| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| UZAY ORTAMI |
Birinci düzey |
AST451 |
Seçmeli |
5 |
5.00 |
5.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
ÖĞRETİM GÖREVLİSİ ÖZGÜN ARSLAN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
ÖĞRETİM GÖREVLİSİ DR. ÖZGÜN ARSLAN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Yok
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze
|
|
Dersin amacı
|
Öğrencilerin; teknolojik gelişmelerin sonucu olarak hayatımızın bir parçası olan uzay araştırmalarının nasıl yapıldığını, bu ortamın fiziksel şartlarının ve sınırlarının neler olduğunu, yakın ve derin uzay kavramlarının neyi amaçladığını, anlamasını sağlamak.
|
|
Dersin tanımı
|
Uzay ortamının karaktestik yapısının ve uzay ortamının Dünya üzerindeki etkilerini incelenmesi.
|
|
1- |
Uzay ortamına giriş. Temel bilgiler. Dünyamızın uzaydaki yeri ve çevremizdeki uzay ortamının özellikleri
Güneş Sistemi ve Sınırları
Dünyanın Uzaysaldaki Konumu
Uzay Ortamının Sınırları
|
|
2- |
DÜNYA ATMOSFERİ
Atmosfer Katmanları
Atmosfer Kimyası
Atmosfer-Astronomi İlişkisi
|
|
3- |
DÜNYA MANYETOSFERİ
Dinamo Modeli
Manyetosferin Genel Özellikleri
Uzay Oramı - Manyetosfer İlişkisi
|
|
4- |
Manyetik ortam. Güneş Dünya uzay çevresi etkileşimi, Manyetosfer, Manyetosferik değişkenlik, Radyasyon kuşakları
|
|
5- |
Güneş ve manyetosferin nötral ve plazma ortamı üzerine etkileri. Isı, Sürtünme, jeomanyetik ve manyetosferik fırtınalar
|
|
6- |
Vize Sınavı
|
|
7- |
Güneş, Güneş Aktiviteleri, Güneş rüzgarı, Güneş radyasyonu, Kozmik ışınlar, SEP olaylar
|
|
8- |
Iyonosfer. Iyonosferik değişkenlik. Radyo dalgası yayılımı ve iletişim sistemleri
|
|
9- |
Uzay Ortamındaki Çevresel Radyasyon
Çevresel Radyasyonun Etkileri (Foton Momentumu)
Çevresel Radyasyonun Etkileri (Güneş Kökenli Etkiler)
Çevresel Radyasyonun Etkileri (Galaktik Kozmik Işınlar)
Çevresel Radyasyon (Atmosfer Etkileşimleri)
Çevresel Radyasyonun Etkileri (Dünya Yörüngesi)
Plazma Ortamı
|
|
10- |
Uydu yörüngeleri, Alçak yörüngeli uydular, Kutupsal yörüngeli uydular, Jeosenkronus uydular
|
|
11- |
Uydu etrafındaki nötral gaz akışı. Nötral ortamın uydu üzerine etkisi. Atmospheric Drag
|
|
12- |
Uzay Ortamındaki Küçük Cisimler
Asteroidler (küçük gezegenler)
Neptün ötesi küçük cisimler (Kuiper Kuşağı ve Oort Bulutu)
Kuyruklu yıldızlar
Meteorlar
Gezegenlerarası toz
|
|
13- |
Uzay Havası kavramı, uzayda gözlem metodları
|
|
14- |
Final Sınavı
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Yakın uzay ve uzay ortamı kavramlarının anlaşılması.
|
|
2- |
Dünya atmosferinin ve manyetosferin yapısal özeliklerinin kavranması.
|
|
3- |
Uzay ortamındaki radyasyon türlerinin ve radyasyon etkileşimlerinin kavranması.
|
|
4- |
Yakın uzaydaki küçük nesnelerin yapısal ve dinamik özelliklerinin kavranması.
|
|
5- |
-
|
|
6- |
-
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Astronomi ve Uzay Bilimleri alanındaki tarihsel gelişimleri değerlendirip yorumlar.
|
|
|
2- |
Madde ve enerji arasındaki ilişki ve enerjiyi açıklar.
|
|
|
3- |
Evrenin yapısı, oluşumu, evrimini anlar; evrende bulunan gök cisimlerinin çeşitliliğini kuramsal ve gözlemsel olmak üzere bilimsel yöntemlerle çok yönlü değerlendirir.
|
|
|
4- |
Gök cisimlerinin; fiziksel ve kimyasal özellikleri ile konum ve şekillerini çeşitli koordinat ve ölçü sistemleriyle çok yönlü değerlendirir.
|
|
|
5- |
Güneş, Güneş sistemi üyeleri ile bunların yeryüzündeki etkilerini çok yönlü açıklar. Ötegezegen sistemlerinin özelliklerini anlar ve yorumlar.
|
|
|
6- |
Astronomi ve Uzay Bilimleri konularını anlayabilmek için temel fizik ve matematik bilgilerini kullanma becerisi kazanır.
|
|
|
7- |
Gözlem aletleri ve ölçüm teknikleri kullanma konusunda bilgi sahibi olur. Sayısal ve astronomik görüntülerin çeşitliliğini tanımlayarak bu görüntülerin işlenmesini gerçekleştirir. Gözlem aletleriyle kaydedilen fotonlardan kaynağın özelliklerine ve evrimine ilişkin bilgi türetir.
|
|
|
8- |
Astronomik verileri toplar, analiz eder, hata analizi yaparak teorik modeller ile sonuçları yorumlar.
|
|
|
9- |
Astronomi ve Uzay Bilimleri ile ilgili alanlarda projeler yapar, konulara ilişkin problemleri bilgisayar bilgisiyle analiz eder ve çözümü için çeşitli programlama dilleriyle programlar hazırlar.
|
|
|
10- |
Radyo bölgeden Gama’ya elektromanyetik tayfın her bölgesinden yerden ve uydulardan gelen verileri kullanıp, yorumlar. Yakın uzaya ait uzay havası, uydu yörüngeleri, uydu ve uzay teknolojileri hakkında bilgi sahibi olur.
|
|
|
11- |
Karşılaştığı problemleri çözmek için eleştirel ve yaratıcı düşünür ve çözüme ulaşırken farklı yöntem ve güncel teknikleri kullanır
|
|
|
12- |
Orta öğretimde astronomi, fen ve teknoloji, matematik, fizik ve bilişim konularında düşüncelerini ve bilgilerini toplumla paylaşma sorumluluğu kazanır
|
|
|
13- |
Kamu ve özel sektörde, bilgisayarlı hesaplama ve istatistik bilgisini kullanır ve paylaşır.
|
|
|
14- |
Topluma astronomi konularında bilgi ve düşüncelerini aktarır, doğru yönlendirmelerde bulunur.
|
|
|
15- |
Bütün temel bilimlere genel bir bakış açısı kazanır, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve mesleki bilgi ve becerilerini güncel tutma bilincine sahip olur. Disiplinler arası grup çalışmaları yapabilir ve zamanı etkin kullanabilir. Mesleki sorumluluk ve etik bilincini geliştirir.
|
|
|
16- |
Alanındaki en son gelişmeleri ve bilgileri takip edebilecek ve sözlü ve yazılı iletişim kuracak düzeyde en az bir yabancı dil bilgisine sahip olur, bilimsel çalışmalar yazar, sunar ve meslektaşları ile iletişim kurarak tartışır.
|
|
|
17- |
Ana dilinin yapı ve işleyiş özelliklerini, dil-düşünce bağlantısı açısından yazılı ve sözlü ifade vasıtası olarak Türkçeyi doğru ve güzel kullanır.
|
|
|
18- |
Ülkemizi, Atatürk''ün düşünce, görüş ve ilkeleri doğrultusunda gelişmiş seviyeye getirecek bilince sahip olur.
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
13
|
2
|
26
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
13
|
2
|
26
|
|
Ödevler
|
7
|
3
|
21
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
7
|
3
|
21
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
7
|
7
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
2
|
2
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
13
|
13
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
118
|
|
AKTS
|
|
|
5.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
30
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Physics of the Space Environment, Tamas I. Gombosi, Cambridge University Press, 1998, Online ISBN:9780511529474
Tribble, Alan C. The space environment: implications for spacecraft design-revised and expanded edition. Princeton University Press, 2020.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
-
|
|