Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
TASAVVUF PROBLEMLERİ Birinci Düzey TİB702 Seçmeli 7 5.00 5.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Tasavvuf Tarihi I-II
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı DOÇ. DR. OSMAN NURİ KÜÇÜK
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Arş. Gör. Mesut Sandıkçı
Dersin Veriliş Şekli sözlü anlatım ve karşılıklı soru cevap.
Dersin Amacı Tasavvufun temel bazı problemleri hakkında bilgilere ulaşmak. Tasavvufun İslâmî ilimler ve diğer mistik gelenekler arasındaki yerini belirlemek. Tasavvuf ile diğer kültürlerdeki mistik gelenekleri karşılaştırmak ve tasavvuf ile mevcut diğer mistik gelenekler arasındaki benzerlik ve farklılıkları tartışmak. İslam’ın ruhani ve deruni boyutunu ortaya koymak. Marifet teorisi, insan-insan-ı kamil, ilahi aşk ve vücud nazariyesi (vahdet-i vücud ve vahdet-i şühud) gibi temel bazı problemleri tasavvuf felsefesinin genel çerçevesi içerisinde mülahaza etmek.
Dersin Tanımı Tasavvufun doğuşundan günümüze bazı teorik ve pratik problemler. Tasavvufun ortaya çıkışında dış tesir meselesi. Tasavvufun amacı, orijini ve tarihi gelişimi. Tasavvufun İslam’la olan ilişkisi ve genel karakteri. Sufi epistemolojisine göre bilgi problemi. Ve insan-insan-ı kamil ve ilahi aşk gibi diğer meseleler. Tasavvufta, özellikle İbnü’l-Arabi’nin düşüncesinde varlık ve varoluş problemi. Terminoloji sorunu; sufinin yaşadığı rûhânî deneyimlerin ve marifetin ifadeye dökülme imkânı ve şekilleri. Tasavvuf Felsefesi ve tasavvufun İslam düşüncesindeki yeri.

Dersin İçeriği
1 Tasavvufun doğuşu, tanımı ve tasavvufta dış tesir meselesi.
2 Tasavvuf-Din ilişkisi. İslam’ın derûnî boyutu olarak tasavvuf.
3 Tasavvufun pratiği ile ilgili meseleler. Rabıta, istimdat, tevessül.
4 Müşahede, ru’yet ve rüya.
5 Halvet, tahannüs ve zühd.
6 Tasavvufta insan ve insan-ı kamil, Sufi psikolojisi ve nefsin mertebeleri
7 Musıki ve Sema
8 Marifet Teorisi ve Marifetin ifadesi sorunu
9 Fena nazariyesi ve şatahat
10 Vücud nazariyesi ve tevhidin temellendirilişi.
11 Vahdet-i vücud ve vahdet-i şuhud
12 Nübüvvet-velayet meselesi.
13
14
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 tasavvufun temel meselelerini tanıma
2 şeriat tarikat ve hakikat bütünlüğünü kavrama
3 tasavvufun İslam'ın deruni boyutu olduğunu kavrama
4 Allah-kainat ve İnsan ilişkisi hakkında üst bir tefekküre sahip olma
5 Sufilerin varlık anlayışını tanıma
6 Sufilerin bilgi anlayışlarını tanıma
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kur’an ve Sünnet çerçevesinde bütüncül ve sistematik bir dini düşünce ve kavrayışa sahiptir. (Yetkinlik)
2 İlahiyat alanında temel kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar. (Bilgi)
3 İlahiyat ile ilgili ileri düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere (Tarihi ve güncel, araç ve gereçlere ilişkin, saha çalışmalarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin, ilahiyatla ilgili diğer kaynaklarda desteklenen) sahiptir. (Bilgi)
4 İlahiyat alanında değişmez olan ve değişebilen bilgileri ayırt eder. (Beceri)
5 Klasik ve güncel dini meseleleri tespit etme, tanımlama, yorumlama, tahlil etme, terkip etme ve çözme becerisine sahiptir. (Beceri)
6 Farklı düşünce ve yorumlar karşısında evrensel ilke ve değerleri üstün tutan bir anlayışa sahiptir. (Yetkinlik)
7 Akıl, bilgi, istişare, emanete riayet, ehliyet ve adalet gibi temel değerler/ilkeler ışığında çalışma ve sorumluluk üstlenebilme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
8 İlahiyat alanına ilişkin temel kaynakları asli dilinden (Arapça) okuyup anlayabilir. (Yetkinlik)
9 İtikat, ibadet, ahlak ve muamelata dair usul ve esasları kavrar ve dayandığı temelleri açıklar. (Bilgi)
10 Zaman ve mekâna göre ortaya çıkan farklı dini yaklaşımları doğru anlama ve tutarlı değerlendirme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
11 Din istismarı, şiddet, İslam karşıtlığı gibi dine ve topluma zararlı eğilimlere karşı söylem ve tutum geliştirir. (Yetkinlik)
12 İslam kültür, sanat ve medeniyeti hakkında temel ve bütüncül bilgilere sahiptir. (Bilgi)
13 Kuran-ı Kerim okuma, anlama ve öğretme konusunda teorik ve pratik yeterlilik kazanır. (Beceri)
14 İslam’ın temel kaynakları ışığında din eğitimi ve din hizmetleri verme yetkinliğine sahiptir. (Beceri)
15 İlahiyat alt dallarının birbiri ile ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak, disiplinler arası araştırma-inceleme, yorum, analiz ve değerlendirme yapar. (Beceri)
16 Dini/Manevi danışmanlık ve rehberlik bilgi ve becerisine sahiptir. (Beceri)
17 Dünya dinlerinin temel inanç esasları ve uygulamalarını tanır. (Bilgi)
18 İlahiyatla ilişkili başlıca ekoller, kuramlar ve meseleler hakkında yeterli düzeyde bir kavrayışa sahip olur. (Bilgi)
19 İlahiyat alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. (Yetkinlik)
20 İlahiyat alanının gerektirdiği bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. (Yetkinlik)
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14
Ödevler 14 1 14
Sunum / Seminer hazırlama 14 1 14
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 0 0 0
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 1 1 1
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     74
AKTS     3.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Mustafa Çakmaklıoğlu, İbn Arabi’de Marifetin İfadesi, (İnsan Yay), İstanbul 2007. Tasavvufun problemleriyle ilgili seçilmiş makaleler.
Yardımcı Kaynaklar Walter T. Stace, Mistisizm ve Felsefe, çev. Abdullatif Tüzer (İnsan Yay.), İstanbul 2004. William C. Chittick, Varolmanın Boyutları, çev. Turan Koç, (İnsan Yay.) İstanbul 1997; William C. Chittick, Hayal Alemleri, çev. Turan Koç, (İnsan Yay.) İstanbul 1999. Ebu’l-Ala Afifi, Tasavvuf, İslam’da Manevi Hayat, (İz Yay), İstanbul 1999 Lynn Wilkox, Sufizm ve Psikoloji, çev. Orhan Düz, (İnsan Yay.) İstanbul 2003. William Chittick, Tasavvuf, Kısa Bir Giriş, çev: Turan Koç, (İz Yay.)9, İstanbul 2003.

Ders İle İlgili Dosyalar