| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| SU ÜRÜNLERİ HASTALIKLARI |
Birinci düzey |
3.1.05 |
Zorunlu |
5 |
5.00 |
5.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Öğrenci temel bilimler derslerini almış olmalı
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. ERDAL YILMAZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. ERDAL YILMAZ, DOÇ. DR. FATİH DOĞAN KOCA
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
YOK
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze & Online (Covid-19 pandemisinde YÖK’ün kararına göre karma ya da online olarak verilebilecektir)
|
|
Dersin amacı
|
Öğrencilerin, balıkların paraziter, bakteriyel, viral, fungal ve neoplastik hastalıkları, nutrisyonel ve metabolik bozuklukları ve toksikasyonlarında etiyoloji, epizootiyoloji, patogenez, laboratuvar teşhisi ile koruma ve kontrol programlarının oluşturulması konularında bilgi sahibi olmaları amaçlanmaktadır
|
|
Dersin tanımı
|
Su Hayvanlarının enfeksiyoz (paraziter, bakteriyel, viral, fungal) ve nonenfeksiyoz (neoplastik hastalıklar, nutrisyonel ve metabolik bozukluklar, toksikasyonlar) hastalıklarının teşhis tedavi ve korunma yöntemlerini içeren derstir.
|
|
1- |
TEORİK ve PRATİK: Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi beceri ve kazanımların vurgulanması. Ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin tanıtılması. Uygulama dersleri kapsamında; laboratuvarda çalışma prensipleri ve çiftlik ziyaretleri esnasında uyulması gereken biyogüvenlik kurallarının belirtilmesi. Söz konusu uygulama alanlarında olası biyolojik ve kimyasal tehlikeler ve önlemler konusunda bilgi aktarımı. Uygulama derslerinde not tutulması ve ders takibinin öneminin vurgulanması
|
|
2- |
TEORİK: Su hayvanlarında sistematik muayene yöntemleri; Su hayvanlarının antemortem ve postmortem muayeneleri PRATİK: Canlı balıklarda hastalık lezyonlarının tanımlanması ve rapor edilmesi. Su hayvanlarında nekropsi materyalinin seçimi, alınması, saklama ve gönderme prensipleri, Su hayvanlarında anestezi uygulamaları
|
|
3- |
TEORİK: Akuakültür (yetiştiricilik) işletmelerinde ve balık nakillerinde hijyen/biyogüvenlik önlemleri PRATİK: Balık çiftliği ziyareti
|
|
4- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen protozoa kaynaklı enfeksiyonlarda etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, klinik ve nekropsi bulguları, teşhis, tedavi, koruma ve kontrol PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan ekto ve endo protozoanların teşhis yöntemleri, preparat hazırlama ve mikroskobik inceleme
|
|
5- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen nematod kaynaklı enfeksiyonlarda etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, klinik ve nekropsi bulguları, teşhis, tedavi, koruma ve kontrol PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan nematodların teşhis yöntemleri, preparat hazırlama ve mikroskobik inceleme
|
|
6- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen trematod kaynaklı enfeksiyonlarda etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, klinik ve nekropsi bulguları, teşhis, tedavi, koruma ve kontrol PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan trematodların teşhis yöntemleri, preparat hazırlama ve mikroskobik inceleme
|
|
7- |
Teorik: Seminer ve ödev sunumları
Pratik: Seminer ve ödev sunumları, kendi kendine öğrenme (SSL)
|
|
8- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen cestod ve achantocephala kaynaklı enfeksiyonlarda etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, klinik ve nekropsi bulguları, teşhis, tedavi, koruma ve control PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan cestod ve achantocephalaların teşhis yöntemleri, preparat hazırlama ve mikroskobik inceleme
|
|
9- |
TEORİK: Kabuklu ve eklem bacaklılarda görülen protozoa ve metazoa kaynaklı enfeksiyonlarda etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, klinik ve nekropis bulguları, teşhis, tedavi, koruma ve kontrol PRATİK: Kabuklu ve eklem bacaklılarda enfeksiyon oluşturan protozoan ve metazoan parazitlerin teşhis yöntemleri
|
|
10- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; Furunkulozis, Motil aeromonas septisemi, Pseudomonazis, Yersiniozis hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, mikrobiyolojik teşhisi, tedavisi, koruma ve kontrolü PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan bakterilerin izolasyon yöntemleri
|
|
11- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; Bakteriyel böbrek hastalığı, Tüberkülozis, Kolumnaris hastalığı, Pedunkul hastalığı (soğuk su hastalığı), Bakteriyel solungaç hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, mikrobiyolojik teşhisi, tedavisi, koruma ve kontrolü PRATİK: Bakteriyel hastalıkların konvensiyonel ve moleküler yöntemlerle teşhisi
|
|
12- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; vibriozis, Pastörellozis, Streptokokkozis, Laktokokkozis hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, mikrobiyolojik teşhisi, sağaltımı, koruma ve kontrolü PRATİK: Bakteriyel etkenlerin antimikrobiyal duyarlılığının disk difüzyon yöntemiyle belirlenmesi
|
|
13- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; Viral hemorajik septisemi, İnfeksiyöz pankreatik nekrozis, İnfeksiyöz hematopoetik nekrozis, Sazanların ilkbahar viremisi hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, virolojik teşhisi, sağaltımı, koruma ve kontrolü PRATİK: Balıklarda enfeksiyon oluşturan virusların izolasyon yöntemleri
|
|
14- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; İnfeksiyöz salmon anemisi, Yüzme kesesi yangısı, Lenfokistis hastalığı, Karnabahar hastalığı ve Çiçek hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, virolojik teşhisi, sağaltımı, koruma ve kontrolü PRATİK: İlaç dozu hesaplama, ilaçların hazırlanması, aşı uygulama yöntemleri ve noktalarının balık üzerinde gösterilmesi
|
|
15- |
TEORİK: Tatlı ve tuzlu su balıklarında görülen; Saprolegniazis, İhtiyosporidiozis, Branşiomikozis, Streptomikozis, Kerevit vebası hastalıklarının etiyolojisi, epizootiyolojisi, patogenezisi, klinik ve otopsi bulguları, teşhisi, sağaltımı, koruma ve kontrolü. Su hayvanları kaynaklı zoonoz hastalıkların halk sağılığı açısından önemi ve ihbari mecburi hastalıklar anlatılır. PRATİK: Balıklarda fungal enfeksiyonların izolasyon ve teşhis yöntemleri. İhbari mecburi hastalıklarda uygulacak yönetmelik ve mevzuatlar
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Su hayvanlarının sistematik muayene yöntemlerini öğrenir.
|
|
2- |
Su hayvanlarından nekropsi materyalinin seçimi, muhafazası ve numune gönderim prensiplerini öğrenir.
|
|
3- |
Su hayvanlarında görülen enfeksiyöz ve enfeksiyöz olmayan hastalıkların tanı, tedavi ve profilaksisi konuları hakkında bilgi sahibi olur.
|
|
4- |
Anestezi, ilaç hazırlama ve aşı uygulama yöntemlerini öğrenir.
|
|
5- |
Su hayvanlarında ihbari mecburi hastalıkların mevzuat ve yaptırımları hakkında bilgi sahibi olur.
Su hayvanları kaynaklı zoonoz hastalıkları öğrenir.
|
|
6- |
Hastalıkların yayılmasının önlenmesinde gerekli olan hijyen ve sanitasyon kurallarını öğrenir.
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
2
|
30
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
10
|
1
|
10
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
5
|
1
|
5
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
4
|
2
|
8
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
15
|
4
|
60
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
5
|
2
|
10
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
125
|
|
AKTS
|
|
|
5.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
40
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1. Fish Diseases and Disorders, Volume 1: Protozoan and Metazoan Infections, Edited by P Woo,CABI Publishing,2006
2. Fish Diseases and Disorders, Volume 2: Non-Infectious Disorders, J.F. Leatherland, P.T.K. Woo, CABI Publishing,2010
3. Fish Diseases and Disorders, Volume 3: Viral, Bacterial and Fungal Infections, P.T.K. Woo, D.W. Bruno, CABI Publishing,2011
3. Diseases and Disorders of Finfish in Cage Culture, J F Leatherland, P T K Woo, , Canada, 2002
4. Fish Disease: Diagnosis and Treatment, Edward J.N., Blackwell publishing, 2000
5. Bacterial Fish Pathogens,Disease of Farmed and Wild Fish,6th. Edition. D.A.Brian Austin, Dawn A. Austin, Springer publishing, 2016
6.The Fish Immune System: Organism, Pathogen, and Environment, Volume 15, 1st Edition,William Hoar David Randall,Academic Press,1997
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Internet
|
|