Giriş | English

Lisans > Edebiyat Fakültesi > Türk Dili ve Edebiyati > ÇAĞATAY TÜRKÇESİ VE EDEBİYATI I
 
Dersin adı Dersin seviyesi Dersin kodu Dersin tipi Dersin dönemi Yerel kredi AKTS kredisi Ders bilgileri
ÇAĞATAY TÜRKÇESİ VE EDEBİYATI I Birinci düzey TDE405 Seçmeli 7 4.00 4.00 Yazdır
   
Dersin tanımı
Ön koşul dersleri
Eğitimin dili Türkçe
Koordinatör PROF. DR. GALİP GÜNER
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı Prof. Dr. Mustafa ARGUNŞAH
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı yok
Dersin veriliş şekli Teorik
Dersin amacı Çağatay Türkçesi ve edebiyatını tanıtmak ve öğretmek
Dersin tanımı 15-19. yüzyıllar arasında Doğu Türklerinin yazı dili olan Çağatay Türkçesinin grameri, bu dille oluşturan edebiyatın yazarları ve eserleri

Dersin içeriği
1- Çağatay ve Çağatay Türkçesi terimi
2- Çağatay Türkçesinin sınırları, kaynağı ve dönemleri
3- Çağatay Türkçesinin genel dil özellikleri
4- Çağatay edebiyatının dönemleri, özellikleri
5- Klasik öncesi dönem yazarları ve eserleri
6- Klasik dönem yazarları ve eserleri
7- Ali Şir Nevayi'nin hayatı ve eserleri
8- Ara sınav
9- Çağatay Türkçesi sözlükleri
10- Çağatay Türkçesinin ses bilgisi
11- Çağatay Türkçesinin yapım ekleri
12- Çağatay Türkçesinin çekim ekleri
13- Çağatay Türkçesinde sıfatlar, zamirler, zarflar, edatlar
14- Çağatay Türkçesinde fiil çekimi
15- final sınavı
16-
17-
18-
19-
20-

Dersin öğrenme çıktıları
1- Çağatay Devleti hakkında açıklama yapabilir.
2- Türkçenin Çağatay Dönemi hakkında bilgi verebilir.
3- Çağatay Türkçesinin eserlerini okuyup anlayabilir.
4- Çağatay Türkçesinin ses ve şekil bilgisi hakkında açıklama yapabilir.
5- Elde ettiği verilere göre sonuçları yorumlar.
6- Beşerî bilimler alanında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihî ve kültürel mirasa sahip çıkar.
7- Edebî metin çözümlemeleri yapar.
8- Eski Türk dili ile ilgili dönemlere ait metinlerde; kelime tahlili, cümle tahlili ve kelime etimolojisi yapar.
9- Türk dilinin ilk yazılı belgelerinden günümüze kadar gelen devreleri kronolojik olarak, eserleriyle birlikte bilir.
10- Beşerî bilimler alanında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihî ve kültürel mirasa sahip çıkar.

*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
1- Türk Dili ve Edebiyatı alanında, edindiği bilgi ve becerileri kullanır. Sosyal bilimlerin diğer alanlarında yürütülen çalışmalarda ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
2- Türk Dili ve Edebiyatı sahasına giren eserleri okuma, anlama, inceleme ve yorumlama konusunda kuram ve yöntemleri öğrenir ve bunları eserler üzerinde eleştirel bir bakış açısıyla uygular. Kişisel ve kurumsal gelişimini tamamlayarak planlar.
3- Türk Dili ve Edebiyatı alanında kazandığı bilgi, beceri ve yetkinliklerle yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir.
4- Türk Dili ve Edebiyatı alanında, bilgi ve internet teknolojilerini kullanarak nicel ve nitel verilerle bilgileri düzenler, iletir, saklar; kişi ve kurumlarla paylaşır.
5- Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek, meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisi edinir. Bu yabancı dil bilgisiyle kendi alanındaki bilgileri takip eder ve kullanır.
6- Beşeri bilimler alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır ve bu etkinliklerin düzenlenmesinde etkin rol alır.
7- Beşeri bilimler alanı ile ilgili bilgilerin uygulanması sürecinde etik ve ahlaki değerleri gözeterek kalite yönetim süreçlerine uygun davranır.
8- Beşeri bilimler alanında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar.
9- Türkçeyi doğru, güzel ve etkin kullanmayı öğrenerek iletişim kurma becerisini geliştirir. Anlama, yorumlama ve çözümleme yetkinliğine sahip olarak bu alandaki bilgisini araştırma ve geliştirme yönünde kullanır.
10- Türk dilinin tarihi lehçelerinin yazıldığı alfabeleri öğrenir. Bu alfabelerle yazılmış olan metinleri çevriyazıya ve Türkiye Türkçesi yazı diline aktararak metinler üzerinde kültürel, dini, dilbilimsel incelemeler ve değerlendirmeler yapar.
11- Türk dilinin çağdaş lehçelerinin yazıldığı alfabeleri öğrenir. Bu alfabelerle yazılmış olan metinleri çevriyazıya ve Türkiye Türkçesi yazı diline aktararak üzerinde dilbilimi ve dilbilgisi incelemeleri yapar.
12- Yeni Türk Edebiyatı alanının tarihi dönemlerine ve edebiyat tarihçiliğine uygun olarak, bilimsel bir şekilde incelemeler ve değerlendirmeler yapar. Dönemlerin tarihini, evrelerini, gelişimini, özelliklerini öğrenerek dönemlere hâkim olan başlıca akım, ekol, edebî çevre, yazar ve şairleri manzum ve mensur eserleriyle açıklar.
13- Eski Türk Edebiyatı tarihini araştırır ve öğrenir. Eski Türk edebiyatı manzum ve mensur metinlerini Osmanlı Türkçesi alfabesiyle okur ve günümüz harflerine aktarır. Bu metinler üzerinde nesre çeviri, şerh, yorum, tahlil ve inceleme çalışmaları yapar ve gerekli yöntemleri öğrenir. Eski Türk edebiyatında kullanılan nazım şekillerini kavrar ve aruz bilgisi edinir.
14- Türk halk edebiyatının ortaya çıkışını sağlayan sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarını kavrar; sözlü kültürün temel niteliklerini öğrenerek halk edebiyatı metinleri üzerinde inceleme ve değerlendirme yapar. Bu metinlerin hangi temel esaslar üzerine inşa edildiğini kavrayarak anonim, âşık ve tekke edebiyatı çevresinde şekillenen halk edebiyatının tarihi ve sosyo-kültürel gelişimine vakıf olur.
15-
16-
17-
18-
19-
20-
21-
22-
23-
24-
25-
26-
27-
28-
29-
30-
31-
32-
33-
34-
35-
36-
37-
38-
39-
40-
41-
42-
43-
44-
45-
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder

Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
  Sayısı Süresi (saat) Sayı*Süre (saat)
Yüz yüze eğitim 14 2 28
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme) 16 6 96
Ödevler 0 0 0
Sunum / Seminer hazırlama 0 0 0
Kısa sınavlar 0 0 0
Ara sınavlara hazırlık 0 0 0
Ara sınavlar 1 2 2
Proje (Yarıyıl ödevi) 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Arazi çalışması 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık 0 0 0
Yarıyıl sonu sınavı 1 2 2
Araştırma 0 0 0
Toplam iş yükü     128
AKTS     5.00

Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
Yarıyıl içi değerlendirme Sayısı Katkı Yüzdesi
Ara sınav 1 40
Kısa sınav 0 0
Ödev 0 0
Yarıyıl içi toplam   40
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı   40
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı   60
Genel toplam   100

Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
Ders kitabı MUSTAFA ARGUNŞAH, ÇAĞATAY TÜRKÇESİ, İSTANBUL, 2013
Yardımcı Kaynaklar MUSTAFA ARGUNŞAH, ÇAĞATAY TÜRKÇESİ, İSTANBUL, 2013

Ders ile ilgili dosyalar