Giriş | English

Lisans > Edebiyat Fakültesi > Sanat Tarihi > TÜRK MİMARİSİNDE MALZEME VE SÜSLEME I
 
Dersin adı Dersin seviyesi Dersin kodu Dersin tipi Dersin dönemi Yerel kredi AKTS kredisi Ders bilgileri
TÜRK MİMARİSİNDE MALZEME VE SÜSLEME I Birinci düzey SNT131 Zorunlu 1 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin tanımı
Ön koşul dersleri Yok.
Eğitimin dili Türkçe
Koordinatör DR. ÖĞR. ÜYESİ EYÜP POLAT
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı DR. ÖĞR. ÜYESİ EYÜP POLAT
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı Yok. (Öğrenci Görüşme Saatleri Salı 12.00 - 13.00)
Dersin veriliş şekli Kaynaklar eşliğinde eserler, fotoğraf ve çizimlerle desteklenerek anlatılacaktır.
Dersin amacı Türk Süsleme Sanatinin Tarihsel Gelişimi, Süsleme Alanlari Ve Gruplandirilmasi, Anadolu Türk Sanatinda Süsleme
Dersin tanımı Türk Sanatı’nda süsleme anlayışı, süslemenin tarihi gelişimi,motifler ve kullandıkları yerler, motiflerin kullanıldıkları yerlere göre aldığı değişimler, tarih içinde süsleme algısında meydana gelen degişimler ve Türk Süsleme sanatının dönemlere göre değişim ve gelişimi.

Dersin içeriği
1- Türk Süsleme Sanatının Kökeni ve Tarihsel Gelişimi.
2- İslam Öncesi Türk Sanatının Gelişim Evleri ve Coğrafi Etkiler.
3- Hun Sanatı Sanatı (Orta Asya Türk Havyan Üslubu)
4- Göktürk Sanatı (Balbal, Kurgan, Orhun Yazıtları)
5- Süslemenin Oluşumu Ve Motiflere Şematik Bir Bakış, Motifler ve Temalar hakkında bilgi edinilecektir.
6- Türk Süsleme Sanatında Bitkisel Motifler: Çiçekler: Stilize- Yarı Stilize Çiçekler (Hatai, Palmet, Rumi, Lotus, Münhani) , Realist Çiçek Motifleri (vazolu-vazosuz), Minyatürdeki Çiçekler hakkında bilgi edinilerek bu motiflerin tanınması sağlanacaktır.
7- Yapraklar: Seberk,Pençberk,Sadberk... Ağaçlar: Yapraklı Veya Meyveli Ağaçlar, Hayat Ağacı, Servi motifleri detaylı incelenerek bilgi edinilecektir.
8- ARA SINAV
9- Türk Süsleme Sanatında Geometrik Motifler hakkında fikir edinilecektir.
10- Çokgen ve Dairesel Motifler, Açık ve Kapalı Sistemlerin neler olduğuna dair fikir edinilecektir.
11- Bordür ve Geçme Motifleri detaylı incelenip, konu hakkında tartışılabilecektir.
12- Türk Süsleme Sanatında Figür ve Semboller hakkında bilgi sahibi olunacaktır.
13- Türk Sanatında İnsan ve Hayvan Figürleri (Sembolizmi)üzerinde durularak konu hakkında fikir sahibi olunacaktır.
14- Türk süsleme sanatında görülen yırtıcı olmayan kuşlar, kartal, arslan, balık, tavus kuşu, kurt, ejder, yılan, tilki, maymun, koç, koyun, keçi, tavuk, horoz, geyik, at, boğa, öküz, köpek .... On İki Hayvanlı Türk Takvimi İkonografik Figürlerin Sembolizmi detaylı incelenerek konu hakkında bilgi edinilecektir.
15- YARIYIL SONU SINAVI
16-
17-
18-
19-
20-

Dersin öğrenme çıktıları
1- Türk Sanatı’nda süsleme anlayışı, motif geçitleri ve kullandıkları yerler, semboller ve tarihi gelişimi, motiflerin kullanıldıkları yerlere göre aldığı değişimler, tarih içinde süsleme algısında meydana gelen degişimler ve nedenlerini kavratabilmek.
2- Türk Sanatı’nda Kullanılan Motiflerin Kökenleri ve Türk Süsleme Sanatında Ana İlkeleri Öğretmek.
3- Türk Süsleme Sanatında Desenlerin Işlenen Yüzeylere Geçirilmesi ve Kullanılan Yöntemler Hakkında Bilgi Edinmelerini sağlamak.
4- Türk Süsleme Sanatında Kullanılan Motif ve Desen GruplarıHakkında fikir kazandırmak.
5- Süslemenin Oluşumu Ve Motiflere Şematik Bir Bakış, Motifler ve Temaların Tanıtılması
6- Süsleme Sanatlarımızda Bitkisel Motifler (Hatai, Rumi, Palmet,Lotus…) Tanıtılması
7- Geometrik Motiflerin Kavratılması
8- Türk Süsleme Sanatında Figür ve Sembolleri Kavratabilmek.
9- Türk Süsleme Sanatında Hat Sanatını Öğretebilmek.
10- Ve Türk Süsleme Sanatında Diğer Temalar hakkında bilgi kazandırmak.

*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
1- Alanındaki bilgileri içeren ders kitapları ve diğer kaynaklarla desteklenen bilgilere sahip olma, sahip olduğu bu bilgileri yazılı ve sözlü olarak aktarabilme, edindiği bilgiyi alanında kullanabilme.
2- Sanat Tarihi araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak sanat eserini tanımlayabilme, sanat eserlerine dini, mitolojik ve ikonografik açıdan bakabilme, analiz ve yorum yapabilme.
3- Bir eserin öz niteliklerinden yola çıkarak dönemin genel özelliklerini ayırt edebilme ve farklı eserler arasında bağlantı kurabilme.
4- Farklı dillerde yer alan epigrafik ve paleografik yazıları okuyabilme ve disiplinler arası çalışma yaparak çözümleyebilme.
5- Bilimsel düşünme becerisi kazanarak analitik düşünebilme.
6- Alanı ile ilgili disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme.
7- Alanı ile ilgili belgeleme, restitüsyon ve restorasyon yöntemlerini uygulayabilme, plan, kesit, izdüşümü gibi çizim tekniklerini kullanarak çizim yapabilme.
8- Yaşam boyu öğrenmeyle ilişkili olarak kendini sürekli olarak yenileyebilme
9- Kütüphane, arşiv, internet gibi kaynaklardan yararlanma biçimini öğrenme ve alanı ile ilgili gelişmeleri takip edebilme
10- Alan çalışmalarında arazinin yapısına uygun bir çalışma sistemi kurabilme.
11- Kültür varlıklarını koruma ve onarma ile ilgili edindiği bilgileri çağdaş gereksinimler doğrultusunda uygulayabilme, 2863 sayılı kanun çerçevesinde çalışma disiplini sağlayabilme.
12- Sanat eserlerinin ortaya çıkarılması, müze ve sergi gibi topluma açık ortamlarda sergilenmesine yönelik yöntemleri bilme ve uygulayabilme.
13- Çeşitli coğrafyaların uygarlık ve kültürleri arasında bağlantı kurabilme.
14- Sosyal, kültürel ve toplumsal sorumlulukları kavrama, benimseme ve uygulayabilme becerisi geliştirebilme.
15- İslami dönem Türk sanatının ortaya koyduğu kültürel mirası öğrenme, tanıma ve tanıtma yeteneği kazandırabilme
16- Tarih öncesi devirler dahil, Orta ve yeni çağlar boyunca Avrupa’daki mimari, resim ve heykel konularında bilgilendirme ve değişen üslupları tanıyabilme yeteneği kazandırabilme.
17- Mimari, seramik, halı-kilim vb. dokumalar, minyatür, hat, çini, maden, resim, heykel, kalem işi, sikke ve vb. başlıca Sanat Tarihi konularında bilgilendirebilme.
18- Sanat Tarihi alanında kültürel mirasın evrenselliğine inanarak kültürlere ve değerlere eşit mesafede olabilme.
19- Saha çalışmalarında Sanat Tarihi yöntem ve teknikleri ile bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.
20- Günümüzde karşılaşılan problemlerden yola çıkarak geçmiş ve bugün arasında bağlantı kurup, geleceğe dair çıkarımlarda bulunabilme.
21-
22-
23-
24-
25-
26-
27-
28-
29-
30-
31-
32-
33-
34-
35-
36-
37-
38-
39-
40-
41-
42-
43-
44-
45-
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 13 2 26
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 6 4 24
Ödevler 3 3 9
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 2 10 20
Ara sınavlar 1 2 2
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 12 12
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     95
AKTS     4.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
Ders kitabı Türk mimarisinde süsleme sanatı. Author, Pelin Tolga. Publisher, Haşet. Original from, the University of Michigan. Digitized, Nov 24, 2009. Length, 144. ARSEVEN, Celal Esat, Les Arts Decoratifs Turcs, _stanbul, 1950. ________, Türk Sanatı Tarihi. Menseinden Bugüne Kadar Mimari, Heykel, Resim, Süsleme ve Tezyini Sanatlar, _stanbul, 1955-1959. İnci BİROL-Çiçek DERMAN, Türk Tezyini Sanatlarında Motifler, Ankara 1991. İnci Birol-Çiçek Derman, Türk Tezyini Sanatlarında Motifler, Istanbul 1991. Süheyl Ünver (Gülbün Mesara-Aykut Kazancıgil), Türk Süsleme Sanatları I-II, Istanbul 2010.
Yardımcı Kaynaklar ÇAKMAKOGLU, Alev Kuru, “Orta Asya Türk Sanatında Palmet ve Lale Motiflerinin Degerlendirilmesi Hakkında Bir Deneme”, Belleten, LXI/230, Ankara ,Nisan 1997, 37-41. GÜNDOGDU, Hamza, Türk Mimarisinde Figürlü Tas Plastik, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamıs Doktora Tezi, İstanbul, 1979. MÜLAYİM, Selçuk,“ Selçuklu Palmet Motiflerinin Tipolojisi”, Anadolu (Anatolia), XX, Ankara, 1976-1977, 141-159. ________, Anadolu Türk Mimarisinde Geometrik Süslemeler. Selçuklu Çagı, Ankara, 1982. ________, “Türk Süsleme Sanatında Arabesk Problemi” Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, 2, İzmir, 1983, 62-85. ________, “Ortaçag Anadolu Süslemeciliginde Geometrik Kompozisyonlar”, Boyut, 2, Ankara, Subat 1983, 4-5. ________, “Selçuklu Sanatında _nsan Figürünün _konografik Kaynagı”, Antalya III. Selçuklu Semineri , Bildiriler,10-11 Subat 1989, 91-95. ________, “Selçuklu Süsleme Sanatı”, Selçuklular Devrinde Kültür ve Medeniyet, Kayseri, 1992, 81-135. ________, “Yazının Dili” , Thema Larousse, _stanbul, 1993, 279. ________, “Anadolu’da Hayvan Üslubunun Bir Örnegi”, Folklor ve Etnografya Arastırmaları, _stanbul, 1984, 325-346. ________, “Rumi Motifinin Zoomorfik Kökeni Hakkında”, Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Sempozyumu, 4-7 Eylül 1989, Ankara, 1997, 177-182. ________, “Selçuklu Sikkelerinde Yazı Dısı Unsurlar”,V.Selçuklu Semineri, 8-9 Aralık 1998 Antalya, 1999, 12-15. ________, “Selçuklu Toplumunun _konografik Hafızası”, Antalya IV. Selçuklu Semineri Bildirileri, 13-14 Mart 1992, Antalya, 1993, 62-69. ________, “Türk Süsleme Sanatlarında Arabesk Problemi”, Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, II, _zmir, 1983, 65- ________, “Geometrik Kompozisyonların Çözümlenmesine Bir Yaklasım”, Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, I, _zmir, 1982, 51-62. ________, “Plastik Sanatlarda Anlatım Biçimleri ve Üslup”, Arkeoloji Sanat Tarihi Dergisi, III, _zmir, 1984, 97-114. ________, “Selçuklu Geometrik Süslemeleri”, Sanat Tarihi Arastırmaları Dergisi, 3/9, _stanbul, Aralık 1990, 47-53.

Ders ile ilgili dosyalar