| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| KLİNİK I |
Birinci düzey |
3.1.01 |
Zorunlu |
5 |
4.00 |
4.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
YOK
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ GENCAY EKİNCİ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
Prof. Dr. Vehbi GÜNEŞ,Prof. Dr. İhsan KELEŞ, Prof. Dr. Öznur ASLAN, Prof. Dr. Ali Cesur ONMAZ, Dr. Öğr. Üyesi İlknur KARACA BEKDİK, Dr. Öğr. Üyesi Gencay EKİNCİ, Prof. Dr. Tayfur BEKYÜREK,Prof. Dr. Kutlay GÜRBULAK, Prof. Dr. Yaşar AKAR, Doç. Dr. Murat ABAY, Dr. Öğr. Üyesi Esra CANOOĞLU , Prof. Dr. Gültekin ATALAN, Doç. Dr. Hanifi EROL
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Araş. Gör. Gökçen PERK, Araş. Gör. HAZAL AYSIN ASLAN
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze
|
|
Dersin amacı
|
Bu derste, öğrencilerin hastalıklar ve klinik bilimleri alanında tecrübe ve beceri kazanmaları üzere eğitilmeleri amaçlanmıştır.
|
|
Dersin tanımı
|
Klinik dersi öğrencilerin hastalıklar ve klinik bilimleri alanında tecrübe ve beceri kazanmalarını öğreten derstir.
|
|
1- |
PRATİK: Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi beceri ve kazanımların vurgulanması. Ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin tanıtılması. Kliniklerde ve klinik laboratuvarında çalışma prensipleri, uyulması gereken biyogüvenlik kurallarının belirtilmesi. Kliniklerde ve klinik laboratuvarında olası biyolojik ve kimyasal tehlikeler ve önlemler konusunda bilgi aktarımı. Laboratuvara gönderilecek örneklerin alımı ve naklinde dikkat edilmesi gereken hususların ve biyogüvenlik kurallarının anlatılması. Derslerde not tutulması ve ders takibinin öneminin vurgulanması. Tüm öğrencilerin hayvanlarla temasa geçmeden önce tetanoz / difteri ve kuduz aşısı yaptırmaları konusunda bilgilendirilmesi.
|
|
2- |
PRATİK: Genel muayene yöntemleri: Muayene, palpasyon, perküsyon, oskültasyon, Hayvan türlerine ve hastalıklarına göre muayene işlemleri
PRATİK: Muayene öncesi hazırlık, muayene edilecek hayvana yaklaşım ve alınması gereken önlemler
PRATİK: Klinik muayene sırasında hayvanlara yaklaşma ve kısıtlamaeri
|
|
3- |
PRATİK: Genel muayene yöntemleri: Vücut ısısı ölçümü, Lenfatik sistem muayenesi, Sistemik hastalıklara göre hastaya yaklaşım
PRATİK: Denetim sistematiğinin planlama uygulamaları
PRATİK: Yumurtlayan hayvanların yöntemleri ve uygulamaları. Hayvanların kalp, solunum ve nabız değerlerinin ölçülmesi
|
|
4- |
PRATİK: Hayvanlardan kan alma ve damar içi kateter yerleştirme, Sindirim sistemi hastalıklarında muayene işlemleri
PRATİK: Anamnez uygulamaları
PRATİK: Hayvanlarda parenteral enjeksiyon bölgeleri ve uygulaması, İntravenöz solüsyonların intravenöz uygulaması
|
|
5- |
PRATİK: Hayvanlarda enjeksiyon yöntemleri, Solunum sistemi hastalıklarında muayene işlemleri, Supervised selflearning
PRATİK: Genel muayene uygulamaları
PRATİK: Asepsi ve antisepsi kurallarının uygulanması
|
|
6- |
PRATİK: Yardımcı Muayene Yöntemleri: Hematolojik incelemeler, Kas-iskelet sistemi hastalıklarında muayene işlemleri
PRATİK: Kontrol ekipmanı ile ön çalışma uygulamaları
PRATİK: Operatörün operasyona hazırlanması, steril önlük ve eldiven kullanımı, Supervised selflearning
|
|
7- |
PRATİK: Seminerler ve ödev sunumları
|
|
8- |
PRATİK: Yardımcı Muayene Yöntemleri: Biyokimyasal testler, Göz hastalıklarında muayene işlemleri
PRATİK: İneklerde dış genital organların muayenesi uygulamaları
PRATİK: Anamnez alma, muayene ve palpasyon bulgularının değerlendirilmesi
|
|
9- |
PRATİK: Yardımcı Muayene Yöntemleri: Parazit muayeneleri, Kulak hastalıklarında muayene işlemleri
PRATİK: İneklerde vajinal muayene uygulamaları
PRATİK: Röntgen çekim pozisyonlarının öğrenilmesi ve uygulanması
|
|
10- |
PRATİK: Derinin muayenesi: kıl örtüsü, ten rengi, nem, koku, elastikiyet; cilt lezyonları, Ameliyathane, ameliyathane ekipmanlarının tanınması
PRATİK: İneklerde dişi genital organlarının rektal muayenesi uygulamaları
PRATİK: Sterilizasyon ünitesindeki setlerin ayrılması ve sterilizasyon işleminin yapılması
|
|
11- |
PRATİK: Derinin muayenesi: kazıma, sitoloji, ahşap lamba, diff quik boyama, aspirasyon biyopsisi, Görüntüleme (radyoloji, skopi, ultrasonografi) cihazlarının tanınması
PRATİK: İneklerde dişi genital organlarının ultrasonografik muayene uygulamaları
PRATİK: Hasta hayvanların ameliyat öncesi hazırlıklarının yapılması, Supervised selflearning
|
|
12- |
PRATİK: Dolaşım sistemi muayenesi: Nabız muayenesi, Arterlerin muayenesi, venaların muayenesi
PRATİK: İneklerde dişi genital sistem muayenesinde laboratuvar analiz uygulamaları
PRATİK: Ameliyat sonrası bakım kriterleri ve uygulama yöntemleri.
|
|
13- |
PRATİK: Kalbin muayenesi: Elektrokardiyografi
PRATİK: Küçük ruminantlarda dış genital organların muayene muayenesi uygulamaları
PRATİK: Anal kese muayenesi ve kullanılan ilaçlar
|
|
14- |
PRATİK: Monitör kullanımı ve takibi
PRATİK: Küçük ruminantlarda dişi genital organlarının ultrasonografik muayenesi uygulamaları
PRATİK: Eklem hastalıkları, klinik belirtiler
|
|
15- |
PRATİK: Monitörize edilen hastalarda takip ve müdahale
PRATİK: Küçük ruminantlarda dişi genital sistem muayenesinde laboratuvar analiz uygulamaları, Supervised selflearning
PRATİK: Eklem hastalıklarında eklem içi enjeksiyonlar ve tedavi yöntemleri
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Ders sonunda kazanacağı bilgi, beceri ve kazanımları bilir, klinik ve laboratuvar ortamında uyulması gereken çalışma prensipleri ve biyogüvenlik kuralları ile olası biyolojik ve kimyasal tehlikeleri ve alınması gereken önlemleri bilir ve uygular.
Dersin içeriğini, kazanımlarını, işleme ve değerlendirme yöntemlerini ve ders kaynaklarını bilir
|
|
2- |
Genel muayene yöntemleri: Muayene, palpasyon, perküsyon, oskültasyon, Hayvan türlerine ve hastalıklarına göre muayene işlemlerini bilir ve uygular. Muayene öncesi hazırlık, hayvan türlerine göre yaklaşım, ve alınması gereken tedbirleri uygular. Klinik muayene sırasında hayvanlara nasıl yaklaşılacağını ve dizginleneceğini bilir
|
|
3- |
HGenel muayene yöntemleri: Vücut ısısının ölçülmesi, Lenf sisteminin incelenmesi, Sistemik hastalıklara göre hastaya yaklaşımı bilir ve uygular. Muayene sistematik planlar, anamnez alır, genel muayene yapar. Hayvan yatırma yöntemlerini ve uygulamalarını bilir. Hayvanların kalp, solunum ve nabız değerlerini ölçebilir
|
|
4- |
Hayvanlarda kan alma ve damar içi kateter yerleştirmeyi, sindirim sistemi hastalıklarında muayene işlemlerini bilir ve uygular. Muayene ekipmanlarını kullanabilir. Hayvanların parenteral enjeksiyon bölgelerini ve uygulamasını bilir, intravenöz solüsyonları intravenöz olarak uygulayabilir.
|
|
5- |
Hayvanlarda enjeksiyon yöntemlerini, solunum sistemi hastalıklarında muayene işlemlerini bilir ve uygular. İneklerde genital sistemin tam muayenesini yapar. Asepsi ve antisepsi kurallarını bilir.
|
|
6- |
Yardımcı Muayene Yöntemleri: Hematolojik incelemeler, kas-iskelet sistemi hastalıklarında muayene prosedürlerini bilir ve uygular. Küçük ruminantlarda genital sistemin tam muayenesini yapar. Operatörün operasyona hazırlanmasını, steril önlük ve eldiven kullanımını bilir
|
|
7- |
Yardımcı Muayene Yöntemleri: Göz hastalıklarında biyokimyasal testleri, muayene işlemlerini bilir ve uygular.
Anamnez alabilir, muayene ve palpasyon bulgularını değerlendirebilir.
|
|
8- |
Yardımcı Muayene Yöntemleri: Parazit muayeneleri, kulak hastalıklarında muayene prosedürlerini bilir ve uygular.
Röntgen çekim pozisyonlarını bilir ve uygular.
|
|
9- |
Deri muayenesi muayenesi: kıl örtüsü, deri rengi, nem, koku, elastikiyet; deri lezyonlarını, ameliyathane, ameliyathane ekipmanlarını tanır. Sterilizasyon ünitesinde setlerin nasıl ayrılacağını ve sterilizasyon işleminin nasıl yapılacağını bilir.
|
|
10- |
Deri muayenesi: sıyrıklar, sitoloji, ahşap lamba, diff quik boyama, aspirasyon biyopsisi, görüntüleme (radyoloji, skopi, ultrasonografi) cihazlarını tanır ve kullanır.
Hasta hayvanların ameliyat öncesi hazırlıklarını bilir
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
4
|
60
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
10
|
1
|
10
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
5
|
1
|
5
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
5
|
2
|
10
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
2
|
2
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
5
|
2
|
10
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
3
|
3
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
100
|
|
AKTS
|
|
|
4.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
0
|
0
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
100
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Alaçam, E., Şahal, M. 1997. Sığır hastalıkları, Medisan, Ankara.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Alaçam, E., Şahal, M. 1997. Sığır hastalıkları, Medisan, Ankara. 2. Aytuğ, N., Yavuz, H.M., Soylu, M.K. 1997. Köpek ve Kedi Hastalıkları, Reproduksiyon, Beslenma, Bakım ve Eğitim, F. Özsan Matbaacılık, Bursa. 3. Turgut, K., Ok, M. 1997. Veteriner Gastroenteroloji, Mikro Dizgi, Konya. 4. İmren, H.Y. 1998. Kedi ve Köpek Hastalıkları, Medisan, Ankara 5. Ettinger, S.J., Feldman E.C. 2000. Textbook of Veterinary Internal Medicine Diseases of the Dog and Cat, W. B. Saunders Company, Philadelphia, Newyork. 6. Smith, B.P. 1996. Large Animal Internal Medicine, Mosby Year Book, London, Boston, Philadelphia. 7. Turgut, K. 2000. Veteriner Klinik Laboratuar Teşhis. 2 Baskı, Bahçıvanlar. 8. Gül, Y. 2002. Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları, Özkan Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
|
|