| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| PARAZİTOLOJİ |
Birinci düzey |
2.2.01 |
Zorunlu |
4 |
7.00 |
7.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Öğrenci temel bilimler derslerini almış olmalı.
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAMZE ÖZKAYA
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
Prof. Dr. Abdullah İNCİ, Prof. Dr. Önder DÜZLÜ, Doç. Dr. Zuhal ÖNDER, Doç. Dr. Arif ÇİLOĞLU, Dr. Öğr. Üyesi GAMZE ÖZKAYA
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Öğr. Gör. Dr. Sadullah USLU (Pratik derslerin uygulamalarına doktora öğrencileri de katılmaktadır)
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze & Online (Covid-19 pandemisinde YÖK’ün kararına göre karma ya da online olarak verilebilecektir)
|
|
Dersin amacı
|
Bu derste öğrencilere evcil hayvan ve insanlarda bulunan parazitlerin sınıflandırılması, morfolojik, biyolojik özellikleri, epidemiyolojisi, teşhis ve mücadele yöntemleri hakkında bilgi verilir ve uygulamalarla öğretilir.
|
|
Dersin tanımı
|
Evcil hayvan ve insanlarda bulunan parazitlerin sınıflandırılması, morfolojik, biyolojik özellikleri, epidemiyolojisi, teşhis ve mücadele yöntemleri hakkında teorik bilgi ve uygulamaya dayalı bir derstir
|
|
1- |
Teorik: Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi ve beceri kazanımların vurgulanması. Ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin tanıtılması
Pratik: Uygulama dersi kapsamında Parazitoloji laboratuvarında dikkat edilmesi gereken temel konular ve biyogüvenlik kurallarının belirtilmesi. Uygulama laboratuvarında biyolojik tehlikeler ve önlemler konusunda bilgi aktarımı. Uygulama derslerinde not tutulması logbookların tamamlanması ve ders takibinin öneminin vurgulanması
|
|
2- |
Teorik: Parazitlerin sınıflandırılması, genel özellikleri, parazit-konak ilişki tipleri, parazitlerin zararları
Pratik: Parazitlerin morfolojik özelliklerini tanıma
|
|
3- |
Teorik: Arthropodların sınıflandırılması, genel özellikleri, vektörlük önemleri, arthropodların zararlı etkileri
Pratik: Arthropodların mikroskopik incelenmesi. Arthropodların genel morfolojik özellikleri
|
|
4- |
Teorik: Antennata sınıfı, genel özellikleri ve biyolojisi
Pratik: Insektlerin mikroskobik incelenmesi
|
|
5- |
Teorik: Chelicerata sınıfı, genel özellikleri ve biyolojisi
Pratik: Akarların mikroskobik tanısı ve teşhis yöntemleri
|
|
6- |
Teorik: Trematodların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Dışkının trematod yumurtaları yönünden muayenesi (sedimentasyon yöntemi), Dışkı örneklerinde trematod yumurtalarının identifikasyon teknikleri.
|
|
7- |
Teorik: Seminer ve ödev sunumları
Pratik: Seminer ve ödev sunumları ve kendi kendine öğrenme (SSL)
|
|
8- |
Teorik: Cestodların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Hayvan İşletmesi Ziyareti-Dışkı örneklerinin toplanması, saklanması ve muhafaza yöntemlerini yerinde öğrenme, pratik kazanımı
|
|
9- |
Teorik: Cestodların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Cestod yumurtalarının mikroskopik incelenmesi.Cestodların genel morfolojik özellikleri -Cestodların farklı skoleks yapıları.
|
|
10- |
Teorik: Nematodların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Dışkının nematod yumurtaları yönünden muayenesi (flotasyon yöntemi, Baermann yöntemi), Nematod yumurtalarının mikroskopik incelenmesi. Nematodların genel morfolojik özellikleri
|
|
11- |
Teorik: Nematodların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Dışkının nematod yumurtaları yönünden muayenesi (flotasyon yöntemi, Baermann yöntemi), Nematod yumurtalarının mikroskopik incelenmesi. Nematodların genel morfolojik özellikleri
|
|
12- |
Teorik: Protozoonların genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Protozoonların tanı yöntemleri
|
|
13- |
Teorik: Kinetoplasta kökaltına bağlı aileler ve genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Kan preparatlarının hazırlanması ve protozoonların mikroskobik tanısı
|
|
14- |
Teorik: Apicomplexa kökaltına bağlı aileler ve genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Dışkının toplanması, saklanması ve inceleme yöntemleri
|
|
15- |
Teorik: Apicomplexa kökaltına bağlı aileler ve genel özellikleri, biyolojisi ve epidemiyolojisi
Pratik: Apicomplexan parazitlerin kan preparatlarının hazırlanması ve mikroskobik tanısı- Denetimli kendi kendine öğrenme (SSL)
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Parazitlerin organizmaya giriş ve çıkış yollarını öğrenir
|
|
2- |
Konak-parazit ilişkilerinin tiplerine göre parazitizm çeşitlerini öğrenir
|
|
3- |
Protozoon, helmint ve artropodların gelişme şekillerini, çoğalmalarını ve bulaşma yollarını bilir
|
|
4- |
Paraziter zoonozları öğrenir
|
|
5- |
Paraziter hastalıklardan korunma yöntemlerini öğrenir
|
|
6- |
Evcil hayvanlarda parazitlenen artropodların biyolojik döngüsünü bilir
|
|
7- |
Artropodlar tarafından nakledilen hastalıkları, nakil şekli ve korunma yöntemlerini bilir
|
|
8- |
Helmint ve protozoonların ergin ve larval dönemlerinin konaklardaki biyolojik dönemlerini bilir.
|
|
9- |
Helmint ve protozoonların neden oldukları hastalıklardan ileri gelen ekonomik kayıpları öğrenir
|
|
10- |
Helmint ve protozoonların canlı ve ölü hayvanlardaki tanı yöntemlerini öğrenir ve uygular
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
5
|
75
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
13
|
1
|
13
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
7
|
1
|
7
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
15
|
5
|
75
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
2
|
1
|
2
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
175
|
|
AKTS
|
|
|
7.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
70
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
2
|
30
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1. Helmintoloji. Güralp. N., Ankara Univ., Basımevi, Ankara, 1981.
2. Veterinarmedizinische Parasitologie. Boch, J., Hanburg, 1983.
3. Veterinary Helminthology. Kassai, T., Oxford, 1999.
4. Veterinar Helminthology. Dunn, A., London, 1978.
5. Georgis'' Parasitology for Veterinarians. Bowman, D.D., Missouri, 2003.
6. Manual of Veterinary Parasitological Laboratory Techniques. London, 1980. 8. Veterinary Parasitology. Urquhart, G.M., Armour, J., Duncan, J.L., Dunn, A.M., Jennings, F.W., England.1987. Veterinary Ectoparasites: Biology, Pathology and Control. Second Edition. Blackwell Science Ltd. 6. Mullen, G., Durden, L. (2002). Medical and Veterinary Entomology. Academic Press. 7. Kettle, D.S. (1990). Medical and Veterinary Entomology. C.A.B. International
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
İnternet
|
|