|
Ön koşul dersleri
|
YOK
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
YÜZ YÜZE
|
|
Dersin amacı
|
İslam Mezhepleri alanında uzmanlık çalışmaları yapacak olandoktora öğrencilerinin, İslam Mezhepleri Tarihi bilim alanının usul ve yöntemlerini kazanmasını sağlamak dersin en önemli amacıdır.
|
|
Dersin tanımı
|
Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Usul Dersi İslam Mezhepleri Tarihi araştırmalarının yöntemlerini belirlemekte, araştırmacıların takip etmesi gereken usulleri irdelemektedir.
|
|
1- |
Bilim, Bilim Tarihi, İslami Bilimler, Tarih Olgusu
|
|
2- |
İslam Mezhepleri Tarihi ve İslami Bilimlerdeki Yeri
|
|
3- |
Metodoloji ve Usul
|
|
4- |
İslam Araştırmalarında Yöntem
|
|
5- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Yöntem
|
|
6- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Yöntem
|
|
7- |
İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Metodolojik Sorunlar
|
|
8- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Makalat Geleneği
|
|
9- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Fırak Geleneği
|
|
10- |
İslam Mezhepleri Tarihinde Milel-Nihal Geleneği
|
|
11- |
İslam Mezhepler Tarihi Yazıcılığı
|
|
12- |
Çağdaş Dini Akımlar ve Yöntem
|
|
13- |
Çağdaş Dini Akımlar ve Yöntem
|
|
14- |
Tarih, Değişim, Medeniyet ve İslam Mezhepleri Tarihi
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Bilim, Bilim Tarihi ve İslami Bilimlerin yerini kavrar
|
|
2- |
İslam Mezhepleri Tarihi Metotlarını öğrenir
|
|
3- |
İslam Mezhepleri Tarihi Metodolojik Sorunları kavrar
|
|
4- |
Makalat, Fırak, milel-nihal geleneğini tanır
|
|
5- |
Mezhepler Tarihi yazıcılığı sorunlarını bilir
|
|
6- |
Çağdaş yöntemleri ve Mezhepler Tarihi açısından değerini kavrar
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Kuranın manasını kavrar,yorumu hakkında söz sahibi olur.
|
|
|
2- |
Kuran ilimleri ve tefsir metinleri hakkında vukufiyetli bilgi sahibi olur, bu metinler hakkında yorum ve değerlendirme yapabilme becerisi kazanır.
|
|
|
3- |
Geniş ve derin bir Kuran kültürüne sahip olur, uluslararası düzeyde bilimsel toplantılara katılır, alanı ile ilgili tezler ileri sürüp savunabilir.
|
|
|
4- |
Hadislerin İslam’daki yerini bilir, Sünnetin Kur’ân-ı Kerim ışığında anlaşılacağını, lafız ve maksat arasındaki ilişkiyi kavrar, gaybî olanla olmayanları birbirinden ayırt eder, çelişki görülen hadisleri uzlaştırır.
|
|
|
5- |
İsnadın ortaya çıkışını, yerleşmesini, ravilerde aranan özellikleri ve ravilerin nasıl tenkid edildiğini bilir. Hadisin farklı rivayetlerini toplayıp sened ağını ortaya çıkararak onu değerlendirme yeteneğini kazanır.
|
|
|
6- |
Hadis değerlendirmelerinde bütünlüğün sağlanması gerektiğini bilir, sened ve metin tenkidinde bütünlüğü sağlama prensiplerini bilir, Hadisi anlama ve anlatmada bütünlüğün nasıl sağlanacağını bilir ve Hadisleri bütünlük esaslarına göre değerlendirebilme yeteneğini kazanır.
|
|
|
7- |
Klasik hadis ve tarih kaynaklarını, zihniyet yapılarını objekitif bir bakış açısıyla değerlendirir
|
|
|
8- |
XIX. ve XX. yüzyıllarda İslâm âlemindeki ihya hareketlerini doğuran nedenleri ve günümüz İslâm dünyasındaki ana dini akımları tanır.
|
|
|
9- |
İlk Dönemde ortaya çıkan Haricilik, şia, Mutezile, Mürcie gibi mezhepleri tanır.
|
|
|
10- |
Teolojik tartışmaların metodolojik ve tarihsel yönlerini kavrar ve değerlendirir.
|
|
|
11- |
İslam düşüncesinin güncel problemlerini tespit ve değerlendirme kabiliyetini kazanır.
|
|
|
12- |
Çağdaş teolojik problemlere çözüm önerebilme becerisini kazanır.
|
|
|
13- |
Dinî konularda alanında uzman akademisyenlerle çeşitli sempozyum, konferans, açık oturum ve panellerde bilgi paylaşımı kabiliyet ve becerisini geliştirme yeteneğine sahip olur.
|
|
|
14- |
Çağdaş değer ve ilkeler bazında, kazanılan bilimsel değer ve persfektif çerçevesinde insanlığa faydalı olma ilkesine bağlı kalınarak düzgün, tutarlı ve iyi bir vatandaş olma düşüncesini yaşatmaya çalışmak.
|
|
|
15- |
Din alanının kapsamı temel alınarak bilgilendirilme ihtiyacının gerekli ve lüzumlu olduğu kişi ve tüzel kişilerin ihtiyacı olan yazılı, sözlü ve görsel alanda sunum tecrübelerinin kazandırılması.
|
|
|
16- |
|
|
|
17- |
|
|
|
18- |
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
14
|
2
|
28
|
|
Ödevler
|
14
|
2
|
28
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
14
|
2
|
28
|
|
Kısa sınavlar
|
10
|
2
|
20
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
2
|
2
|
4
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
1
|
1
|
1
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
5
|
1
|
5
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
146
|
|
AKTS
|
|
|
6.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
30
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
[1] Abdurrahman Bedevi, Mezâhibul-İslâmiyyîn, Beyrut 1996.
[2] Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991.
[3] E. Ruhi Fığlalı, İmâmiyye Şîası, İstanbul 1984.
[4] Eşârî, Makalâtül-İslâmiyyîn ve İhtilafül-Musallîn, thk.Helmut Ritter, Weisbaden 1980.
[5] Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993.
[6] İbn Hazm, el-Fasl Fîl-Milel vel-Ehvâ ven-Nihal, Beyrut 1986.
[7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003.
[8] Kummî ve Nevbahtî, Kitâbul-Makâlât vel-Fırak ve Fırakuş-Şîa, çev. Hasan Onat-Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004;
[9] Muharrem Akoğlu, Mihne Sürecinde Mu’tezile, İstanbul 2006
[10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000.
[11] Şehristani, el-Milel ven-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur, Beyrut 1993.
[12] W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
[13] Fazlurrahman, İslam, Çev. Mehmet Aydın-Mehmet Dağ, Ankara 2000.
[14] İ. Abdulhamid, İslamda İtikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, M. Saim Yeprem, İstanbul 1983.
[15] M.Saffet Sarıkaya, İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler, İsparta 2001.
[16] Mustafa Akçay-Bulut, H.İbrahim, Siyasî-İtikâdî İslam Mezhepleri Tarihi(Giriş), İzmir, 2005.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
|
|