Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
ADLİ TOKSİKOLOJİ Üçüncü Düzey ALA 543 9 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET İPEK BOŞGELMEZ
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı -
Dersin Veriliş Şekli Ders teorik bilgi ve uygulamalarla ilgili bilgi içermektedir.
Dersin Amacı Adli toksikolojiye ilişkin temel bilgiler, uygulamalar, sık kullanılan ve güncel yöntemlerin aktarımı, dünyada ve ülkemizdeki bazı adli vaka örneklerinin toksikolojik açıdan değerlendirilmesi.
Dersin Tanımı Ders kapsamında; adli toksikolojinin tarihçesi, örnek seçimi, örnek alma ve saklama prosedürleri, analiz hazırlıkları, kimyasal analizlere ilişkin örnekler (kontrole tabi ilaçların kötüye kullanımı, opioidler, kokain, amfetaminler, halusinojenler, sentetik kannabinoidler, alkol, karbon monoksit ve siyanür zehirlenmeleri), dünyada ve ülkemizdeki bazı adli vaka örnekleri toksikolojik açıdan değerlendirilmektedir.

Dersin İçeriği
1 Adli toksikolojinin tarihçesi ve gelişim süreci, adli toksikoloji ile ilgili temel kavramlar
2 Adli toksikolojide kanıtların alınmasında önemli kurallar; Biyolojik örnek seçimi, örnek alma ve saklama prosedürlerinde dikkat edilmesi gereken konular; Analiz öncesi yapılması gereken hazırlıklara ilişkin kurallar
3 Adli toksikolojide analizlere genel bakış: Saptama, tanımlama, miktar tayini, doğrulama ve yorumlama
4 Adli toksikolojide spektrofotometrik ölçümler, immunoassay ile analizler ve örnekleri
5 Adli toksikolojide kromatografi ve kütle spektrometri ile analizlere örnekler
6 Madde kullanım bozuklukları ile ilgili temel kavramlar, sınıflandırmalar, toksikolojik değerlendirme
7 Etil alkol ile ilgili olgularda, kan alkol düzeyi, solunum havasında alkol testi, alkol intoksikasyonu
8 Reçeteli veya kontrole tabi ilaçların kötüye kullanımının adli sonuçları
9 Arasınav
10 Opioidler, kokain, amfetaminler, halusinojenler, yeni sentetik maddelerle ilgili temel bilgiler, bu maddelere maruziyet olgularının adli toksikolojide yeri ve analizler ile ilgili önemli konular
11 Doğal (bitkisel ve hayvansal) kaynaklı zehirlenmelerin adli olgularda değerlendirilmesi
12 Ülkemizde sık karşılaşılan zehirlenme olgularında CO, siyanür, metanol zehirlenmelerinin yeri
13 Zehirlenme olgularında metallerin ve diğer elementlerin rolünün adli ve analitik toksikoloji yönünden değerlendirilmesi
14 Olgu çalışması–1 (Dünyada bazı adli vaka örneklerinin toksikolojik açıdan değerlendirilmesi)
15 Olgu çalışması–2 (Ülkemizde bazı adli vaka örneklerinin toksikolojik açıdan değerlendirilmesi ve Dünya''daki genel durum ile karşılaştırılması)
16 Final Sınavı
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Adli toksikolojinin tarihsel gelişim sürecini ve adli toksikoloji ile ilgili temel kavramları tanır. Adli toksikolojinin gelişiminde analitik toksikolojinin rolünü kavrar.
2 Adli toksikolojide biyolojik delillerin alınmasında önemli kuralları, biyolojik örnek seçimi, örnek alma ve saklama prosedürlerinde dikkat edilmesi gereken konuları kavrar. Analiz öncesi örneklerin hazırlanması sürecindeki hazırlıklara ilişkin kuralları sıralar, yorumlar. Kaynak araştırması ile elde ettiği örnek çalışmaları karşılaştırır.
3 Adli toksikolojide kullanılan analitik metotların hangi durumlarda tercih edildiğini özet olarak ifade edebilir. Analizlerde saptama, tanımlama, miktar tayini, doğrulama ve yorumlama konularını kavrar ve örneklerle değerlendirip yorumlar.
4 Adli toksikolojide spektrofotometrik ölçümler ve immunoassay ile analizleri açıklayarak analitlere örnek verir. Kromatografi ve kütle spektrometri ile analiz örnekleri ile ilgili kapsamlı kaynak taraması yapar, kaynaklardaki bilgileri analitik ayrıntıları da dikkate alarak karşılaştırır ve yorumlar.
5 Madde kullanım bozuklukları ile ilgili temel kavramları tanır. Madde kullanım bozukluklarını sınıflandırır ve adli toksikoloji açısından değerlendirip kaynak taraması ile ulaştığı bilgileri karşılaştırıp yorumlar. Adli olgularda, özellikle yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarındaki etil alkolün önemini kavrar. Kan alkol düzeyi, solunum havasında alkol testi, alkol intoksikasyonu konularını örneklerle değerlendirir. Ulusal ve uluslar arası çalışmaların (örn., DRUID) bulgularını karşılaştırır.
6 Reçeteli veya kontrole tabi ilaçların kötüye kullanımı ile ilgili temel bilgileri kavrar; adli sonuçlarını araştırır ve adli olgulardaki önemini yorumlar. Eczacının bu alandaki rolünü yorumlar. Sık reçetelenen bazı ilaçların etkileşimler sonucu yol açtığı olgulara örnekleri inceler.
7 Opioidler, kokain, amfetaminler, halusinojenler, yeni sentetik maddelerle ilgili temel bilgileri ifade edebilir. Bu maddelere maruziyet olgularının adli toksikolojideki yerini değerlendirir, analizler ile ilgili kritik bilgileri kavrar ve eczacının bu alandaki rolünü yorumlar.
8 Doğal (bitkisel ve hayvansal) kaynaklı zehirlenmelerin rolünü adli olgularda değerlendirir; ülkemizde bazı bölgelerde mantar zehirlenmeleri, yılan ısırıkları gibi nispeten sık karşılaşılan durumlarla ilgili koruyucu yaklaşımları ve tedavileri tanımlar.
9 Ülkemizde CO, siyanür, metanol gibi etkenlere bağlı zehirlenme olgularını nedenleriyle kavrar, belirtileri tanır ve tedaviye katkıda bulunur. Zehirlenme olgularında metallerin ve diğer elementlerin rolünü adli ve analitik toksikoloji yönünden değerlendirir ve yorumlar. Bu zehirlenme olgularında toksikan düzeyin tayini ve değerlendirilmesini kaynak taraması yoluyla inceler, ulaştığı olgu örneklerini- tedavi boyutunu da dikkate alarak- karşılaştırır.
10 Dünyada ve ülkemizde bazı adli vaka örneklerinin toksikolojik açıdan değerlendirilmesi ile ilgili olgu sunumları yapar, zehirlenme bulgu ve belirtilerini, tedavi yöntemlerini, analitik metotları karşılaştırır ve yorumlar.

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 1 6 6
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 6 6
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 6 6
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 6 2 12
Toplam iş yükü     88
AKTS     4.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 20
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 20
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı -
Yardımcı Kaynaklar 1.Levine, B. (ed), (2003) Principles of Forensic Toxicology, American Association for Clinical Chemistry, 2nd ed., 391s 2.Leikin, J.B., Paloucek, F.P. (eds.) (2008) Poisoning and Toxicology Handbook, Lexi-Comp, Inc., 4th ed., 1331s. 3.Vural, N. (2005) Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73. 4.Klaassen C.D. (ed), (2013) Casarett and Doull’s Toxicology, The Basic Science of Poisons, McGraw-Hill Companies, 8th ed., 1454 s. 5.UNODC (2009) Recommended Methods for the Identification and Analysis of Cannabis and Cannabis Products (Revised and updated), New York. 6.TIAFT, Committee of Systematic Toxicological Analysis- Laboratory Guidelines, The International Association of Forensic Toxicologists TIAFT-Bulletin XXXI Number 4 p. 23-26. www.tiaft.org/data/uploads/documents/tiaft-sta-laboratory-guidelines.pdf (erişim: 28.12.2016)

Ders İle İlgili Dosyalar