| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| FARMASÖTİK TOKSİKOLOJİ I |
Birinci düzey |
FTO 401 |
Zorunlu |
7 |
2.00 |
2.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. AYŞE EKEN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
Prof.Dr. Ayşe Eken, Doç. Dr. Burcu Ünlü Endirlik, Dr.Öğr.Üyesi İ.İpek Boşgelmez, Dr.Öğr.Üyesi Elçin Bakır
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Ders yüz yüze verilmekte olup, konu anlatımı öğrencilerle soru-cevap, tartışma şeklinde yapılmaktadır.
|
|
Dersin amacı
|
Toksikoloji biliminin işlevini, uğraş alanlarını tanıtmak ve günümüzde insan sağlığı açısından önemini vurgulamaktır.
|
|
Dersin tanımı
|
Toksikoloji biliminin amacı, faaliyetleri, kavram ve ilkeler, tarihçesi, insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilen kimyasal, biyolojik ve fiziksel etkenleri ve bunların toksik etki mekanizmaları, olası akut zehirlenmeler ve tedavi ilkeleri, antidotlar ve etki mekanizmaları, toksisite testleri ve risk değerlendirmesi, ilaç etkileşmeleri, zıt ilaç reaksiyonları, özel toksik etkiler gibi konuları içerir.
|
|
1- |
Toksikolojiye Giriş (Tarihçe, Genel Kavramlar)
|
|
2- |
Doz Yanıt İlişkileri, Toksisiteyi Etkileyen Faktörler
|
|
3- |
Moleküler ve Hücresel Düzeyde Toksik Etki Mekanizmaları
|
|
4- |
Ksenobiyotiklerin Absorpsiyonu, Dağılımı, Eliminasyonu
|
|
5- |
Ksenobiyotiklerin Biyotransformasyonu
|
|
6- |
Akut Zehirlenmeler ve Tedavi Yaklaşımları
|
|
7- |
Antidotlar ve Etki Mekanizmaları
|
|
8- |
Toksisite Testleri
|
|
9- |
Risk Değerlendirmesi
|
|
10- |
Zıt İlaç Reaksiyonları
|
|
11- |
İlaç Etkileşimleri
|
|
12- |
Farmakovijilans
|
|
13- |
Özel Toksik Etkiler 1 (Mutajenezis, Karsinojenezis)
|
|
14- |
Özel Toksik Etkiler 2 (Teratojenezis)
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Toksikoloji bilimini tanımlar.
|
|
2- |
Toksik maddelerin doz-yanıt ilişkilerini açıklar.
|
|
3- |
Toksik maddelerin vücuttaki yazgısını açıklar.
|
|
4- |
Toksik maddelerin toksisite mekanizmalarını bilir.
|
|
5- |
Akut zehirlenmelerde uygulanan tedavi ilkelerini bilir.
|
|
6- |
Akut zehirlenmelerde kullanılan spesifik antidotları ve bunların etki mekanizmalarını açıklar.
|
|
7- |
Toksisite testlerini yapar. Risk değerlendirme basamaklarını yürütür.
|
|
8- |
Zıt ilaç reaksiyonları ve ilaç etkileşmelerini bilir.
|
|
9- |
Mutajenite, karsinojenite, teratojeniteyi tanımlar.
|
|
10- |
Farmakovijilans hizmetlerini yürütür.
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Eczacılık mesleğini, mevcut yasalar ve mevzuat doğrultusunda, etik ve deontolojik ilkeler çerçevesinde uygulayabilme ve gerektiğinde bu anlamda inisiyatif kullanabilme
|
|
|
2- |
Edinmiş olduğu bilgileri toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için kullanabilme
|
|
|
3- |
Eczacılık meslek uygulamalarındaki süreçleri ve kişiler arası ilişkileri yönetebilme ve iletişim yeteneklerini kullanabilme
|
|
|
4- |
Meslek uygulama alanlarındaki çalışma süreçlerini planlayabilme, ekip üyesi olabilme, ortak çalışmalara katılabilme ve bu çalışmaları yönetebilme
|
|
|
5- |
Evrensel ve ulusal sağlık sorunlarının farkında olarak sağlık hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik politikalar üretebilme
|
|
|
6- |
İnsan sağlığının temelini oluşturan biyolojik sistemlerin işleyişi, sürdürülmesi ve patolojisine yönelik kavramlara sahip olabilme
|
|
|
7- |
Temel ve uygulamalı fen bilimlerini eczacılık meslek uygulamaları ile birleştirerek eczacılık alanında kullanabilme
|
|
|
8- |
Eczacılık alanında sahip olduğu bilgileri, farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip yorumlayabilme, analiz edebilme ve çözüm önerileri getirebilme
|
|
|
9- |
Doğal, sentetik ve biyolojik kaynaklı ilaç etkin ve yardımcı maddelerinin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
10- |
Farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
11- |
İlaç etkin ve yardımcı maddelerinin, farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin fiziksel, kimyasal, biyolojik, mikrobiyolojik ve toksikolojik analizleri konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme
|
|
|
12- |
Birinci basamak sağlık hizmetinin gerektirdiği eczacılık hizmetlerini sunabilme
|
|
|
13- |
İlaçların hastaya sunulmasından önce, reçeteyi oluşturan ilaçların en uygun dozu, uygulama yolları ve geçimsizlikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme
|
|
|
14- |
İlaçların ve tıbbi ürünlerin metabolizmaları, etkileri ve kullanımları ile ilgili bilgileri kullanarak hastaların reçetelerini doğru ve uygun olarak karşılayabilme
|
|
|
15- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde hasta kayıtlarını yönetebilme; hasta, hekim ve diğer sağlık personeline ilaçlar konusunda danışmanlık hizmeti verebilme
|
|
|
16- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla, farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde ilaç tedavisinin hasta boyutunda değerlendirilmesi, değiştirilmesi ve karar verilmesi aşamalarına katılabilme ve bu alanda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
17- |
Doğru ilaç kullanımını teşvik etmek üzere kullanımındaki eğilimleri izleme, değerlendirme ve çözüm geliştirebilme becerilerine sahip olabilme
|
|
|
18- |
İlaçlar ve sağlık alanında eğitim verebilme, danışmanlık ve denetim yapabilme
|
|
|
19- |
Eczacılık meslek uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik araçlar, bilgi kaynakları ve yazılımlar konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
20- |
En az bir yabancı dili kullanarak eczacılık uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme
Yaşam boyu öğrenmenin bilincinde olarak, eczacılık meslek uygulamaları, bilim, teknoloji, çağdaş düşünce ve davranış boyutunda güncel bilgilere sahip olabilme, bu bilgileri geliştirebilme ve derinleştirebilme
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
1
|
14
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
7
|
1
|
7
|
|
Ödevler
|
2
|
1
|
2
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
7
|
1
|
7
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
7
|
1
|
7
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
39
|
|
AKTS
|
|
|
2.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
40
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Casarett and Doull’s Toxicology, The Basic Science of Poisons, the United States of America: The McGraw-Hill Companies, *Klaassen C.D., 7th ed., 2008.
A. Wallace HAYES, Principles and Methods of Toxicology, Taylor and Francis, Ann Arbor, 2001
Vural, N., Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73., 2005.
S. Süzen, P. Erkekoğlu, G. Çakmak Demircigil, O. Erdem, AO. Ada, B. Demirel (Eds), Casarett and Doull’s Toksikolojinin Temelleri, Nobel Kitabevi, Ankara, 2017
N. Başaran, T. Baydar, Ü. Ündeğer Bucurgat et al. Toksikoloji, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2020.
O. Erdem, M. Bacanlı. Temel Toksikoloji, Nobel Tıp Kitapevleri, 2021.
Satar S., Acilde Klinik Toksikoloji, Adana: Nobel Kitabevi, 2009.
Birinci Basamağa Yönelik, Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri 2007, T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi 2007.
Kayaalp, O., Akılcı Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, Ankara: Pelikan Yayıncılık, 2012.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
|
|