Dersin Adı Dersin Seviyesi Dersin Kodu Dersin Tipi Dersin Dönemi Yerel Kredi AKTS Kredisi Ders Bilgileri
HADİSTE METİN TENKİDİ İkinci Düzey TİB 562 Seçmeli 2 7.00 7.00 Yazdır
   
Dersin Tanımı
Ön Koşul Dersleri Yok
Eğitimin Dili Türkçe
Koordinatör
Dersi Veren Öğretim Eleman(lar)ı Prof. Dr. Salahattin Polat
Yardımcı Öğretim Eleman(lar)ı Arş. Gör. Fatma Betül Altıntaş
Dersin Veriliş Şekli Yüz yüze
Dersin Amacı Hadis usulü literatürünü bilir, temel usul bilgileriyle hadis metinlerini değerlendirme yeteneğini kazanır. Sened ve metin analizleri yapar. Metin tenkidi kriterlerini uygular. Senedde yer alan ravilerin değerlendirmesini yapar. Hadisin sıhhati hakkında kanaat belirtir. Hadis Usulünün aktüel değerini bilir. Hadis ve sünnetle ilgili yeni yaklaşımları bilir.
Dersin Tanımı Metin tenkidi konusuna farklı yaklaşımlar sergilendiğini bilir, Kur’ân ve Sünnette metin tenkidi yapıldığını bilir, uydurma hadislere karşı alimlerin sergiledikleri tavrı bilir, metin tenkidi ile ilgili kavramları ve metin tenkidi metodlarını bilir ve metin tenkidi yapabilme kabiliyetini kazanır.

Dersin İçeriği
1 Metin ve Nakd Kelimeleri
2 Metin Tenkidi Konusuna Yaklaşımlar
3 Metin Tenkidi Zarureti
4 Kur’ân’da Haberlerin Tenkidi
5 Hadislerde Haberlerin Tenkidi
6 Sahabenin Haberleri Tenkidi
7 Alimlerin Uydurma Hadislere Karşı Tavrı
8 Metin Tenkidi ile İrtibatlı Kavramlar:Muhkem, Müteşabih, Ferd, Garib, Mütabi, Şahid, Muallel, Şaz, Münker.
9 Metin Tenkidi ile İrtibatlı Kavramlar: Esbâb-u Vürûd, Garîbu’l-Hadis, Nâsih-Mensûh, Muhtelifu’l-Hadis.
10 Hadislerin Kur’ân’a Arzı
11 Hadislerin diğer hadislere arzı
12 Hadisi Akla Arzetmek
13 Hadisin Üslup Tenkidini Yapmak
14 Hadisin Tarihi Bilgilere ve Müsbet İlim Verilerine Arzı
15
16
17
18
19
20

Dersin Öğrenme Çıktıları
1 Metin Tenkidi konusuna farklı yaklaşımlar sergilendiğini bilir.
2 Kur’ân ve Sünnette metin tenkidi yapıldığını ve uydurma hadislere karşı alimlerin sergiledikleri tavrı bilir.
3 Metin tenkidi ile ilgili kavramları, metin tenkidi metodlarını bilir ve metin tenkidi yapabilme kabiliyetini kazanır.
4
5
6
7
8
9
10

*Dersin Program Yeterliliklerine Katkı Seviyesi
1 Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.
2 Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.
3 İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.
4 Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.
5 Kuran ve yorumuyla ilgilenenelerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.
6 Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.
7 Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.
8 Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.
9 İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.
10 Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.
11 İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.
12 İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.
13 İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.
14 Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan Öğretim Faaliyetleri, Öğretme Metodları ve AKTS İş Yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 3 42
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 12 5 60
Ödevler 5 4 20
Sunum / Seminer hazırlama 3 2 6
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 10 10
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 15 15
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     156
AKTS     6.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 60
Kısa sınav 0 0
Ödev 5 40
Yarıyıl içi toplam   100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen Veya Zorunlu Okuma Materyalleri
Ders kitabı Salahattin Polat: Metin Tenkidi
Yardımcı Kaynaklar Müsfir b. Gurmullah ed-Dümeynî: Hadiste Metin Tenkidi Metodları; Mustafa Ertürk: Metin Tenkidi ve Fiten Hadisleri

Ders İle İlgili Dosyalar