Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
HADİS TARİHİ İkinci Düzey TİB 561 Seçmeli 1 7.00 7.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı Doç.Dr. Süleyman Doğanay
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı M. Hulusi Yeşil
Dersin Veriliş Şekli Yüzyüze
Dersin Amacı Hadis tarihinin temel problemleri hakkında farkındalık ve bakış açısı kazandırmak
Dersin Tanımı Hadislerin yazımı, tedvini, tasnifi üzerinde durulmakta, bu konularla ilgili telif edilmiş kitaplar ve özellikleri tanıtılmaktadır. Temel hadis kitaplarının özellikleri ve kullanımı ile ilgili bilgiler verilmektedir. Hadis usulü, mevzu hadisler, cerh-tadille ilgili temel eserler tanıtılmaktadır. Şerh edebiyatının başlaması ve tarihi süreç içerisindeki gelişimi ile ilgili bilgiler verilmektedir.

Dersin İçeriği
1 Tarih metodolojisinin temel konuları
2 Tarih metodolojisinin temel konuları
3 İlk Dönem Sünnet Anlayışı ve Gelişimi
4 Hadis Rivayetinin Keyfiyeti: Lafız ve Mana ile Rivayet
5 Hadislerin Yazılması
6 Sahabe Döneminde Hadis Rivayeti
7 Hadis Uydurma Hareketi
8 Hadislerin Tedvin ve Tasnifi
9 Hadislerin Tedvin ve Tasnifi
10 İsnadın Başlangıcı ve Gelişimi
11 Cerh-Ta’dil Hareketinin Doğuşu
12
13
14
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Tarih metodolojisindeki genel yaklaşımları izah eder.
2 Tarih metodolojisindeki yaklaşımlar ekseninde Hadis Tarihi'nin meselelerine yorumlar getirir.
3 Hadis Tarihi'nin diğer beşeri ve dini ilimlerden bağımsız ele alınamayacağını kavrar.
4 Hadis Tarihi ve Usulüne ilişkin kavramlara tarihi perspektiften yaklaşımlar sergiler.
5 Hadis Tarihi literatürü bilgisine sahip olur.
6
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.
2 Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.
3 İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.
4 Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.
5 Kuran ve yorumuyla ilgilenenelerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.
6 Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.
7 Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.
8 Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.
9 İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.
10 Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.
11 İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.
12 İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.
13 İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.
14 Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 3 42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ödevler 14 1 14
Sunum / Seminer hazırlama 14 1 14
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 0 0 0
Ara sınavlar 1 3 3
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavı 1 3 3
Araştırma 14 3 42
Toplam iş yükü     146
AKTS     6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı 1-Talat Koçyiğit, Hadis Tarihi 2-Ahmet Yücel, Hadis Tarihi 3-H. Musa Bağcı, Hadis Tarihi 4-Accac, es-Sünne kable't-tedvin 5-Ebu Zehv, el-Hadis ve'l-muhaddisun
Yardımcı Kaynaklar John Tosh, Tarihin Peşinde Keith Jenkins, Tarihi Yeniden Düşünmek

Ders İle İlgili Dosyalar