| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| FARMASÖTİK TOKSİKOLOJİ LAB. |
Birinci düzey |
FTO 404 |
|
8 |
3.00 |
3.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET İPEK BOŞGELMEZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
Doç.Dr. Ayşe EKEN, Dr.Öğr.Üyesi İffet İpek BOŞGELMEZ, Dr.Öğr.Üyesi Burcu ÜNLÜ ENDİRLİK
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Araş.Gör.Elçin BAKIR, Araş.Gör Aysun ÖKÇESİZ
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Ders haftada 3 saat uygulamalı ders şeklinde işlenir. Öğrenci katılımları gereklidir.
|
|
Dersin amacı
|
Toksikolojik analizler, kalitatif ve kantitatif kimyasal madde taranması.
|
|
Dersin tanımı
|
Bu derste laboratuar güvenliği, metallerin kalitatif taranması, İTK ile asidik ve bazik ilaçların biyolojik materyalde taranması, biyolojik materyalde spektrofotometrik salisilat ve parasetamol tayini, metanol tayin yöntemleri ile ilgili bilgiler verilir. Derste bu analiz yöntemlerinin uygulaması yapılır.
|
|
1- |
Bazı Metallerin Biyolojik Örnekte Yıkılanmadan Aranmaları (Metalik Zehirler - a) Yıkılama İşlemi b) Bazı Metallerin Biyolojik Örnekte Yıkılanmadan Aranmaları)
|
|
2- |
Uçucu Zehirlerin Biyolojik Materyalde Kalitatif Tanımlanmaları (Uçucu Zehirler - Uçucu Zehirlerin Biyolojik Materyalden İzolasyonu)
|
|
3- |
Biyolojik Materyalde Metanol Tayini (Spektroskopi - Örnek Konsantrasyonunun Hesaplanması - Biyolojik Tanımlarda Kullanılan Eser Düzeyler - Konsantrasyon Birimleri - Metanol’ün Mikrodifüzyon Yöntemiyle Ayırıcı Tanıma Reaksiyonu - Metanol Düzeyinin Spektrofotometrik Olarak Saptanması)
|
|
4- |
Sıklıkla Zehirlenmeye Neden Olan Bazik İlaçların Biyolojik Materyalde Tanımlanmaları (Ekstraksiyon, Ekstraksiyonun Verimini Etkileyen Faktörler, Ekstraksiyonda Çözümü Seçimi, Kromatografi, Dayandığı İlkelere Göre Kromatografi Çeşitleri, İnce Tabaka Kromatografisi (İTK), İTK''''da Temel Kavramlar, İTK''''da Rf Değerine Etki Eden Faktörler, Antipsikotik İlaçlarla Zehirlenmeler, Trisiklik Antidepresan Zehirlenmeleri, Opiyat Zehirlenmeleri)
|
|
5- |
Sıklıkla Zehirlenmeye Neden Olan Asidik İlaçların Biyolojik Materyalde Tanımlanmaları (Ekstraksiyon, Ekstraksiyonun Verimini Etkileyen Faktörler, Ekstraksiyonda Çözümü Seçimi, Kromatografi, Dayandığı İlkelere Göre Kromatografi Çeşitleri, İnce Tabaka Kromatografisi (İTK), İTK''''da Temel Kavramlar, İTK''''da Rf Değerine Etki Eden Faktörler, Sedatif-Hipnotik İlaçlar, Salisilatlar)
|
|
6- |
Salisilatların Biyolojik Materyalde Spektrofotometrik Tayini (Spektroskopi - Örnek Konsantrasyonunun Hesaplanması - Biyolojik Tanımlarda Kullanılan Eser Düzeyler - Konsantrasyon Birimleri - - Salisilat Düzeyinin Spektrofotometrik Olarak Saptanması)
|
|
7- |
Parasetamol''''ün Biyolojik Materyalde Tanınması ve Tayini 8Spektroskopi - Örnek Konsantrasyonunun Hesaplanması - Biyolojik Tanımlarda Kullanılan Eser Düzeyler - Konsantrasyon Birimleri - Parasetamol''''ün o-Krezol-Amonyak Testi ile Nitel Analizi - Parasetamol Düzeyinin Spektrofotometrik Olarak Saptanması)
|
|
8- |
Ara sınav
|
|
9- |
Gıdalarda Toksikolojik Analizler (a) Süt ve Süt Ürünlerinde Yapılan Analizler b) Zeytinyağlarında Yapılan Analizler)
|
|
10- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
11- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
12- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
13- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
14- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
15- |
Öğrenci Sunumları (Toksikolojik Açıdan Önemli Olan Ksenobiyotikler)
|
|
16- |
Final sınavı
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Biyolojik materyalde metalik zehirlerin taranmasını bilir.
|
|
2- |
Biyolojik materyalde Uçucu zehirlerin aranmasını bilir.
|
|
3- |
Asidik özellikteki ilaçların ekstraksiyonunu ve tanımlanmasını yapar.
|
|
4- |
Bazik özellikteki ilaçların ekstraksiyonunu ve tanımlanmasını yapar.
|
|
5- |
Salisilat zehirlenmesinde salisilatı tanımlar ve spektrofotometrik olarak kantitatif analizini yapar.
|
|
6- |
Parasetamol zehirlenmesinde parasetamolü tanımlar ve spektrofotometrik olarak kantitatif analizini yapar.
|
|
7- |
Metanol zehirlenmesinde metanolü tanımlar ve spektrofotometrik olarak kantitatif analizini yapar.
|
|
8- |
Gıdalarda toksikolojik analizler yapar.
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Matematik, Fen Bilimleri ve Çevre Mühendisliği konularında yeterli altyapıya sahip olma; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri karmaşık mühendislik çözümlerinde kullanabilme becerisi,
|
|
|
2- |
Karmaşık mühendislik problemlerini belirleme, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçme ve uygulama becerisi,
|
|
|
3- |
Karmaşık bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz etme ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlama becerisi; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi,
|
|
|
4- |
Mühendislik uygulamalarında karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin kullanma becerisi,
|
|
|
5- |
Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme,
|
|
|
6- |
Bilgiye erişebilme ve bu amaçla kaynak araştırması yapabilme, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanabilme becerisi, alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi,
|
|
|
7- |
Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin çalışabilme becerisi, sorumluluk alma özgüveni, başladığı bir işi tamamlama ve karşılaşabileceği olası karmaşık durumlarda sorumluluk alarak çözüm üretme becerisi,
|
|
|
8- |
Alanındaki bilgileri takip edip kullanabilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisi,
|
|
|
9- |
Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi, yenilikçi fikirlere açık olma bilinci,
|
|
|
10- |
Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi,
|
|
|
11- |
İş güvenliği, işçi sağlığı, sosyal güvenlik hakları, kalite kontrol ve yönetimi ile çevre koruma konularında yeterli bilgi ve bilinci,
|
|
|
12- |
Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini kavrayabilme becerisi, mühendislik çözümlerinin hukuksal konusunda farkındalık,
|
|
|
13- |
Uzman ya da uzman olmayan dinleyici gruplarını mühendislik problemleri ve çözüm önerileri ile ilgili konularda yazılı ve sözlü olarak bilgilendirme becerisi,
|
|
|
14- |
Alanında her türlü proje geliştirebilme ve uygulama bilgi ve becerisi, sorumluluğu altında çalışanları projeye dâhil etme bilinci, meslek etkinliklerini planlama ve yönetme becerisi, girişimcilik hakkında farkındalık
|
|
|
15- |
|
|
|
16- |
|
|
|
17- |
|
|
|
18- |
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
3
|
42
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
0
|
0
|
0
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
4
|
1
|
4
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
8
|
3
|
24
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
2
|
2
|
4
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
75
|
|
AKTS
|
|
|
3.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
0
|
0
|
|
Kısa sınav
|
1
|
20
|
|
Ödev
|
1
|
20
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1. Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73. *Vural, N. (2005).
2. Vural N, Toksikoloji Lab. Kitabı, Ankara Eczacılık Fakültesi Yayınları, Ankara, 1975.
3. Cooper P, Poisoning by Drugs and Chemicals, Plant and Animals 3rd Ed., 1974 Thomas Waide and Sons Ltd., Leeds, London.
4. Winchester H, Poisoning and Drug Overdose, H.B. Saunde Company, Philadelphia, USA.
5. Burookes V, Poisons, 3rd Ed., 1975 Robert E. Krieger Publishing Company, Huntington, New York.
6. Hinberg J, Wieth JO, Quantitation Determination of Methanol in Biological Fluids, J. Lab. and Clin. Med. 355-362, 1963.
7. Kaye S, Handbook of Emergency Toxicology, 3rd Ed. Charles and Thomas Publisher, Springfield, Illionis, USA.
8. Sunshine I, Methodology of Analytical Toxicology, 1975, CPC Press, Cleveland.
9. Widdop, B., Hospital Toxicology and Drug Abuse Screening; Clarko’s Isolation and Identification of Drugs; (Moffat, A.C. Ed.) The Pharmaceutical Pres, 1986.
10. Kaistha K.K., Drug abuse Screening Programs: Detection Procedures, Developmet, Costs, Strect Samole analysis and Field Tests, J,Pharm. Sci., 61, 655, 1972.
11. Chafetz, l., Daly, R.E., Schnftman, H., Lomner, J.J.: Selective Colorimetric Determination of Acetaminophen, J.Phar.Sci., 60, 463-466.
12. Kondal, S.E., Glyn, J.P.: Paracetamol Measurement, Lancet, 17, 1174-48, 1975.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Vural N, Toksikoloji Lab. Kitabı, Ankara Eczacılık Fakültesi Yayınları, Ankara, 1975.
|
|