Giriş | English

Lisans > Mimarlik Fakültesi > Mimarlik > MİMARLIK TARİHİ II
 
Dersin adı Dersin seviyesi Dersin kodu Dersin tipi Dersin dönemi Yerel kredi AKTS kredisi Ders bilgileri
MİMARLIK TARİHİ II Birinci düzey MİM442 Zorunlu 4 2.00 2.00 Yazdır
   
Dersin tanımı
Ön koşul dersleri YOK
Eğitimin dili TÜRKÇE
Koordinatör DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL SENCER ERKMAN
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı Dr.Öğr. Üyesi Halil Sencer ERKMAN
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı -
Dersin veriliş şekli Teorik
Dersin amacı Ders, Türk mimarisinin Orta Asya''''daki İslamiyet öncesi dönemlerden başlayarak, Emeviler, Abbasiler, Karahanlılar, Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Beylikler Dönemi ve Osmanlı Dönemindeki mekan tipolojileri, üslup, biçim ve anlam ilişkisi bağlamındaki estetik süreçler içerisindeki gelişiminin anlatılmasını amaçlamaktadır.
Dersin tanımı Akdeniz ve İslam kültür coğrafyasındaki etkileşimler çerçevesinde yapı ve anıtların üslup gelişiminin ele alınması ve geleneksel sivil mimarisinin gelişim süreci bağlamında Türk mimarisinin gelişimini ağırlıklı olarak Selçuklu Dönemi ve Erken Osmanlı, Klasik Osmanlı özellikle ve detaylıca Mimar Sinan dönemiyle birlikte Geç Osmanlı Dönemi içerisindeki mimari anlayışın yapılar bağlamında incelenmesi

Dersin içeriği
1- Giriş, dersin içeriği, sınavlar ve kaynakça ile ilgili bilgi verilmesi. Mimarlık sözlüğünün oluşturulması; ders içerisinde ve meslek hayatı boyunca kullanılacak mimari terimlerin tanımlarının görsellerle birlikte tanıtılması;duvar çeşitleri, sütun, ayak, tonoz çeşitleri, kubbeye geçiş elemanları, revak, eyvan ve diğerleri
2- Orta Asya Türk Mimarisinde lokasyon ve Göktürk ile Uygur Devleti nin mezar ve tapınak yapıları, Hayat nedir? Türk hayatlı ev anlayışındaki eyvan ve hayat ilişkisinin tanıtılması, Erken İslam Mimarlığında Camiler; Irak, Mısır, İspanya örnekleri üzerinden mihrap duvarı önü çok destekli cami plan şeması, Kudüs, Afganistan örnekleri üzerinden mihrap önünde bir kubbe ve mihrap duvarı önü çok destekli cami plan şeması, Tunus örneği üzerinden mihrap ile giriş ekseninde iki kubbe ve mihrap duvarı önü çok destekli cami plan şeması, İran, Suriye örnekleri üzerinden dört eyvanlı plan şeması, özgün bir örnek; Şam Emeviyye Cami plan ve cephe analizlerinin incelenmesi (Böylelikle Dünya mimarlığını tarihsel, mimari ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar ve ayrıca kültürel, ekonomik, toplumsal özellikleri de dikkate alan yer seçimi, yerleşme ve yapı tasarımı ilişkilerini anlar.)
3- Anadolu Selçuklu Devleti nin lokasyonu, Anadolu Selçuklu Mimarlığının genel özelliklerinin; sivri kemerler, kubbede konik şeklinde sivri biçimler, beşik tonozlar, tonozu belirli aralıklarla bölen tonozun taşıyıcıları arasında uzanan atkı kemerler, 2/3 oranı, mukarnas bezeme anlayışı, taç kapılar, dört köşeli ayaklar, taş ocakları, taş malzeme tercihi, taş işçiliği, cephede plaster elemanlı kalın yüksek duvar örgüsü üzerinden incelenmesi. (Böylelikle değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlar.) Sivas, Konya örnekleri üzerinden çok ayaklı cami plan şemasının, Bitlis, Diyarbakır, Mardin örnekleri üzerinden mihrap önünde bir kubbe ve mihrap duvarına paralel çok ayaklı cami planının, Kayseri ve Sivas örnekleri üzerinden mihrap ekseninde iki kubbeden oluşan çok ayaklı cami plan şemasının, Niğde ve Sivas örnekler üzerinden üç sahınlı mihrap önü kubbeli çok ayaklı cami plan şemasının değerlendirilmesi, örnekler üzerinden sırlı bezeme anlayışının tanıtılması (Böylelikle içinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar.)
4- Anadolu Selçuklu Mimarlığında medreselerin; tanımının, işlevinin ve genel mimari özelliklerinin incelenmesi, Konya, Sivas, Kayseri, Tokat, Erzurum örnekleri üzerinden kapalı, açık, iki katlı açık medreselerin değerlendirilmesi (Böylelikle içinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar.)
5- Anadolu Selçuklu Mimarlığında Kervansarayların; tanımının, işlevinin ve genel mimari özelliklerinin incelenmesi, ipek ve baharat yollarının, Anadolu da kervansarayların güzergahlarının tanıtılması, Kayseri-Sivas Sultanhan Kervansarayı, Konya- Aksaray Sultanhan Kervansarayı, Burdur-Antalya Susuzhan Kervansarayı örneklerinin plan kurgusunun, işlevinin, taşıyıcı sistem özelliklerinin ve genel cephe karakterinin incelenmesi (Böylelikle; kültürel, ekonomik, toplumsal özellikleri de dikkate alan yer seçimi, yerleşme ve yapı tasarımı ilişkilerini anlar.)
6- Anadolu Selçuklu Mimarlığında mezar yapıları, kümbetlerin genel mimari özelliklerinin tanıtılması, Kayseri, Bitlis, Batman, Niğde, Erzurum, Konya örnekleri üzerinden daire, çokgen, kare, eyvan plan şemalı kümbet tiplerinin incelenmesi, diğer yapılardan; mescitlerin, sarayların, köşklerin, Kayseri şehir surlarının, Selçuklu köprülerinin incelenmesi, vize sınavına hazırlanmada yardımcı olacak derste işlenen konular üzerinden örnek bir araştırmanın birlikte yapılması (Böylelikle içinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar.)
7- Bayram Tatili
8- Beylikler Dönemi Cami, Darülkurra, Medrese, türbe yapılarının örnekler üzerinden incelenerek Selçuklu Dönemiyle karşılaştırılması (Böylelikle değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlar.)
9- Vize Sınavı
10- Osmanlı Devleti nin kuruluşu ve lokasyonu, Erken Osmanlı Dönemi Cami Mimarlığında zaviye planlı, tek kubbeli, çok üniteli plan şemalarının tanıtılması; İznik, Bilecik ve Bursa örnekleri üzerinden cami mimarlığının plan ve cephe analizleriyle birlikte incelenmesi (Böylelikle kültürel, ekonomik, toplumsal özellikleri de dikkate alan yer seçimi, yerleşme ve yapı tasarımı ilişkilerini anlar.)
11- Erken Osmanlı Dönemi Mimarlığı; Edirne ve İstanbul örnekleri üzerinden cami mimarlığının plan ve cephe analizleriyle birlikte incelenmesi, Baldaken plan şemasının tanıtılması, Külliye kavramının incelenmesi, Ayasofya ve İstanbul II. Beyazıd Cami nin karşılaştırılması (Böylelikle değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlar.)
12- Ağırnas lı Mimar Sinan ın tanıtılması, kare, altıgen, sekizgen planlı baldaken sistemin tanıtılması ve örnek cami planları üzerinden incelenmesi, kubbe örtü sistemi ve özellikleri, ağırlık kuleleri, kubbe kasnağı, kasnak dayanağı, atkı kemerleri terimlerinin örnekler üzerinden incelenmesi, Külliye yapılarının işlevlerinin incelenmesi, Klasik Osmanlı Dönemi Mimarlığı; Mimar Sinan ın Şehzade Külliyesi nin genel vaziyet planı kurgusu, yapıların işlevi, yapıların genel mimari özellikleri, cami plan şemasının ve cephesinin detaylıca incelenmesi (Böylelikle içinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar.)
13- Klasik Osmanlı Dönemi Mimarlığı; Mimar Sinan ın Süleymaniye Külliyesi nin genel vaziyet planı kurgusunun, külliye yapıların işlevinin, yapıların genel mimari özelliklerinin, cami plan şemasının ve cephesinin detaylıca incelenmesi, İstanbul II. Beyazıd Cami, Süleymaniye Cami ve Ayasofya nın karşılaştırılması
14- Klasik Osmanlı Dönemi Mimarlığı; Mimar Sinan ın Selimiye Külliyesi nin genel vaziyet planı kurgusunun, külliye yapılarının işlevinin, genel mimari özelliklerinin, cami plan şemasının ve cephesinin detaylıca incelenmesi, Sinan ın İstanbul daki diğer külliye yapılarının incelenmesi, Osmanlı mimarlığında hamam yapılarının genel mimari özelliklerinin örnekler üzerinden incelenmesi, İstanbul II. Beyazıd Cami, Süleymaniye Cami, Kılıç Ali Paşa Cami ve Ayasofya nın karşılaştırılması
15- Sinan ın Büyükçekmece Köprüsü nün ve Sinan ın İstanbul daki türbe yapılarının mimari özelliklerinin incelenmesi, Kayseri Kurşunlu Cami, Sultan Ahmet Cami ve Eminönü Yeni Caminin incelenerek 17. yüzyıla kadar Osmanlı Mimarlığının değerlendirilmesi (Böylelikle içinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar.)
16- 18.Yüzyıl Osmanlı Barok Üslubunun gelişiminin Nuruosmaniye, Laleli, Üsküdar Selimiye camileri gibi dini yapılarda, III.Ahmet Çeşmesi gibi çeşmelerde, türbelerde ve kütüphane yapılarında incelenmesi, 19.yüzyıl başı II.Mahmud dönemi Ampir üslubu yapılarının ele alınması.
17- 19.Yüzyıl gelişmeleri; Batılılaşma etkisinde üslup arayışları, bununla birlikte Osmanlı mimari üslubunun tanımlanması, 20.yüzyıl I.Milli Mimari Akımına giden sürecin ele alınması.
18- .
19- .
20- .

Dersin öğrenme çıktıları
1- Dersin içeriğinde konu edinen dönem mimarlığının gelişimini, yapı ve mekan tipolojileri çerçevesinde kavrayarak değerlendirebilir.
2- Dersin içeriğinde konu edinen dönemi temsil eden başlıca mimarları, yapıları ve dönem mimarlığının üslup gelişimini, estetik değerlerini, sanat anlayışını sorgulama, farklı görüşleri eleştirel bir değerlendirme becerisi kazanır.
3- Dersin içeriğinde konu edinen dönem mimarlığının yapım tekniği, malzeme kullanımı ve örtü sistemi hakkında bilgi edinir.
4- Mimarlık tarihinin farklı dönemlerindeki mimari üslup ve geleneklerinin bilgisini sahip olur, böylelikle tarihi çevrenin ve kültürel mirasın önemini kavrayarak tarihsel kültürel değerlere duyarlı olma ve onları koruma bilinci kazanır.
5- Farklı kültür coğrafyalarındaki mimarlık ve sanat geleneklerinin tarihsel gelişimi üzerine bilgilenme, eleştirel bakış açısıyla karşılaştırma yapma ve değerlendirme becerisi kazanır.
6- Mimarlık ile kent ilişkisini, kentsel yerleşimin gelişimi üzerine tarihsel ve mekansal özellikleriyle değerlendirme becerisi kazanır.
7- .
8- .
9- .
10- .

*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
1- Temel Tasarım ve Biçimsel Kompozisyon
2- Tasarım Düşüncesi Becerisi
3- Kuramsal Bilgi Becerisi
4- Görsel İletişim ve Grafik Anlatım
5- Eleştirel Düşünme
6- Araştırma ve Yorumlama Becerileri
7- Kültürel Çeşitlilik ve Küresel Örnekler
8- Geniş Kapsamlı Tasarım
9- İletişim ve Disiplinlerarası Çalışma
10- Toplum ve Çevre Sorumluluğu
11- Yasal Sorumluluklar ve Mesleki Etik
12- Taşıyıcı Sistemler
13- Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları
14- Proje ve Yapım Yönetimi
15- Çevre Kontrolü ve Servis Sistemleri
16- Sürdürülebilir Tasarım
17- Tarihi Çevre Koruma Bilinci
18- Tarihi Yapı ve Çevre Belgeleme
19- Mimari Çeşitlilik ve Yerel Mimarlıklar
20-
21-
22-
23-
24-
25-
26-
27-
28-
29-
30-
31-
32-
33-
34-
35-
36-
37-
38-
39-
40-
41-
42-
43-
44-
45-
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 0 0 0
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 7 2 14
Ara sınavlar 1 1 1
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 14 1 14
Yarıyıl sonu sınavı 1 1 1
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     58
AKTS     2.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 100
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   100
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
Ders kitabı -
Yardımcı Kaynaklar H.WOLFLLİN, SANAT TARİHİNİN TEMEL KAVRAMLARI,CELAL ESAT ARSEVEN, TÜRK SANATI, SUUT KEMAL YETKİN İSLAM ÜLKELERİNDE SANAT, DOĞAN KUBAN, TÜRK -İSLAM SANATI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER, DOĞAN KUBAN, SELÇUKLU ÇAĞINDA ANADOLU SANATI, DOĞAN KUBAN, DİVRİĞİ MUCİZESİ, D.KUBAN, OSMANLI MİMARİSİ, YILDIZ DEMİRİZ, OSMANLI MİMARİSİNDE SÜSLEME, SEMRA ÖGEL, ANADOLU SELÇUKLULARININ TAŞ TEZYİNATI, ZAFER BAYBURTLUOĞLU, ANADOLU SELÇUKLU YAPI SANATÇILARI, ZEKİ SÖNMEZ, ANADOLU TÜRK MİMARİSİNDE SANATÇILAR, GODFREY GOODWİN, OSMANLI MİMARİSİ TARİHİ, G.SCOTT ARCHITECTURE OF HUMANİSM, C.N. SCHULTZ, THE LANGUAGE OF ARCHITECTURE, C.N.SCHULTZ, INTENTIONS IN ARCHITECTURE

Ders ile ilgili dosyalar