Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
RADYASYON VE SAĞLIK FİZİĞİ Birinci Düzey SFİZ305 5 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri YOK
Eğitimin Dili TÜRKÇE
Koordinatör PROF. DR. SEMA YILDIRIM
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı DOÇ. DR. RAHMİ KÖSEOĞLU
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı YOK
Dersin Veriliş Şekli YÜZ YÜZE, slayt
Dersin Amacı İonize radyasyon ve biyolojik sistemler üzerindeki ettilerini kapsayan genel bilgileri öğrencilere kazandırmak.
Dersin Tanımı İyonize radyasyonun oluşum mekanizmaları, doğal ve yapay aktivite, aktivite hesaplamaları, radyasyonun sağlık alanında görüntüleme ve tedavi amaçlı kullanımları, zararlı etkilerinden korunma yolları.

Dersin İçeriği
1 Atomik Fizik ve Radyasyon, X-Işınlarının Keşfi, Atom ve Radyasyon Fiziğinde Bazı Önemli Tarihler, Radyasyon Işınlama Kaynakları ve Düzeyleri Atomun Yapısı, Radyasyon ve Tarihsel Gelişimi, Radyoaktivite, Radyoaktif Elementler, Radyasyon Çeşitleri, Radyasyon Kaynakları.
2 Atomik Yapı ve Atomik Radyasyon, Maddenin Atomik Doğası, Sürekli ve Karakteristik X-Işınları
3 Çekirdek ve Atomik Radyasyon, Nükleer Yapı, Radyoaktivite, Radyoaktif Bozunum Yasası, Alfa Bozunumu, Beta Bozunumu, Gamma Işını Emisyonu, İçdönüşüm, Elektron Yakalama, Pozitron Bozunumu
4 Yarı-ömür, Effektif Yarı-Ömür, Spesifik Aktivite, Radyoaktif Bozunum Serileri, Doğal Radyoaktivite
5 Ağır Yüklü Parçacılar ve Elektronların Madde ile Etkileşimi, Enerji-Kaybı Mekanizmaları, LET in Belirlenmesi, Tek Bir Çarpışmada Maksimum Enerji Transferi
6 Fotonların Madde ile Etkileşimi, Etkileşim Mekanizmaları, Fotoelektrik Etki, Compton Etkisi, Çift Oluşum, Saçılma-Azalma Katsayısı, Enerji-Aktarımı, Enerji Absorpsiyon Katsayısı
7 Radyasyon Ölçüm Yöntemleri, Gazlarda İonizasyon, Gaz-Dolu Detektörler, Yarı-İletkenlerde İonizasyon, Radyasyon Ölçüm Cihazları, Sintilasyon, Organik Sintilatörler, İnorganik Sintilatörler, Fotoğraf Filmi
8 Radyasyon Dozimetri, Birim Sistemi, Absorbe Doz, Doz Eşdeğeri, Işınlama, Işınlama Ölçümü, İonizasyon Odaları
9 Absorbe Dozun Ölçümü, X ve Gamma Işın Dozunun Ölçümü, Yüklü-Parçacık Işınların Doz Ölçümleri, Doz Hesabı, Alfa ve Düşük Enerjili Beta Yayınımlarının Dokuda Dağılımı
10 Radyasyonun Biyolojik Etkileri, Radyasyon Kazaları, Akut Radyasyon Sendromu, Geç Somatik Etkiler, Kanser, Katarakt, Genetik Etkiler, Rölâtif Biyolojik Etki, Doz-Cevap İlişkisi, Doz Oranı
11 Radyasyon-Korunma Kriterleri ve Işınlama Limitleri, Radyasyon Risk Tahminleri, NCRP ve ICRP nin Mevcut Işınlama Sınırları, Mesleki Sınırlar, Meslek Dışı Sınırlar, 18 Yaş Alt Bireylerin Işınlanması
12 Dış Radyasyondan Korunma, Uzaklık, Zaman ve Zırhlama, Gamma Işınlarından Korunma ve Zırhlama kalınlıkları, X-Işını Düzeneklerinde Zırhlama, Beta Radyasyonundan Korunma
13 İç Dozimetri ve Radyasyon Güvenliği, ICRP yayını, Gastrointestinal ve Solunum Sistemleri için ICRP-30 Dozimetrik modeli
14 Radyoaktif Atıkların/Artıkların Yönetimi, Radyoaktif Atıkların Sınıflanması, Radyoaktif Atıkların Depolanması, Radyoaktif Atıkların Taşınması, Radyoaktif Atıkların İmhası
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Radyasyonun insan üzerindeki etkileri, Fizikçinin sorumlulukları, kişisel doz sınırlarını öğrenir, anlatabilir, yorumlayabilir ve tartışabilir.
2 İonize radyasyonu tanımlama ve biyolojik sistemler üzerindeki etkisi hakkında yorum yapabilir ve tartışabilir .
3 Radyasyon kazalarında ortaya çıkan radyasyon hasarları, korunma yöntemleri, uluslararası standartları, doz problemlerini öğrenir, anlatabilir, yorumlayabilir ve tartışabilir. Ionize Radyasyondan korunma yollarını uygulayabilir.
4 Radyasyon artık ve atıklarının saklanması, depolanması, imha edilmesi ve yönetimini öğrenir ve uygulayabilir.
5 Radyasyondan korunmanın temel prensiplerinin pekiştirilmesi, radyasyondan korunma konusundaki ulusal ve uluslararası organizasyonlarla bu organizasyonların kabul ettiği temel güvenlik standartlarının öğrenilmesi ve yerel bir radyasyon güvenliği organizasyonu yapabilme becerisi kazanabilir.
6 Tıpta radyasyon kaynaklı cihazları ve verilen radyasyon dozlarını öğrenir, anlatır ve tartışabilir.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarında karşılaştıkları ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel olarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
2 Tarih Bölümü öğrencileri, edindikleri kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilirler.
3 Tarih Bölümü öğrencileri, alanları ile ilgili bilgileri toplama, çözümleme, yorumlama ve ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla paylaşma yetisine sahiptir.
4 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarında kazandıkları yeterliliklere dayalı olarak, güncel bilgileri içeren ders materyallerine, uygulamalı araç ve gereçlere, araştırma yöntem ve tekniklerine ve diğer kaynaklarda desteklenen kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir.
5 Tarih Bölümü öğrencileri, bir yabancı dili kullanarak Tarih Bilimi alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır.
6 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini kullanır.
7 Tarih Bölümü öğrencileri, alanı ile ilgili bilgilerin uygulanması sürecinde etik değerleri gözetir.
8 Tarih Bölümü öğrencileri, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar.
9 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapabilir.
10 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarındaki ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir ve onlara düşüncelerini aktarır, sorunlarla ilgili çözüm önerilerini kuramsal ve uygulamalı olarak ortaya koyar.
11 Tarih Bölümü öğrencileri, çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır.
12 Tarih Bölümü öğrencileri, alanlarında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme yetisine sahiptir
13 Tarih Bölümü öğrencileri, alanı ile ilgili sorunlara yönelik olarak çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekler ve bu verileri ilgili alanda bulunan uzman olan kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçlarıyla paylaşır
14 Tarih Bölümü öğrencileri,yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir.
15 Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.
16 Tarih Bölümü öğrencileri, alanları ile ilgili bilgileri toplar, çözümler, yorumlar.
17 Tarih Bölümü öğrencileri, alanında edindikleri kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır.
18 Tarih Bölümü öğrencileri almış oldukları eğitim sayesinde milli bilinç ve şuura sahip bilinçli bir vatandaş olarak kültürel mirasına sahip çıkar.
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 10 10
Ara sınavlar 1 2 2
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 10 10
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     80
AKTS     3.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı 1- Atoms, Radiation and Radiation Protection, James E. Turner, Wiley-VCH Verlag GmbH&Co. Weinheim, 2007, ISBN: 978-3-527-40606-7. 2-Radyasyon ve Radyasyondan Korunma Fiziği, Çeviri: Prof. Dr. Güneş Tanır, Palme Yayıncılık,2000, ISBN:9786053551638.
Yardımcı Kaynaklar 1- Tıpta Radyasyon ve Korunma, Prof. Dr. Ertuğrul Eğilmez, Pelikan Tıp Teknik Yayıncılık, 2000, ISBN:9786058914209. 2- Introduction to Health Physics by Herman Cember and Thomas A Johnson (Paperback - Jul 25, 2008) 3- Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği, Ahmet Kumaş, Palme Yayıncılık, 2000, ISBN:9789759574628. 4- Biyoloji ve Tıpta Fizik, Paul Davidovits, Çeviri Editörü: Prof. Dr. Fevzi Köksal, Nobel Akademik Yayıncılık Ltd. Şti., 2012, ISBN:9786051330266. 5- Radiation Physics for Medical Physicists (Biological and Medical Physics, Biomedical Engineering) by Ervin B. Podgorsak (Hardcover - Oct 26, 2005) 6- Introduction to Radiological Physics and Radiation Dosimetry by Frank Herbert Attix (Hardcover - Sep 1986)

Ders İle İlgili Dosyalar