Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
GÜNÜMÜZ TASAVVUF HAREKETLERİ Birinci Düzey TİB602 Seçmeli 5 3.00 3.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Tasavvuf Tarihi I-II
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı DOÇ. DR. OSMAN NURİ KÜÇÜK
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı -
Dersin Veriliş Şekli Sözlü Anlatım, Ödev-Seminer, Soru-Cevap, Sunum
Dersin Amacı Tasavvuf tarihi, özellikle de tarikatlar tarihi hakkında genel bilgiler sunmak. Başlıca büyük tarikatları tanıtmak. Günümüz tasavvuf hareketleri hakkında genel bilgiler sunmak. Ve çağdaş tasavvufi hareketlerin bir müslümanın dini yaşantısına etkileri hakkında tarihi ve sosyo-kültürel perspektiften bilgi elde etmek.
Dersin Tanımı Genel olarak tasavvufun tanımı, amacı, kökeni ve tarihi gelişimi. Tarikatların ortaya çıkışı ve geniş İslam coğrafyasının faklı bölgelerine yayılan ana tarikatlar. Çağdaş sufi düşünürler ve mevcut tasavvuf okulları. Günümüz tasavvufunun farklı boyutları ve Müslüman toplumunda dini hayata etkileri. Günümüz tarikatları. Özellikle de tarihi tarikatların modern dünyada, farklı bölgelerde farklı görünümleri.

Dersin İçeriği
1 Genel olarak tarikatların ortaya çıkışı.
2 Osmanlı’da tarikatların genel seyri.
3 Osmanlı’nın son yüzyılında tarikatlar
4 Mevlevilik
5 Bektaşilik
6 Halvetilik
7 Nakşibendilik
8 Tarikatların kapatılmasının arka planı: Tarihi, sosyo-kültürel ve siyasi şartlar
9 Kuzey Afrika’da Tasavvuf
10 Balkanlar’da Tasavvuf
11 Rusya’da Tasavvuf
12 Batı’da ihtida hadiselerinde tasavvufun rolü ve Batı’da tasavvuf
13 Batı’da Ezeli hikmet geleneğinin yeniden canlanışı. Rene Guenon ve Tradisyonalizm.
14
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Öğrenciler, genel olarak tasavvuf tarihi, tasavvufun temel kavramları ve başlıca tarikatlar hakkında bilgilere sahip olur.
2 Öğrenciler İslâm rûhânî hayatına dair bir bilinç elde eder ve İslam’ın rûhânî boyutunu analiz etme imkânına kavuşur
3 Diğer taraftan öğrenciler insan, dış dünya ve dini bütüncül bir perspektiften yorumlama imkânı elde eder.
4 Osmanlı Devletinin son dönemi tasavvufun durumu hakkında bilgi sahibi olur.
5 Türkiye Cumhuriyetinin kurulması ve kurulduktan sonra tarikatların siyasetle olan ilişkilerini ve tutumlarını öğrenir.
6 Günümüz tasavvufu ve tarikatların durumunu geleneksel dönemle karşılaştırma becerisini elde eder.
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kur’an ve Sünnet çerçevesinde bütüncül ve sistematik bir dini düşünce ve kavrayışa sahiptir. (Yetkinlik)
2 İlahiyat alanında temel kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar. (Bilgi)
3 İlahiyat ile ilgili ileri düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere (Tarihi ve güncel, araç ve gereçlere ilişkin, saha çalışmalarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin, ilahiyatla ilgili diğer kaynaklarda desteklenen) sahiptir. (Bilgi)
4 İlahiyat alanında değişmez olan ve değişebilen bilgileri ayırt eder. (Beceri)
5 Klasik ve güncel dini meseleleri tespit etme, tanımlama, yorumlama, tahlil etme, terkip etme ve çözme becerisine sahiptir. (Beceri)
6 Farklı düşünce ve yorumlar karşısında evrensel ilke ve değerleri üstün tutan bir anlayışa sahiptir. (Yetkinlik)
7 Akıl, bilgi, istişare, emanete riayet, ehliyet ve adalet gibi temel değerler/ilkeler ışığında çalışma ve sorumluluk üstlenebilme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
8 İlahiyat alanına ilişkin temel kaynakları asli dilinden (Arapça) okuyup anlayabilir. (Yetkinlik)
9 İtikat, ibadet, ahlak ve muamelata dair usul ve esasları kavrar ve dayandığı temelleri açıklar. (Bilgi)
10 Zaman ve mekâna göre ortaya çıkan farklı dini yaklaşımları doğru anlama ve tutarlı değerlendirme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
11 Din istismarı, şiddet, İslam karşıtlığı gibi dine ve topluma zararlı eğilimlere karşı söylem ve tutum geliştirir. (Yetkinlik)
12 İslam kültür, sanat ve medeniyeti hakkında temel ve bütüncül bilgilere sahiptir. (Bilgi)
13 Kuran-ı Kerim okuma, anlama ve öğretme konusunda teorik ve pratik yeterlilik kazanır. (Beceri)
14 İslam’ın temel kaynakları ışığında din eğitimi ve din hizmetleri verme yetkinliğine sahiptir. (Beceri)
15 İlahiyat alt dallarının birbiri ile ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak, disiplinler arası araştırma-inceleme, yorum, analiz ve değerlendirme yapar. (Beceri)
16 Dini/Manevi danışmanlık ve rehberlik bilgi ve becerisine sahiptir. (Beceri)
17 Dünya dinlerinin temel inanç esasları ve uygulamalarını tanır. (Bilgi)
18 İlahiyatla ilişkili başlıca ekoller, kuramlar ve meseleler hakkında yeterli düzeyde bir kavrayışa sahip olur. (Bilgi)
19 İlahiyat alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. (Yetkinlik)
20 İlahiyat alanının gerektirdiği bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. (Yetkinlik)
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 28 392
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 0 0 0
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 1 1 1
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 0 0 0
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     396
AKTS     16.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 10
Yarıyıl içi toplam   50
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   50
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   50
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Mustafa Kara, Metinlerle Günümüz Tasavvuf Hareketleri, (Dergah Yay) İstanbul 2002. Carl Wett, Dervişler Arasında İki Hafta, çev. Ethem Cebecioğlu, (Kaknüs Yay) İstanbul 2003
Yardımcı Kaynaklar Alexandre Popovic-Gilles Veinstein, İslam Dünyasında Tarikatlar, çev: Osman Türer, (Suf Yayınları), Ankara 2004; Hamid Algar, Nakşibendilik, çev. A. Cüneyd Köksal, (İnsan yay.), İstanbul 2007; Mustafa Kara, Din Hayat Sanat Açısından Tekkeler ve Zâviyeler, (Dergah Yay), İstanbul 1990; H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1997; Annemarie Schimmel, İslam’ın Mistik Boyutları, çev: Ergun Kocabıyık, (Kabalcı Yay.), İstanbul 1999 Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, (Dergah Yay.) İstanbul 1998.

Ders İle İlgili Dosyalar