| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| TASAVVUF I |
Birinci düzey |
İLH521 |
|
5 |
3.00 |
3.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA ZÜMRÜT ORHAN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA ZÜMRÜT ORHAN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Sözlü anlatım ve karşılıklı soru cevap.
|
|
Dersin amacı
|
Tasavvuf I dersinde tasavvuf tarihinin Gazâlî öncesi dönemi ele alınır. Buna göre dersin amacı öğrencinin tasavvuf ve sûfî kelimelerinin kökenini ve anlamını, tasavvufun bir ilim olarak teşekkülünü, tasavvufun diğer İslâmî ilimler arasındaki yerini ve onlarla ilişkilerini, tasavvufun temel kavramlarını, temel eserlerini ve meşhur sûfîleri öğrenmesini sağlamaktır.
|
|
Dersin tanımı
|
Bu ders, tasavvuf ve sûfî kelimelerinin kökeni ve anlamı, tasavvufun bir ilim olarak teşekkülü, tasavvufun diğer İslâmî ilimler arasındaki yeri ve onlarla ilişkileri, tasavvufun temel kavramları, temel eserleri ve meşhur isimleri gibi konuların ele alındığı bir derstir.
|
|
1- |
Giriş: Tasavvuf nedir, bize ne öğretir, günümüz insanına ne söyler?
– Tasavvuf sonradan mı ortaya çıkmıştır?
|
|
2- |
– Tasavvuf tarihini dönemlendirme meselesi ve tasavvufun bir zühd hareketi olarak ortaya çıkışı
– Neye karşı zühd?
– Nasıl bir dönemlendirme yapmalı? Zühd dönemi tasavvuf dönemi ayrımı yapılabilir mi?
|
|
3- |
– Zühd kavramına daha derinlikli bakmak: Dar anlamıyla ve geniş anlamıyla zühd
– Zühd Sahibi OluşlarıylaTanınanlar-I:
* Hasan-ı Basrî (ö. 110)
* Câfer-i Sâdık (ö. 148)
* Süfyân-ı Sevrî (ö. 161)
* İbrâhim b. Edhem (ö. 161)
|
|
4- |
– Zühd Sahibi Oluşlarıyla Tanınanlar -II:
* Abdullah b. Mübârek (ö. 181)
* Rabia el-Adeviyye (ö. 185)
* Fudayl b. İyaz (ö. 187)
* Şakîk-i Belhî (ö. 194)
|
|
5- |
– Tasavvufun sünnî bir din ilmi olarak teşekkülü, İslâm ilim geleneğindeki yeri ve diğer İslâmî ilimlerle münasebetleri
|
|
6- |
– İlk Sûfî Müellifler ve Tasavvufun Temel Eserleri
|
|
7- |
– Tasavvufî Kavramların Oluşması ve Yayılması
Tasavvufun Temel Kavramları: Haller ve Makamlarla İlgili Kavramlar (I)
|
|
8- |
Tasavvufun Temel Kavramları: Haller ve Makamlarla İlgili Kavramlar (II)
|
|
9- |
– Ara sınavın değerlendirmesi
– Günlük hayatta tasavvufun izlerini sürmek: Sweet Bean/Umudun Tarifi filmi üzerine tasavvufî açıdan bir değerlendirme
|
|
10- |
– Tasavvufun Temel Kavramları: Seyr u Sülûkle İlgili Kavramlar
|
|
11- |
– Meşhur Sûfîler-I
* Mârûf el-Kerhî (ö. 200)
* Hâris el-Muhâsibî (ö. 243)
* Serî es-Sakatî (ö. 251)
* Ebû Saîd el-Harrâz (ö. 277)
|
|
12- |
– Meşhur Sûfîler-II
* Ebu’l-Hüseyn en-Nûrî (ö. 295)
* Cüneyd-i Bağdâdî (ö. 297)
* Hallâc-ı Mansûr (ö. 309)
* Ebû Bekir eş-Şiblî (ö. 334)
|
|
13- |
– Meşhur Sûfîler-III
* Bâyezid-i Bistâmî (ö. 234)
* Hamdûn el-Kassâr (ö. 271)
* Sehl b. Abdullah Tüsterî (ö. 283)
* Hakîm Tirmizî (ö. 298)
|
|
14- |
– Sûfîlerin Bilgi Anlayışı
* Bilginin İmkânı ve Temel Konular
* Bilgiyle İlgili Temel Kavramlar ve Sorunlar
* Bilgi Araçları ve Bilginin Değerlendirilmesi
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Tasavvuf ve sûfî kelimelerinin kökenini ve anlamını bilir. Zühd ve tasavvuf kavramlarının birbiriyle ilişkisini öğrenir.
|
|
2- |
Tasavvuf tarihini dönemlendirebilir ve tasavvufun bir ilim olarak teşekkül sürecini öğrenir.
|
|
3- |
Tasavvufun İslâm ilim geleneğindeki yerini ve diğer İslâmî ilimlerle ilişkisini bilir.
|
|
4- |
Tasavvufun temel kavramlarını öğrenir ve açıklar.
|
|
5- |
Tasavvufun temel eserlerini müellifleriyle ve öne çıkan özellikleriyle tanır.
|
|
6- |
Hicrî 2. ve 3. asırda yaşamış olan meşhur sûfîleri tasavvuf anlayışlarında öne çıkan meselelerle birlikte tanır.
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
İnsan vücudunun temel yapısı, organ ve sistemlerine ait tanım ve terimleri, yerleşimleri, komşulukları ve işleyişleri bilir.
|
|
|
2- |
Sağlığın korunması, sistemlere ait hastalıklar ve ilk yardım bilgisine sahiptir.
|
|
|
3- |
İntravenöz girişim yapar ve bakanlıkça belirlenen acil ilaçları ve sıvıları kullanır.
|
|
|
4- |
Temel -ileri hava yolu ve oksijen uygulamaları, endotrakeal entübasyon uygulamasını yapar.
|
|
|
5- |
Hasta/yaralıyı değerlendirir ve sorununu saptar. Hastanın nakil için hazır hale gelmesini ve uygun taşıma teknikleri ile hastanın naklini sağlar.
|
|
|
6- |
Travma stabilizasyonu, kırık, çıkık ve burkulmalarda stabilizasyonu sağlar. Yara kapatma ve basit kanama kotrolünü yapar.
|
|
|
7- |
EKG çekimi ve ritim değerlendirmesi yapar.
|
|
|
8- |
Monitörizasyon ve defibrilasyon. uygulaması yapar.
|
|
|
9- |
Temel yaşam desteği protokollerini uygular. Acil doğum durumunda doğum eylemine yardımcı olur.
|
|
|
10- |
Ambulansı teknik, tıbbi araç-gereç ve malzeme yönünden kullanıma hazır halde bulundurur, zorunlu hallerde ambulansta sürücülük görevi yapar.
|
|
|
11- |
Görevinin tüm aşamalarında haberleşme ağını doğru ve hızlı bir biçimde kullanır. Olay yeri, araç ve sürüş güvenliği konusunda gerekli tedbirleri alır. Sağlığı koruma ve güvenlik önlemlerini uygular.
|
|
|
12- |
Birey ve halk sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma konularında yeterli bilince sahiptir.
|
|
|
13- |
Alanıyla ilgili konularda bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır ve mesleki bilgilerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarır.
|
|
|
14- |
Bir yabancı dilde temel düzeyde iletişim kurar ve mesleki uygulamalarda kullanır.
|
|
|
15- |
Alanı ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinlikleri yaşam boyu öğrenme bilinciyle güncelleyip kendini kişisel ve mesleki olarak geliştirir.
|
|
|
16- |
Alanıyla ilgili temel mesleki yasal mevzuatı anlar. Sosyal, kültürel ve hukuksal hak ve sorumluluklara uygun hareket eder.
|
|
|
17- |
Kalite yönetimi ve süreçlerine katılır.
|
|
|
18- |
Diğer sağlık disiplinleri ile çalışır.
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
14
|
2
|
28
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
7
|
7
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
10
|
10
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
75
|
|
AKTS
|
|
|
3.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
40
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Abdürrezzak Tek, Tarihi Süreçte Tasavvuf ve Tarikatlar.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
- Hacı Bayram Başer, Şeriat ve Hakîkat: Tasavvufun Teşekkül Süreci, İstanbul: Klasik Yayınları, 2017.
- Ekrem Demirli, Zâhirî İlimlerin Otoritesi Karşısında Tasavvufun Meşruiyet Arayışı, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2007, sayı: 15, s. 219-244.
- Ekrem Demirli, “Tasavvuf Tarihini Yazmanın Sorunları: Ümmî Sûfîlerin Otoritesinin Meşruiyet Ölçütü Nedir?”, Fâtih Türbedârı Ahmed Amiş Efendi Armağan Kitabı: 101. Sene-i Devriyesi Anısına, İstanbul: Kocaeli Üniversitesi Vakfı Yayınları, 2021, s. 123-133.
- Ekrem Demirli, “Tasavvufun Bir Din Bilimi Haline Gelmesi: Ümmi Geleneğin Dönüşme Süreci ve Nesnel Bilim Alanının Genişlemesi”, Journal of Balkan Studies, 2021, I/1, s. 9-21.
- Ekrem Demirli, “Tasavvuf Ahlak İlmi Olarak Kabul Edilebilir mi: Determinist Ahlaka Endeterminist Yaklaşımlar”, İslâm Tetkikleri Dergisi, 2021, XI: 2, s. 419-437.
- Ekrem Demirli, Tasavvuf Araştırmalarında Dönemlendirme Sorunu: Din Bilimleri ile Metafizik Arasında Tasavvufun İlim Olma Mücadelesi, Nazariyat Dergisi, 2016, cilt: II, sayı: 4, s. 1-29.
- Hucvirî, Keşfu’l-mahcûb Hakîkat Bilgisi, (trc. Süleyman Uludağ), İstanbul: Dergâh Yayınları, 1982.
- Kelâbâzî, Taarruf-Doğuş Devrinde Tasavvuf, (haz. Süleyman Uludağ), İstanbul: Dergâh Yayınları, 1979.
- Kuşeyrî, Kuşeyrî Risâlesi, (haz. Süleyman Uludağ), İstanbul: Dergâh Yayınları, 1981.
- Mevlânâ, Mesnevî.
- Nedim Tan, Bir Dînî İdealin İfade Biçimleri: Rabia el-Adeviyye’den Kalanlar, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2020.
- Sülemî, Tabakâtu’s-sûfiyye: İlk Zâhid ve Sûfîler, (çev. Abdurrezzak Tek), Bursa: Bursa Akademi Yayınları, 2018.
- TDV İslâm Ansiklopedisi
- Temel İslâm Ansiklopedisi
- İslâm Düşünce Atlası
|
|