Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
ANADOLU KENTİNDE MEKANSAL YAPININ DEĞİŞİMİ Birinci Düzey ŞBP620 Seçmeli 5 3.00 3.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı YRD.DOÇ. DR. METHİYE GÜL ÇÖTELİ
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı -
Dersin Veriliş Şekli Konu anlatımı, İlgili makale okumaları, Tartışma.
Dersin Amacı Kent planlamada Anadolu’daki özgün kentsel yapının tarihsel süreç içinde izlenen evrimini, geçirdiği değişimleri tanımak ve günümüz kentlerini analiz etmek.
Dersin Tanımı Anadolu’da kent yapısının belirli dönemleri ve her birinin özellikleri, Anadolu kentsel mekânı üzerinde politik, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmelerin nedenleri, özellikleri ve etkileri.

Dersin İçeriği
1 Ders ve dersin dönem içi işleyişi hakkında ilk görüşme ve tanışma
2 Planlama disiplini içinde kent tarihi disiplini ve önemi, ‘Türk Şehri’ “Osmanlı Şehri” “Anadolu Şehri” kavramı İslam Kenti Modeli,
3 Anadolu öncesinde Türklerde yaşam ve mekân geleneği, Orta Asya Türk Kent Modelleri Orta Asya – İran kentinin öğeleri (içkale, şehristan, rabad/birun)
4 Anadolu’da Devralınan Kentsel Miras, Bizans-Doğu Roma Kent Modelleri Gerekli Okuma: Kuban, D., (1968) “Anadolu Türk Şehri”, Vakıflar Dergisi, 7: 53-73.
5 Anadolu Selçuklu Dönemi Yerleşme Sistemi Savunma Sistemi, Üretim-Dağıtım Sistemi, Kültürel-Siyasal Sistem
6 Anadolu’da Selçuklu Kent Modelleri, Ortaçağ Avrupa Kent Modelleri, Mekânsal Organizasyon ve Kentsel Öğeler (içkale, ahmedek, saray, çarşı-Pazar, sosyo-kültürel hizmet yapıları)
7 Alan Gezisi (Kayseri Şehir Merkezinde Selçuklu Yapıları ve Bünyan-Karatay Han)
8 Beylikler Döneminde Anadolu Yerleşme Sistemi Beylikler Dönemi Anadolu Kentlerinde Mekânsal Yapı
9 Anadolu’da Erken Osmanlı Kentinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Fiziksel Görünüşü
10 Erken Osmanlı Kentinde Kurumsal Yapılanma_Vakıf Kurumu İmaret sistemi Örnek Kent Bursa
11 Osmanlı dönemi Türk Kent Yapısında Dönüşüm Sürecini Etkileyen Faktörler (17. – 19. Yüzyıl Sonu) Toprak Düzeni ve İşlenmiş Mal Üretimi, İç ve Dış Ticaret, Göçmenler, Yangınlar, Belediye Teşkilatı, Yeni Bir Ulaşım Teknolojisinin Kullanımı Gerekli Okuma: Tekeli. İ., (1980). Anadolu`daki Kentsel Yaşantının Örgütlenmesinde Değişik Aşamalar.,Toplum ve Bilim, 9-10: 36-65.
12 Osmanlı Dönemi Türk Kenti Fiziki Yapısında Değişim 17.-18.Yüzyıllar
13 Osmanlı Dönemi Türk Kenti Fiziki Yapısında Değişim 19. Yüzyıl Osmanlı Kent Morfolojisi ve İşlevsel Ayrım
14 Osmanlı Dönemi Anadolu Türk Kent Yapısında Dönüşüm Süreci Örnek Kent Ankara
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Neden ve sonuç ilişkilerini kurabilmek. Fizik mekânın evrimine neden olan konuları analiz edebilmek.
2 Eleştirel düşünce ve sonuç çıkarma yeteneklerini kullanmak ve karşılaştırma yapabilmek.
3 Teknolojik yenilikleri tanımlayabilmek ve bunların Anadolu Kenti’nin ekonomik, politik ve sosyal yaşamı üzerindeki etkisini neden sonuç bağlamında değerlendirebilmek.
4 Yangınlar ve büyük nüfus hareketleri gibi sosyal ve fiziksel değişimlerin kentsel mekân üzerindeki etkisini ölçebilmek.
5 .
6 .
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kentsel Tasarım
2 Kent ve Bölge Planlama
3 Ulaşım
4 Peyzaj
5 Ekoloji
6 Sosyoloji
7 Şehircilik Tarihi
8 Sanat Tarihi
9 Kentsel Koruma
10 Bilgisayar Destekli tasarım
11 Kentsel Coğrafya
12 Mimarlık Bilgisi
13 Ekonomi
14 Gayrimenkul Değerleme ve Konut
15 İstatistik
16 İmar Hukuku
17 Çizim ve Sunum Teknikleri
18 Planlama Kuram ve Teknikleri
19 Yabancı Dil
20 Genel Kültür
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 15 2 30
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 15 1 15
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 4 2 8
Ara sınavlar 4 1 4
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 1 8 8
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 4 4
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     70
AKTS     3.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 4 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı -
Yardımcı Kaynaklar Aktüre, S., & Şenyapılı, T. (1976). Safranbolu’da Mekânsal Yapının Gösterdiği Nitelikler ve Koruma Önerilerinin Düşündürdükleri. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1(2), 65-80. Aktüre, S., (1978). 19. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekânsal Yapı Çözümlemesi, Ankara. Antonıou, J., (1981). Islamic Cities and Conservation, Genéve. Cezar, M., (1997). Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İş B. Yay., İstanbul. Çadırcı, M., (1991). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Ankara. Dumont, P. ve F. Georgeon, (edit.), (1999). Modernleşme Sürecinde Osmanlı Kentleri, İstanbul. Eldem, E., Goffman, D., Masters B., (edit)., Doğu İle Batı Arasında Osmanlı kenti: Halep, İzmir ve İstanbul. Çev. Sermet Yalçın. Faroqhı, S., (1993). Osmanlı'da Kentler, Kentliler, İstanbul. Gırovard, M., (1985). Cities and People, A Social and Architectural History, London, (4. baskı 1989). Kuban, D., (1996). Istanbul, An Urban History, Istanbul. Lefebvre, H., (1996). Writings on Cities, Oxford. Öz, M., (2005). “Osmanlı Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(6): 57-88. Rossı, A., (1982). The Architecture of the City, New York. Sey, Y., ed. (1996). 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, İş B. Yay., İstanbul. Sey, Y., ed. (1996). Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme, TVY, İstanbul. Tanyeli, U.. (1987). Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci, Doktora Tezi, İstanbul: İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Tekeli. İ., (1980). Anadolu`daki Kentsel Yaşantının Örgütlenmesinde Değişik Aşamalar.,Toplum ve Bilim 9-10: 36-65 Uğur, Y., (2005). “Şehir Tarihi ve Türkiye’de Şehir Tarihçiliği: Yaklaşımlar, Konular ve Kaynaklar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(6): 9-26. Uluengin, M. B. ve Turan, Ö., (2005). “İmparatorluğun İhtişam Arayışından Cumhuriyetin Radikal Modernleşme Projesine: Türkiye’de Kentsel Planlamanın İlk Yüz Yılı”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(6): 353-436. Wycherley R.E., (1991). Antik Çağda Kentler Nasıl Kuruldu?, Arkeoloji ve Sanat Yay, İstanbul. Yenen, Z. (2010). Vakıf-İmaret Siteleri Bağlamında Bursa In N. Dostoğlu, N. Gürsakal, Ö. H. Basri & A. Elbas (Eds.), Çarşının Öyküsü, Bursa. İstanbul: Bursa Belediyesi Bursa Araştırmaları Merkezi Yayını. Yenen, Z. (1988). Vakıf Kurumu - İmaret Sistemi Bağlamında Osmanlı Dönemi Türk Kentlerinin Kuruluş ve Gelişim İlkeleri. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Yenen, Z., (1978). Formation Of Settlements in Ottoman Anatolian Towns-A Commentary bibliograph, Occasional Paper Series: Architecturel Science Workshop, 1976, M. Pultar&M. Turan, editors, pp.135-143

Ders İle İlgili Dosyalar