| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ II |
Birinci düzey |
İLH620 |
Zorunlu |
6 |
3.00 |
3.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
YOK
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
YÜZ YÜZE
|
|
Dersin amacı
|
Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu ve temel yaklaşımları kavramak, Mezhepler Tarihi ile ilgili kavramları ve bu alana dair temel kaynakları tanımak, din-mezhep ayrımı farkındalığına vararak mezheplerin dinin anlaşılma biçimi olup beşeri bir karakter arz ettiğini ve din ile özdeşleştirilemeyeceğinin farkına varmak, siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini yorumlayabilmek, mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, tarihçeleri, temel görüşleri, başlıca kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkılarını anlamak, açıklamak ve çözümlemek, tarihte yaşayıp kaybolan ya da günümüzde hala yaşayan dini fırkaları tarafsız bir bakış açısıyla yaklaşabilmek ve bu ekolleri kendi kaynaklarına dayanmak suretiyle ortaya koyabilmektir.
|
|
Dersin tanımı
|
İslam Mezhepleri Tarihi, İslam düşüncesinde geçmişte ve günümüzde siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş “İslam düşünce ekolleri” diyebileceğimiz beşeri ve toplumsal oluşumların, doğdukları ortamı, doğuş sebeplerini, teşekkül süreçlerini, fikirlerini, mensuplarını, edebiyatını, yayıldığı bölgeleri, İslam düşüncesine katkılarını temel kaynaklarından hareketle zaman-mekan bağlamında ve fikir-hadise irtibatı çerçevesinde, betimleyici metotla ve tarafsız bir gözle inceleyen bir bilim dalıdır. İslam Mezhepleri Tarihi dersinde, bu bilim dalının ilkeleri, metodu ve alanı dikkate alınmak suretiyle teşekkül etmiş siyasi-itikadi ekoller teorik olarak incelenmektedir.
|
|
1- |
İslam Düşüncesinde Gulat Hareketler
|
|
2- |
Dürziliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
3- |
Nusayriliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
4- |
Ehl-i Sünnet ve''l-Cemaat Düşüncesinin Oluşumu
|
|
5- |
Ehl-i Sünnet ve''l-Cemaat Düşüncesinde Ana Zihniyetler
|
|
6- |
Maturidiliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
7- |
Maturidiliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
8- |
Eşariliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
9- |
Eşariliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
10- |
Vehhabilik ve Selefiliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
11- |
Yezidiliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
12- |
Bahailiğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
13- |
Kadıyaniliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
14- |
Alevilik ve Bektaşiliğin doğuşu, teşekkül süreci ve tarihçesi
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
İslam düşüncesindeki ekollerin zihniyet analizini yapar.
|
|
2- |
Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder.
|
|
3- |
Dürzilik ve Nusayriliğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
4- |
Ehli Sünnetin oluşumunu tahlil eder.
|
|
5- |
Ehli Sünnetin zihniyet yapısını analiz eder.
|
|
6- |
Eşarilik ve Maturidiliğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
7- |
Vehhabilik ve Selefiliğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
8- |
Yezidilik ve Bahailiğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
9- |
Kadıyaniliğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
10- |
Aleviliğin temel görüşlerini ve tarihi gelişimlerini bilir.
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Kur’an ve Sünnet çerçevesinde bütüncül ve sistematik bir dini düşünce ve kavrayışa sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
2- |
İlahiyat alanında temel kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar. (Bilgi)
|
|
|
3- |
İlahiyat ile ilgili ileri düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere (Tarihi ve güncel, araç ve gereçlere ilişkin, saha çalışmalarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin, ilahiyatla ilgili diğer kaynaklarda desteklenen) sahiptir. (Bilgi)
|
|
|
4- |
İlahiyat alanında değişmez olan ve değişebilen bilgileri ayırt eder. (Beceri)
|
|
|
5- |
Klasik ve güncel dini meseleleri tespit etme, tanımlama, yorumlama, tahlil etme, terkip etme ve çözme becerisine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
6- |
Farklı düşünce ve yorumlar karşısında evrensel ilke ve değerleri üstün tutan bir anlayışa sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
7- |
Akıl, bilgi, istişare, emanete riayet, ehliyet ve adalet gibi temel değerler/ilkeler ışığında çalışma ve sorumluluk üstlenebilme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
8- |
İlahiyat alanına ilişkin temel kaynakları asli dilinden (Arapça) okuyup anlayabilir. (Yetkinlik)
|
|
|
9- |
İtikat, ibadet, ahlak ve muamelata dair usul ve esasları kavrar ve dayandığı temelleri açıklar. (Bilgi)
|
|
|
10- |
Zaman ve mekâna göre ortaya çıkan farklı dini yaklaşımları doğru anlama ve tutarlı değerlendirme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
11- |
Din istismarı, şiddet, İslam karşıtlığı gibi dine ve topluma zararlı eğilimlere karşı söylem ve tutum geliştirir. (Yetkinlik)
|
|
|
12- |
İslam kültür, sanat ve medeniyeti hakkında temel ve bütüncül bilgilere sahiptir. (Bilgi)
|
|
|
13- |
Kuran-ı Kerim okuma, anlama ve öğretme konusunda teorik ve pratik yeterlilik kazanır. (Beceri)
|
|
|
14- |
İslam’ın temel kaynakları ışığında din eğitimi ve din hizmetleri verme yetkinliğine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
15- |
İlahiyat alt dallarının birbiri ile ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak, disiplinler arası araştırma-inceleme, yorum, analiz ve değerlendirme yapar. (Beceri)
|
|
|
16- |
Dini/Manevi danışmanlık ve rehberlik bilgi ve becerisine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
17- |
Dünya dinlerinin temel inanç esasları ve uygulamalarını tanır. (Bilgi)
|
|
|
18- |
İlahiyatla ilişkili başlıca ekoller, kuramlar ve meseleler hakkında yeterli düzeyde bir kavrayışa sahip olur. (Bilgi)
|
|
|
19- |
İlahiyat alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. (Yetkinlik)
|
|
|
20- |
İlahiyat alanının gerektirdiği bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. (Yetkinlik)
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
2
|
2
|
4
|
|
Ödevler
|
2
|
2
|
4
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
2
|
2
|
4
|
|
Kısa sınavlar
|
10
|
2
|
20
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
2
|
2
|
4
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
1
|
1
|
1
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
5
|
2
|
10
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
79
|
|
AKTS
|
|
|
3.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
30
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1-İslam Mezhepleri Tarihi, M. Saffet Sarıkaya-Mehmet Ümit, İstanbul 2021.
2-İslam Mezhepleri Tarihi El Kitabı, Hasan Onat-Sönmez Kutlu, Ankara 2018.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
1-İslam Düşüncesinin Teşekkül Dönemi, Montgomery Watt, İstanbul 2021.
2-Mezhepler Tarihine Giriş, Sönmez Kutlu, İstanbul 2010.
|
|