Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
İSLAM DÜŞÜNCESİNDE HARİCİLİK VE ETKİLERİ Üçüncü Düzey TİB 703 Seçmeli 1 7.00 7.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri -
Eğitimin Dili TÜRKÇE
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Arş. Gör. Azmi BAYER
Dersin Veriliş Şekli Yüzyüze
Dersin Amacı Haricilik, İslam siyaset ve mezhepler tarihinde ilk ortaya çıkan, önemli olduğu kadar, etkileri uzun yıllar görülebilmiş olan bir mezhep hakkında ayrıntılı bilgi vermek ve bunların temel inanç, görüş ve metotları hakkında bilgi sahibi olmak ve kendi özgün kaynaklarından hareketle bilgi edinmek.
Dersin Tanımı İslam düşünce tarihinde ortaya çıkan temel dini-siyasi fırkalardan biri olan Haricilik ve doğuşunu hazırlayan sebepler; Harici gruplar ve ve temel görüşleri. Sıffin savaşı,Tahim olayı. İslam tarihindeki etkinlikleri, İslam düşüncesine katkıları, temel kaynakları ve metotları.

Dersin İçeriği
1 Dersin hedefleri, kapsamı ve öğretim stratejileri hakkında bilgi.
2 Hâricîliği tanımlamada kullanılan kavramlar.
3 Hilâfet Sorunları ve Hâricîlik.
4 Hâricîliğin doğuşunu etkileyen faktörler.
5 Cemel ve Sıffin Savaşları.
6 Hâricîliğin Karakteristik Özellikleri.
7 Sınav haftası.
8 Hâricîlerin Bölünmesi ve Fırkaları.
9 Ezârika, Necdî/Necedât ve Sufriyye fırkaları.
10 Ezârika, Necdî/Necedât ve Sufriyye fırkaların görüşleri.
11 İbâzî-Hâricî İlişkisi.
12 İbâzîlerin Görüşleri.
13 Hâricîliğin Günümüze Yansımaları.
14 Sınav haftası.
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Haricîliği tanımlamak için kullanılan teknik kavramları açıklar.
2 Haricîliği tanımlamak için kullanılan teknik kavramları ve aralarındaki farkları açıklar.
3 Haricîliğin oluşum sürecini anlatır.
4 Haricîliğin ortaya çıkışını etkileyen faktörleri açıklar.
5 Haricîliğin ortaya çıkışını etkileyen faktörleri değerlendirir.
6 Haricîliğin temsilcilerini bilir.
7 Haricîliğin fırkalarının ve temsilcilerinin görüşlerini bilir.
8 Haricîliğin temel görüşlerini açıklar.
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kuranın manasını kavrar,yorumu hakkında söz sahibi olur.
2 Kuran ilimleri ve tefsir metinleri hakkında vukufiyetli bilgi sahibi olur, bu metinler hakkında yorum ve değerlendirme yapabilme becerisi kazanır.
3 Geniş ve derin bir Kuran kültürüne sahip olur, uluslararası düzeyde bilimsel toplantılara katılır, alanı ile ilgili tezler ileri sürüp savunabilir.
4 Hadislerin İslam’daki yerini bilir, Sünnetin Kur’ân-ı Kerim ışığında anlaşılacağını, lafız ve maksat arasındaki ilişkiyi kavrar, gaybî olanla olmayanları birbirinden ayırt eder, çelişki görülen hadisleri uzlaştırır.
5 İsnadın ortaya çıkışını, yerleşmesini, ravilerde aranan özellikleri ve ravilerin nasıl tenkid edildiğini bilir. Hadisin farklı rivayetlerini toplayıp sened ağını ortaya çıkararak onu değerlendirme yeteneğini kazanır.
6 Hadis değerlendirmelerinde bütünlüğün sağlanması gerektiğini bilir, sened ve metin tenkidinde bütünlüğü sağlama prensiplerini bilir, Hadisi anlama ve anlatmada bütünlüğün nasıl sağlanacağını bilir ve Hadisleri bütünlük esaslarına göre değerlendirebilme yeteneğini kazanır.
7 Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir
8 XIX. ve XX. yüzyıllarda İslâm âlemindeki ihya hareketlerini doğuran nedenleri ve günümüz İslâm dünyasındaki ana dini akımları tanır.
9 İlk Dönemde ortaya çıkan Haricilik, şia, Mutezile, Mürcie gibi mezhepleri tanır.
10 Teolojik tartışmaların metodolojik ve tarihsel yönlerini kavrar ve değerlendirir.
11 İslam düşüncesinin güncel problemlerini tespit ve değerlendirme kabiliyetini kazanır.
12 Çağdaş teolojik problemlere çözüm önerebilme becerisini kazanır.
13 Dinî konularda alanında uzman akademisyenlerle çeşitli sempozyum, konferans, açık oturum ve panellerde bilgi paylaşımı kabiliyet ve becerisini geliştirme yeteneğine sahip olur.
14 Çağdaş değer ve ilkeler bazında, kazanılan bilimsel değer ve persfektif çerçevesinde insanlığa faydalı olma ilkesine bağlı kalınarak düzgün, tutarlı ve iyi bir vatandaş olma düşüncesini yaşatmaya çalışmak.
15 Din alanının kapsamı temel alınarak bilgilendirilme ihtiyacının gerekli ve lüzumlu olduğu kişi ve tüzel kişilerin ihtiyacı olan yazılı, sözlü ve görsel alanda sunum tecrübelerinin kazandırılması.
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 3 42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Ödevler 12 3 36
Sunum / Seminer hazırlama 6 3 18
Kısa sınavlar 0 3 0
Ara sınavlara hazırlık 0 0 0
Ara sınavlar 1 3 3
Proje (Yarıyıl ödevi) 1 3 3
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavı 1 3 3
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     147
AKTS     6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 30
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 10
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı es-Sîre Bir Harcî/İbâdî Klasiği(Salim b.Zekvan),Kendi Kaynakları Işığında Hariciliğin Doğuşu ve Gelişimi(Harun Yıldız-), Din Siyaset İlişkisi / Haricilik Mezhebinin Doğuşu Bağlamında(Prof. Dr. Adnan Demircan),Din Siyaset ve İdeoloji - haricilik düşüncesinin doğuşu(Harun Yıldız).
Yardımcı Kaynaklar

Ders İle İlgili Dosyalar