|
Ön koşul dersleri
|
YOK
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
YÜZ YÜZE
|
|
Dersin amacı
|
İslam Mezhepleri alanında uzmanlık çalışmaları yapacak olan yüksek lisans öğrencilerinin, İslam Mezhepleri Tarihi bilim alanının usul ve yöntemlerini kazanmasını sağlamak dersin en önemli amacıdır.
|
|
Dersin tanımı
|
İslam Mezhepleri Tarihine Giriş Dersi İslam Mezhepleri Tarihi araştırmalarının yöntemlerini belirlemekte, araştırmacıların takip etmesi gereken usulleri irdelemektedir.
|
|
1- |
Bilim, Bilim Tarihi, İslami Bilimler, Tarih Olgusu
|
|
2- |
İslam Mezhepleri Tarihi ve İslami Bilimlerdeki Yeri
|
|
3- |
Metodoloji ve Usul
|
|
4- |
İslam Araştırmalarında Yöntem
|
|
5- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Yöntem
|
|
6- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Yöntem
|
|
7- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Metodolojik Sorunlar
|
|
8- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Makalat Geleneği
|
|
9- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Fırak Geleneği
|
|
10- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Milel-Nihal Geleneği
|
|
11- |
İslam Mezhepler Tarihi Yazıcılığı
|
|
12- |
Çağdaş Dini Akımlar ve Yöntem
|
|
13- |
Çağdaş Dini Akımlar ve Yöntem
|
|
14- |
Tarih, Değişim, Medeniyet ve İslam Mezhepleri Tarihi
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Bilim, Bilim Tarihi ve İslami Bilimlerin yerini kavrar
|
|
2- |
İslam Mezhepleri Tarihi Metotlarını öğrenir
|
|
3- |
İslam Mezhepleri Tarihi Metodolojik Sorunları kavrar
|
|
4- |
Makalat, Fırak, milel-nihal geleneğini tanır
|
|
5- |
Mezhepler Tarihi yazıcılığı sorunlarını bilir
|
|
6- |
Çağdaş yöntemleri ve Mezhepler Tarihi açısından değerini kavrar
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Kuran ayetlerinin manalarını anlayıp kavrar, yorum yapma kabiliyetini geliştirir.
|
|
|
2- |
Kuran meallerini ve tefsirlerini yakından tanır, aralarında mukayese yapabilir.
|
|
|
3- |
İlahiyat alanındaki ortaya çıkacak yeni problemleri Kur’an, Sünnet ve bunlara bağlı diğer delillerden yararlanarak bilimsel anlamda ifade etme ve topluma objektif veriler üretmek.
|
|
|
4- |
Temel İslam ilimleriyle ilgili konuları tasavvufi açıdan yorumlar.
|
|
|
5- |
Kuran ve yorumuyla ilgilenenelerle uluslararası düzeyde görüş alışverişinde bulunabilme becerisi kazanır.
|
|
|
6- |
Hadis ve sünnet kavramlarının anlam alanlarını bilir. Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemini bilir. Kur’an-sünnet ilişkisini bilir.
|
|
|
7- |
Tarihi süreçte ve günümüzde hadis ve sünnet konularıyla ilgili tartışılmış ve tartışılmakta olan konuları bilir. Üzerlerinde tartışmalar süren konuları değerlendirir. Problemlerle ilgili çözüm önerileri sunar.
|
|
|
8- |
Hadis ilminde kavramsal olarak tenkidin nasıl gerçekleştiğini bilir. İslam kültür tarihindeki tenkid zihniyetini örneklerle inceleme ve tartışma imkanı bularak bu konuda perspektif kazanır. Batıda uygulanan tenkid yöntemlerini öğrenir ve yöntemler arasında karşılaştırma yapar.
|
|
|
9- |
İslâm Mezhepleri Tarihi’ni konuları ve amaçları bakımından, ayrıca diğer din bilimleriyle ilişkisi açısından tanır.
|
|
|
10- |
Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir.
|
|
|
11- |
İslam düşüncesinin oluşum ve gelişim sürecini anlar, değerlendirir ve yorumlar.
|
|
|
12- |
İslam Mezhepleri Tarihinin temel kaynakları, metodolojisi ile erken dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olan ana dini akımları/mezhepleri tanır.
|
|
|
13- |
İslam inanç esaslarını tarihsel süreç ışığında kavrar ve analiz eder.
|
|
|
14- |
Mezhepler arası teolojik farklılıkların siyasal ve sosyal arka planını anlar ve değerlendirir.
|
|
|
15- |
|
|
|
16- |
|
|
|
17- |
|
|
|
18- |
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
14
|
2
|
28
|
|
Ödevler
|
14
|
2
|
28
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
14
|
2
|
28
|
|
Kısa sınavlar
|
10
|
2
|
20
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
2
|
2
|
4
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
1
|
1
|
1
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
5
|
2
|
10
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
151
|
|
AKTS
|
|
|
6.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
30
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
[1] Abdurrahman Bedevi, Mezâhibul-İslâmiyyîn, Beyrut 1996.
[2] Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991.
[3] E. Ruhi Fığlalı, İmâmiyye Şîası, İstanbul 1984.
[4] Eşârî, Makalâtül-İslâmiyyîn ve İhtilafül-Musallîn, thk.Helmut Ritter, Weisbaden 1980.
[5] Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993.
[6] İbn Hazm, el-Fasl Fîl-Milel vel-Ehvâ ven-Nihal, Beyrut 1986.
[7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003.
[8] Kummî ve Nevbahtî, Kitâbul-Makâlât vel-Fırak ve Fırakuş-Şîa, çev. Hasan Onat-Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004;
[9] Muharrem Akoğlu, Mihne Sürecinde Mu’tezile, İstanbul 2006
[10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000.
[11] Şehristani, el-Milel ven-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur, Beyrut 1993.
[12] W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
[13] Fazlurrahman, İslam, Çev. Mehmet Aydın-Mehmet Dağ, Ankara 2000.
[14] İ. Abdulhamid, İslamda İtikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, M. Saim Yeprem, İstanbul 1983.
[15] M.Saffet Sarıkaya, İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler, İsparta 2001.
[16] Mustafa Akçay-Bulut, H.İbrahim, Siyasî-İtikâdî İslam Mezhepleri Tarihi(Giriş), İzmir, 2005.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
|
|