| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| GIDA TOKSİKOLOJİSİ |
Birinci düzey |
SEÇ 220 |
Seçmeli |
4 |
2.00 |
2.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. AYŞE EKEN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. AYŞE EKEN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Yok
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Konular power point sunum tekniği ile anlatılır. Ders sonunda öğrencilerle soru-cevap şeklinde konu tekrarı yapılır. Öğrencilere ödev olarak literatür taraması verilir ve bir makalenin hazırlanıp sunulması istenir. Makalenin öğrenci tarafından sunulmasından sonra bu makale tüm öğrencilerle birlikte tartışılır.
|
|
Dersin amacı
|
Bu derste gıda zehirlenmeleri ile ilgili bilgiler verilir. Derste; çeşitli gıdalarla olan zehirlenmeler ve tedavileri, gıda katkı maddeleri, gıda kontaminantları, gıda güvenliği, gıda-ilaç etkileşmeleri, gıdaların ambalaj materyallerin güvenliği ve ilgili yönetmelikler, gıda alerjisi, gıdaların denetimi ve kontrolü, gıda hijyeni konuları işlenir.
|
|
Dersin tanımı
|
Gıda zehirlenmeleri ve alınması gereken önlemler
|
|
1- |
Gıda toksikolojisine giriş (genel bilgi ve kavrammlar)
|
|
2- |
Gıdalardaki doğal toksinler (bitkisel ve hayvansal kaynaklı toksinler, mantar toksinleri)
|
|
3- |
Gıdalarda bulunan mikrobiyal toksinler (bakteriyel toksinler ve mikotoksinler)
|
|
4- |
Gıdalarda bulunan kirleticiler (metaller, radyonüklidler, poliklor bifeniller, dioksinler, pestisit kalıntıları, veteriner ilaç kalıntıları, dezenfektan kalıntıları).
|
|
5- |
Ambalaj materyalleri ve toksisite (ambalaj malzemesinden gıdaya taşınan kimyasal kirleticiler, ambalaj materyallerinin güvenliği ve bununla ilgili yönetmelikler)
|
|
6- |
Pişirme işlemi sırasında oluşan kirleticiler (polisiklik aromatik hidrokarbonlar, heterosiklik aminler, akrilamid, N-nitrozo bileşikler).
|
|
7- |
Gıda katkı maddeleri ve toksik etkileri
|
|
8- |
Ara sınav
|
|
9- |
Gıdalar ve bazı hastalıklar ile ilişkisi (Beslenme alışkanlıkları ve kanser, fenilketonüri, çölyak, hemokromatozis, Wilson hastalığı)
|
|
10- |
Gıdaların güvenliği ve sertifikasyon (Gıda maddelerinin nicel ve kalite kontrollerinde kullanılan analiz yöntemleri ile bu analizler sonucunda elde edilen bulguların ilgili yasa, tüzük ve yönetmeliklere göre, halk sağlığı açısından değerlendirilmesi, ilgili Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kamu ya da özel kuruluşlar tarafından, gıdaların kalite ve kontrol sistemlerinin belgelendirilmesi)
|
|
11- |
Gıdaların denetimi ve kontrolü (Gıda denetimleri, gıdalara uygulanan kalite kontrol yöntemleri)
|
|
12- |
Gıda sanitasyonu ve hijyeni (Gıdaların kirlenme şekilleri, potansiyel tehlikeli gıdalar, gıda güvenliğini sağlama yolları, kişisel hijyen, gıda hijyeni, yiyecek içecekle ilgili alanlar ve araç-gereç hijyeni)
|
|
13- |
Gıda-ilaç etkileşmeleri, gıda alerjisi 8Gıdalar ile birlikte kullanılan ilaç etkileşmelerinin toksikolojik sonuçları)
|
|
14- |
Genetiği değiştirilmiş gıdalar (Gıdalarda genetik modifikasyonların toksikolojik yönden sonuçları)
|
|
15- |
Zehirlenme olguları (Deli bal, deniz ürünleri, multivitamin, patates, amigdalin-kayısı-şeftali çekirdeği ile olan zehirlenmeler)
|
|
16- |
Final sınavı
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Gıda toksikolojisi ile ilgili tanımları açıklar.
|
|
2- |
Gıda kirleticilerini, katkı maddelerini ve kontaminatları ve bunların toksisitelerini açıklar.
|
|
3- |
Gıdalarda doğal olarak bulunan toksik maddelerin etki mekanizmalarını açıklar.
|
|
4- |
Gıda ilaç etkileşmelerini örneklerle tanımlar.
|
|
5- |
Gıda güvenliğini, yasal limitleri ve yönetmelikleri bilir.
|
|
6- |
Gıda hijyenini bilir.
|
|
7- |
Gıdalarla meydan gelen zehirlenmeleri bilir.
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Eczacılık mesleğini, mevcut yasalar ve mevzuat doğrultusunda, etik ve deontolojik ilkeler çerçevesinde uygulayabilme ve gerektiğinde bu anlamda inisiyatif kullanabilme
|
|
|
2- |
Edinmiş olduğu bilgileri toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için kullanabilme
|
|
|
3- |
Eczacılık meslek uygulamalarındaki süreçleri ve kişiler arası ilişkileri yönetebilme ve iletişim yeteneklerini kullanabilme
|
|
|
4- |
Meslek uygulama alanlarındaki çalışma süreçlerini planlayabilme, ekip üyesi olabilme, ortak çalışmalara katılabilme ve bu çalışmaları yönetebilme
|
|
|
5- |
Evrensel ve ulusal sağlık sorunlarının farkında olarak sağlık hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik politikalar üretebilme
|
|
|
6- |
İnsan sağlığının temelini oluşturan biyolojik sistemlerin işleyişi, sürdürülmesi ve patolojisine yönelik kavramlara sahip olabilme
|
|
|
7- |
Temel ve uygulamalı fen bilimlerini eczacılık meslek uygulamaları ile birleştirerek eczacılık alanında kullanabilme
|
|
|
8- |
Eczacılık alanında sahip olduğu bilgileri, farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip yorumlayabilme, analiz edebilme ve çözüm önerileri getirebilme
|
|
|
9- |
Doğal, sentetik ve biyolojik kaynaklı ilaç etkin ve yardımcı maddelerinin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
10- |
Farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
11- |
İlaç etkin ve yardımcı maddelerinin, farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin fiziksel, kimyasal, biyolojik, mikrobiyolojik ve toksikolojik analizleri konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme
|
|
|
12- |
Birinci basamak sağlık hizmetinin gerektirdiği eczacılık hizmetlerini sunabilme
|
|
|
13- |
İlaçların hastaya sunulmasından önce, reçeteyi oluşturan ilaçların en uygun dozu, uygulama yolları ve geçimsizlikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme
|
|
|
14- |
İlaçların ve tıbbi ürünlerin metabolizmaları, etkileri ve kullanımları ile ilgili bilgileri kullanarak hastaların reçetelerini doğru ve uygun olarak karşılayabilme
|
|
|
15- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde hasta kayıtlarını yönetebilme; hasta, hekim ve diğer sağlık personeline ilaçlar konusunda danışmanlık hizmeti verebilme
|
|
|
16- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla, farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde ilaç tedavisinin hasta boyutunda değerlendirilmesi, değiştirilmesi ve karar verilmesi aşamalarına katılabilme ve bu alanda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
17- |
Doğru ilaç kullanımını teşvik etmek üzere kullanımındaki eğilimleri izleme, değerlendirme ve çözüm geliştirebilme becerilerine sahip olabilme
|
|
|
18- |
İlaçlar ve sağlık alanında eğitim verebilme, danışmanlık ve denetim yapabilme
|
|
|
19- |
Eczacılık meslek uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik araçlar, bilgi kaynakları ve yazılımlar konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
20- |
En az bir yabancı dili kullanarak eczacılık uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme
Yaşam boyu öğrenmenin bilincinde olarak, eczacılık meslek uygulamaları, bilim, teknoloji, çağdaş düşünce ve davranış boyutunda güncel bilgilere sahip olabilme, bu bilgileri geliştirebilme ve derinleştirebilme
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
6
|
2
|
12
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
1
|
5
|
5
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
2
|
2
|
4
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
5
|
2
|
10
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
60
|
|
AKTS
|
|
|
2.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
0
|
0
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
40
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1. Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73. *Vural, N. (2005).
2. www.turktox.org.tr
3. Birinci Basamağa Yönelik, Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri 2007, T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi 2007.
4. Casarett and Doull’s Toxicology, The Basic Science of Poisons, the United States of America: The McGraw-Hill Companies, *Klaassen C.D., 7th ed. (2008).
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Toksikoloji Kitabı, Ankara: Ankara Üniv.Yay.No.73. *Vural, N. (2005).
|
|