| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| BİZANS RESİM SANATI II |
Birinci düzey |
SNT232 |
Zorunlu |
4 |
3.00 |
3.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. NİLAY ÇORAĞAN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. NİLAY ÇORAĞAN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Yok
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Kaynaklar eşliğinde eserler, fotoğraf ve çizimlerle desteklenerek anlatılacaktır
|
|
Dersin amacı
|
Bizans Resim Sanatı dersinin amacı; 9-14. yüzyıllar arasında Anadolu, başkent (Constantinopolis) ve yurt dışındaki duvar resimleri, mozaik, ikona, ve el yazmalarındaki resimleri teknik, üslup, ikonografik ve resim programı açısından ayrıntılı olarak incelemektir.
|
|
Dersin tanımı
|
Bizans Resim Sanatı dersi; 9-14. yüzyıllar arasında Anadolu, başkent (Constantinopolis) ve yurt dışındaki duvar resimleri, mozaik, ikona, ve el yazmalarındaki resimleri içerir.
|
|
1- |
Ortaçağ Avrupası ve Bizans kültürlerindeki El yazması üretimi hakkında genel bilgi verilmesi. Parşömenin hazırlanması, satır ve sütunların cetvel veya stylos ile belirlenmesi, metin yazımı gibi aşamaların anlatılması. El yazmalarının yapımında kullanılan malzemelerin tanıtılması. Bu malzemelerin Bizans’ta kullanımdaki isimlerinin öğretilmesi.
|
|
2- |
Ayasofya hakkında genel bilgilerin verilmesi. Resim programı hakkındaki dönemlerin anlatılması. Fossati kardeşlerin yaptığı çalışmaların anlatılması. Ayasofya’da bulunan geometrik, bitkisel ve figüratif süslemelerin genel hatları ile anlatılması
|
|
3- |
Ayasofya’nın Makedonya Hanedanlığı döneminde yapılan Apsisteki Meryem ve çocuk İsa Mozaiği, Galerideki Melek ve Bemadaki Baş Melek Mozaiği, Melek-Peygamber ve Piskopos mozaikleri, VI. Leon ve Pantakrator İsa Mozaiği, İmparator Aleksandros Mozaiğinin tanıtılması. Bu mozaiklerdeki resim üslubu hakkında bilgi verilmesi.
|
|
4- |
Ayasofya’nın Kommenoslar dönemindeki onarımları ve yaptırılan mozaikler hakkında genel bilgi verilmesi. Lüstinyen, Konstantin ve Meryem mozaiği, IX. Konstantin Monamakhos ve İmparatoriçe Zoe Mozaiği, Prens Aleksius ve Kommenoslar mozaiğinin tanıtılması, resim programları bakımından irdelenmesi.
|
|
5- |
Ayasofya’nın Paleologoslar dönemindeki onarımları ve yapılan mozaik hakkında genel bilgi verilmesi. Deisis Mozaiğinin tanıtılması ve kompozisyon bakımından irdelenmesi. Dönem resim sanatının özelliklerinin Deisis kompozisyonu üzerinden anlatılması.
|
|
6- |
9 ve 10. Yüzyıl El yazmaları hakkında gelen bilginin verilmesi. Bu döneme ait yazılan el yazmaları hakkında genel bilgilerin verilmesi. Yeni yazılan ve antik dönem yazmalarının kopyalandığı eserler hakkında genel bilgi verilmesi. Bu dönem el yazmalarının üslupsal özelliklerinin tanıtılması.
|
|
7- |
Paris Psalteri, Yeşu Rulosu, Nazianzus’lu Gregorius’un Homilyesi, II. Basilios’un Monologyası, Leo İncili’nin tanıtılması. Eserlerde bulunan minyatürlerin anlatılması. Konu dağılımları hakkında bilgi verilmesi. Elyazmalarında bulunan minyatürler üzerinden dönem üslubunun incelenmesi.
|
|
8- |
Ara Sınav (Vize)
|
|
9- |
Sekiz destekli Bizans yapılarının tanıtılması. Sekiz destekli yapılarda uygulanan resim programı hakkında genel bilgilerin verilmesi. Phaki H. Lucas Manastırı Kilisesi, Chios Neo Moni Kilisesi, Daphni Manastırı Kiliselerinin tanıtılması. Kiliselerin resim programları hakkında bilgi verilmesi. Bu yapılar üzerinden sekiz destekli yapılarda uygulanan resim programı şemasının belirlenmesi. Resim üslubunun dönemsel olarak incelenmesi.
|
|
10- |
Norman Sanatı hakkında genel bilgi verilmesi. Norman Sanatının üslupsal özelliklerinin tanıtılması. Palermo Cappella Palatina, Santa Maria Dell’amiraglio/La Mortorano, Cafalu Katedrali, Monreale Manastır Katedralinin tanıtılması. Tanıtılan kiliselerin resim programlarının anlatılması. Üslupsal ve dönem özelliklerine göre resim örneklerinin irdelenmesi. Örnekler doğrultusunda Norman Sanatı özelliklerinin anlatılması.
|
|
11- |
Yugoslav Okulları hakkında genel bilgi verilmesi. Makedonya’da bulunan Yugoslav Okulları Duvar resmi örneklerini barındıran merkezlar olan Nerezi, Ochrid, Skopje, Kurbinova’nın tanıtılması. NereziPanteleimon Kilisesi, St.Sophia Kilisesi, Ct. ClementCatedrali, Perivlepty Kilisesi, St. Niketas Kilisesi, Saint George Kilisesi duvar resimlerinin anlatılması. Örnekler üzerinden Yugoslav Makedon okullarının üslupsal özelliklerinin tartışılması.
|
|
12- |
Yugoslav Okullarından Sırp, Morava ve Kosova okulları hakkında genel bilgi verilmesi. Sırp okullarının eserlerini barındıran Raska, Studenica, Zica, Mileseva, Sopocani, Prilep, Gracanica, Kalenic, Ljibostinja, Ravanica, Resava Manasija, Decani gibi merkezler tanıtılması. Studenica Manastırı, Mileseva Manastırı, SopocaniManastırı, St. Andrew Manastırı, St. Nicholas Kilisesi, Markos Manastırı Aziz Demetrios Kiliesesi, GracanicaManastırı, KalenicManastırı, LjibostinjaManastırı, RavanicaManastırı, Resava Manasija Manastırı, DecaniManastırı duvar resimleri üzerinden bölge ve dönem resminin tanıtılması.
|
|
13- |
Dinamik üslubun genel hatları ile tanıtılması. Paleologoslar dönemi resim özelliklerinin tanıtılması. Trabzon Ayasofya’sı ve Fethiye Cami’nin tanıtılması. Resim programlarının irdelenmesi. Dönem üslupsal özelliklerinin tanıtılan yapılarda bulunan resim sanatı ürünleri ile anlatılması.
|
|
14- |
Kariye Cami(Chora Manastırı Kilisesi) tanıtılması. Resim programının tanıtılması. Hıristiyan sanatında görülen İsa ve Meryem tiplerinin anlatılması.
|
|
15- |
Yarıyıl Sonu Sınavı (Final)
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Ortaçağ Avrupası ve Bizans kültürlerindeki El Yazması üretimi hakkında genel bilgi sahibi olur. El yazmasının hazırlanma sürecini bilir. El yazması yapılırken kullanılan aletleri ve malzemeleri tanır. Bunların Bizans dönemindeki isimlerini bilir.
|
|
2- |
Ayasofya hakkında genel bilgi sahibi olurlar. Ayasofya’da resim sanatında görülen dönemleri bilir. Fossati kardeşleri tanır, yaptıkları çalışmaları bilir. Ayasofya’da bulunan resim sanatı ürünlerini geometrik, bitkisel ve figüratif olarak ayırabilir.
|
|
3- |
Ayasofya’da Makedonya hanedanı dönemindeki mozaikleri tanır. Apsisteki Meryem ve çocuk İsa Mozaiği, Galerideki Melek ve Bemadaki Baş Melek Mozaiği, Melek-Peygamber ve Piskopos mozaikleri, VI. Leon ve Pantakrator İsa Mozaiği, İmparator Aleksandros mozaikleri hakkında bilgi sahibi olur ve anlatabilir.
|
|
4- |
Ayasofya’nın Kommenoslar dönemindeki onarımları ve yaptırılan mozaikler hakkında genel bilgi sahibi olur. Lüstinyen, Konstantin ve Meryem mozaiği, IX. Konstantin Monamakhos ve İmparatoriçe Zoe Mozaiği, Prens Aleksius ve Kommenoslar mozaiğini tanır ve anlatır.
|
|
5- |
Ayasofya’nın Paleologoslar dönemindeki onarımları ve yapılan mozaik hakkında genel bilgi sahibi olur. Deisis Mozaiğini tanır ve kompozisyon bakımından eseri tanır ve anlatır. Dönemin resim sanatı hakkında bilgi sahibi olur.
|
|
6- |
9 ve 10. Yüzyıl El yazmaları hakkında gelen bilgi sahibi olur. Bu döne el yazmalarının genel olarak bilir. Yeni yazılan ve antik dönem yazmalarının kopyalandığı eserler hakkında genel bilgi sahibi olur. Bu dönem el yazmalarının üslupsal özelliklerini bilir ve anlatır.
|
|
7- |
Paris Psalteri, Yeşu Rulosu, Nazianzus’lu Gregorius’un Homilyesi, II. Basilios’un Monologyası, Leo İncili’ni tanır. Paris Psalteri, Yeşu Rulosu, Nazianzus’lu Gregorius’un Homilyesi, II. Basilios’un Monologyası, Leo İncili hakkında bilgi verebilir. El yazmaların konu dağılımlarını bilir. Elyazmalarında bulunan minyatürler üzerinden dönem üslubunun tanıtabilir.
|
|
8- |
Sekiz destekli Bizans yapılarını bilir. Sekiz destekli yapılarda uygulanan resim programı hakkında genel bilgiye sahip olur. Phaki H. Lucas Manastırı Kilisesi, Chios Neo Moni Kilisesi, Daphni Manastırı Kiliselerini tanır. Bu yapıların resim programlarını bilir.
|
|
9- |
Norman Sanatını tanır. Norman Sanatının üslupsal özelliklerini bilir. Palermo Cappella Palatina, Santa Maria Dell’amiraglio/La Mortorano, Cafalu Katedrali, Monreale Manastır Katedralini tanır ve anlatır. Tanıtılan kiliselerin resim programlarını bilir. Örnekler doğrultusunda Norman Sanatı özelliklerini anlatabilir.
|
|
10- |
Yugoslav Okulları hakkında genel bilgi sahibi olur. Makedonya’da bulunan Yugoslav Okulları Duvar resmi örneklerini barındıran merkezlar olan Nerezi, Ochrid, Skopje, Kurbinova bölgelerini bilir. NereziPanteleimon Kilisesi, St.Sophia Kilisesi, Ct. ClementCatedrali, Perivlepty Kilisesi, St. Niketas Kilisesi, Saint George Kilisesi duvar resimlerini tanır, örnek gösterebilir. Örnekler üzerinden Yugoslav Makedon okullarının üslupsal özelliklerini anlatabilir.
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Alanındaki bilgileri içeren ders kitapları ve diğer kaynaklarla desteklenen bilgilere sahip olma, sahip olduğu bu bilgileri yazılı ve sözlü olarak aktarabilme, edindiği bilgiyi alanında kullanabilme.
|
|
|
2- |
Sanat Tarihi araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak sanat eserini tanımlayabilme, sanat eserlerine dini, mitolojik ve ikonografik açıdan bakabilme, analiz ve yorum yapabilme.
|
|
|
3- |
Bir eserin öz niteliklerinden yola çıkarak dönemin genel özelliklerini ayırt edebilme ve farklı eserler arasında bağlantı kurabilme.
|
|
|
4- |
Farklı dillerde yer alan epigrafik ve paleografik yazıları okuyabilme ve disiplinler arası çalışma yaparak çözümleyebilme.
|
|
|
5- |
Bilimsel düşünme becerisi kazanarak analitik düşünebilme.
|
|
|
6- |
Alanı ile ilgili disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme.
|
|
|
7- |
Alanı ile ilgili belgeleme, restitüsyon ve restorasyon yöntemlerini uygulayabilme, plan, kesit, izdüşümü gibi çizim tekniklerini kullanarak çizim yapabilme.
|
|
|
8- |
Yaşam boyu öğrenmeyle ilişkili olarak kendini sürekli olarak yenileyebilme
|
|
|
9- |
Kütüphane, arşiv, internet gibi kaynaklardan yararlanma biçimini öğrenme ve alanı ile ilgili gelişmeleri takip edebilme
|
|
|
10- |
Alan çalışmalarında arazinin yapısına uygun bir çalışma sistemi kurabilme.
|
|
|
11- |
Kültür varlıklarını koruma ve onarma ile ilgili edindiği bilgileri çağdaş gereksinimler doğrultusunda uygulayabilme, 2863 sayılı kanun çerçevesinde çalışma disiplini sağlayabilme.
|
|
|
12- |
Sanat eserlerinin ortaya çıkarılması, müze ve sergi gibi topluma açık ortamlarda sergilenmesine yönelik yöntemleri bilme ve uygulayabilme.
|
|
|
13- |
Çeşitli coğrafyaların uygarlık ve kültürleri arasında bağlantı kurabilme.
|
|
|
14- |
Sosyal, kültürel ve toplumsal sorumlulukları kavrama, benimseme ve uygulayabilme becerisi geliştirebilme.
|
|
|
15- |
İslami dönem Türk sanatının ortaya koyduğu kültürel mirası öğrenme, tanıma ve tanıtma yeteneği kazandırabilme
|
|
|
16- |
Tarih öncesi devirler dahil, Orta ve yeni çağlar boyunca Avrupa’daki mimari, resim ve heykel konularında bilgilendirme ve değişen üslupları tanıyabilme yeteneği kazandırabilme.
|
|
|
17- |
Mimari, seramik, halı-kilim vb. dokumalar, minyatür, hat, çini, maden, resim, heykel, kalem işi, sikke ve vb. başlıca Sanat Tarihi konularında bilgilendirebilme.
|
|
|
18- |
Sanat Tarihi alanında kültürel mirasın evrenselliğine inanarak kültürlere ve değerlere eşit mesafede olabilme.
|
|
|
19- |
Saha çalışmalarında Sanat Tarihi yöntem ve teknikleri ile bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.
|
|
|
20- |
Günümüzde karşılaşılan problemlerden yola çıkarak geçmiş ve bugün arasında bağlantı kurup, geleceğe dair çıkarımlarda bulunabilme.
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
13
|
2
|
26
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
13
|
1
|
13
|
|
Ödevler
|
2
|
5
|
10
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
2
|
5
|
10
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
7
|
7
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
2
|
2
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
10
|
10
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
1
|
8
|
8
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
88
|
|
AKTS
|
|
|
4.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
40
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
-
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
MDİKER Hasan Fırat, Belgeler Işığında Ayasofya’nın Geçirdiği Onarımlar, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul, 2010
KLEİNBAUER Eugene, Henry MATTEWS, Antony WHİTE, Ayasofya,Çec:Handan GİNCİ, İstanbul, 2004
John FREELY- Ahmet S. ÇAKMAK, İstanbul’un Bizans Anıtları, çev: F. Gülru TANMAN, İstanbul,2017
Robert OUSTERHOUT, Bizans’ın Yapı Ustaları, İstanbul, 2016
AKYÜREK Engin, Bizans’ta Sanat ve Ritüel, İstanbul 1996
UNDERWOOD Paul, The Kariye Djami Vol:1-2-3, New York, 1966
|
|