Giriş | English

Lisans > Fen Fakültesi > Astronomi ve Uzay Bilimleri > TAYFBİLİME GİRİŞ
 
Dersin adı Dersin seviyesi Dersin kodu Dersin tipi Dersin dönemi Yerel kredi AKTS kredisi Ders bilgileri
TAYFBİLİME GİRİŞ Birinci düzey AST306 Zorunlu 6 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin tanımı
Ön koşul dersleri Yok
Eğitimin dili Türkçe
Koordinatör ÖĞRETİM ÜYESİ NURTEN FİLİZ AK
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı DR.ÖĞRETİM ÜYESİ NURTEN FİLİZ AK
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı Yok
Dersin veriliş şekli Teorik ve uygulama
Dersin amacı Astronomik bir tayfın ne olduğu ve ne tür bir bilgi elde edilebileceği
Dersin tanımı Gözlemsel astronomi sonucunda elde edilen taylardan ne tür bilgiler elde edebileceğimiz üzerine bir derstir. Tayfın genel tanımı yapıldıktan sonra tayf üzerinde bulunan çizgilerin nasıl değerlendirilmesi gerektiği hakkında genel bir bilgi verilmektedir.

Dersin içeriği
1- Elektromanyetik ışınım: Işığın rengi, dalgaboyu ve enerjisisi Tayf kavramı.
2- Tayfı oluşturan süreçler ve ışınım yasaları: Kirchhoff Yasaları Bohr Atom modeli ve Bohr postülaları Hidrojen tayfı ve çizgi serileri Kuantum atom modeli Kompleks atomların tayfı İnce yapı ve aşırı ince yapı
3- Yıldız tayflarının temel bileşenleri: Sürekli tayf Salma ve soğurma çizgi tayfı Düşmeler (Bağlı Serbest geçişler) Sürekli Soğurma Sürekli salma (artık ışınım) ve saçılma
4- Sürekli tayf: Kara cisim ışınımı Planck Yasası ve Uygulamaları Stephan–Boltzman Kanunu Wien Kanunu Termal serbest-serbest Işınım, Bremsstrahlung Işınımı
5- Termal olmayan ışınım süreçleri: Rölativisttik serbest-serbest ışınım Sinclotron ışınımı ve öz soğurması Gyro-synclotron ışınımı Compton Saçılması
6- Yıldızların Tayf Türleri: Yıldızların tayf sıralaması H-R diyagramı Renk-Renk diyagramı Balmer düşmesi (Paris) sınıflaması
7- Yıldız çizgi tayflarının şiddeti: Saha kanunu Boltzman Kanunu Saha ve Boltzman Kanunlarının uygulamaları
8- Gerçek bir tayf üzerinde uygulama
9- VİZE SINAVI
10- Gerçek bir tayf üzerinde uygulama
11- Çizgi genişliklerinin, dalga boylarının, derinliklerinin ölçülmesi.
12- Sürekliliğin ölçülmesi, salma ve soğurma çizgilerinin önemi.
13- Radyal hız bulmak ve radyal hz eğrisi üretmek.
14- Genel tartışma
15- FİNAL SINAVI
16- ------
17- ------
18- ------
19- ------
20- ------

Dersin öğrenme çıktıları
1- Tayf nedir?
2- Salma ve Soğurma çizgilerinin karakteristik yapıları.
3- Karşılaşılabilecek özel çizgi profilleri, P CYg profili
4- Çizgi genişliğine etki eden nedenler?
5- Büyüme eğrisi.
6- ------
7- ------
8- ------
9- ------
10- ------

*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
1- Astronomi ve Uzay Bilimleri alanındaki tarihsel gelişimleri değerlendirip yorumlar.
2- Madde ve enerji arasındaki ilişki ve enerjiyi açıklar.
3- Evrenin yapısı, oluşumu, evrimini anlar; evrende bulunan gök cisimlerinin çeşitliliğini kuramsal ve gözlemsel olmak üzere bilimsel yöntemlerle çok yönlü değerlendirir.
4- Gök cisimlerinin; fiziksel ve kimyasal özellikleri ile konum ve şekillerini çeşitli koordinat ve ölçü sistemleriyle çok yönlü değerlendirir.
5- Güneş, Güneş sistemi üyeleri ile bunların yeryüzündeki etkilerini çok yönlü açıklar. Ötegezegen sistemlerinin özelliklerini anlar ve yorumlar.
6- Astronomi ve Uzay Bilimleri konularını anlayabilmek için temel fizik ve matematik bilgilerini kullanma becerisi kazanır.
7- Gözlem aletleri ve ölçüm teknikleri kullanma konusunda bilgi sahibi olur. Sayısal ve astronomik görüntülerin çeşitliliğini tanımlayarak bu görüntülerin işlenmesini gerçekleştirir. Gözlem aletleriyle kaydedilen fotonlardan kaynağın özelliklerine ve evrimine ilişkin bilgi türetir.
8- Astronomik verileri toplar, analiz eder, hata analizi yaparak teorik modeller ile sonuçları yorumlar.
9- Astronomi ve Uzay Bilimleri ile ilgili alanlarda projeler yapar, konulara ilişkin problemleri bilgisayar bilgisiyle analiz eder ve çözümü için çeşitli programlama dilleriyle programlar hazırlar.
10- Radyo bölgeden Gama’ya elektromanyetik tayfın her bölgesinden yerden ve uydulardan gelen verileri kullanıp, yorumlar. Yakın uzaya ait uzay havası, uydu yörüngeleri, uydu ve uzay teknolojileri hakkında bilgi sahibi olur.
11- Karşılaştığı problemleri çözmek için eleştirel ve yaratıcı düşünür ve çözüme ulaşırken farklı yöntem ve güncel teknikleri kullanır
12- Orta öğretimde astronomi, fen ve teknoloji, matematik, fizik ve bilişim konularında düşüncelerini ve bilgilerini toplumla paylaşma sorumluluğu kazanır
13- Kamu ve özel sektörde, bilgisayarlı hesaplama ve istatistik bilgisini kullanır ve paylaşır.
14- Topluma astronomi konularında bilgi ve düşüncelerini aktarır, doğru yönlendirmelerde bulunur.
15- Bütün temel bilimlere genel bir bakış açısı kazanır, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve mesleki bilgi ve becerilerini güncel tutma bilincine sahip olur. Disiplinler arası grup çalışmaları yapabilir ve zamanı etkin kullanabilir. Mesleki sorumluluk ve etik bilincini geliştirir.
16- Alanındaki en son gelişmeleri ve bilgileri takip edebilecek ve sözlü ve yazılı iletişim kuracak düzeyde en az bir yabancı dil bilgisine sahip olur, bilimsel çalışmalar yazar, sunar ve meslektaşları ile iletişim kurarak tartışır.
17- Ana dilinin yapı ve işleyiş özelliklerini, dil-düşünce bağlantısı açısından yazılı ve sözlü ifade vasıtası olarak Türkçeyi doğru ve güzel kullanır.
18- Ülkemizi, Atatürk''ün düşünce, görüş ve ilkeleri doğrultusunda gelişmiş seviyeye getirecek bilince sahip olur.
19-
20-
21-
22-
23-
24-
25-
26-
27-
28-
29-
30-
31-
32-
33-
34-
35-
36-
37-
38-
39-
40-
41-
42-
43-
44-
45-
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 15 4 60
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 15 2 30
Ödevler 1 5 5
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 1 5 5
Ara sınavlar 1 2 2
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 1 10 10
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     114
AKTS     5.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 80
Kısa sınav 0 0
Ödev 1 20
Yarıyıl içi toplam   100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
Ders kitabı ----------------------
Yardımcı Kaynaklar Erika Böhm-Vitense, Yıldız Astrofiziğine Giriş I-II-III serileri

Ders ile ilgili dosyalar