, Dora Basım Yayınevi.
Yardımcı Kaynaklar Thimjos Ninios Janne Lundén Hannu Korkeala Maria Fredriksson‐Ahomaa (2014).Meat Inspection and Control in the Slaughterhouse.John Wiley & Sons, Ltd. Gerhard Feiner (2006).Meat products handbook. CRC Press, New York Washington, DC

Ders İle İlgili Dosyalar