| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| ÇERKES MİTOLOJİSİ |
Birinci düzey |
ÇER 453 |
Seçmeli |
7 |
5.00 |
5.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
|
|
Eğitimin dili
|
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ MADINA PASHTOVA
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze
|
|
Dersin amacı
|
“Çerkes Mitolojisi” dersinin ana amacı öğrencilere söylencebilimin günümüzdeki problemlerine dair bilgi verilmesi, öğrencilerin Kafkasya’da Çerkes bilimi tarafından kullanıma sokulan uygulamaya yönelik materyale ve belli başlı teorik bilgilere haiz olmasıdır. Dersler öğrencilerin geleneksel Çerkes mitolojisinin ögelerini analiz edebilme ve ortaya çıkarabilme yetisini oluşturmayı da amaçlamaktadır. Ders bir dönem boyunca verilecektir. Ders Edebiyat Fakültesi Çerkes Dili ve Kültürü Anabilim Dalı dördüncü sınıf öğrencilerine verilmektedir. Bir ara sınav (dönem ortasında) bir de yarıyıl sonu (final) sınavı (dönem sonunda) yapılması planlanmaktadır.
|
|
Dersin tanımı
|
“Çerkes Mitolojisi” dersi süresince Çerkes kültürünün temel değerleri ve başlıca unsurlarının oluşmasına etki eden ritüeller, inanışlar ve mitolojik tasarımların geleneksel sistemi incelenmektedir. Söz konusu incelemenin ana hatları şunlardır: Çerkes mitoloji dünyasının uzamsal tasviri, kozmogoni, eskatoloji, tanrılar, Nart destanlarının kahramanları; “aşağı” mitolojiye mensup olan karakterler (şeytanlar ve ruhlar); başlıca mitolojik konular ve diziler, kültler ve ritüellerle birlikte onların günümüzdeki dönüşümleri.
|
|
1- |
Giriş. “Mit” kavramı. Mit teorisi. Çerkes mitolojisine yönelik temel kaynaklar, mitolojik metinlerin incelenmesi ve derlenmesinin tarihçesi. Epik mitoloji ve “Aşağı” mitoloji (günümüzün “demonoloji”si)
|
|
2- |
Çerkes mitoloji dünyasının tasviri. Kozmogonik, etiyolojik mitler (dünyanın yaratılışı, doğa unsurlarının kökenine dair efsaneler ve şarkılar vd).
|
|
3- |
Nart destanları ve mitoloji. Tipolojik özellikler. Tarihî ve kültürel önemi.
|
|
4- |
Mitolojik tanrıların panteonu. Tanrılar ve Nartlar.
|
|
5- |
Çok işlevli tanrılar: Thağalace, Sozareş vd. İmgenin ve kültün (ritüelin) dönüşümü
|
|
6- |
Tanrılar tanrısı Tha/Thaşho. Çerkes monoteist (tektanrıcıl) görüşünün sinkretik niteliği. Folklor metni ve kült (ritüel).
|
|
7- |
Nart destanlarının ana kahramanları (Sosruko, Badınoko, Aşamez vd.) tasvirlerindeki mitolojik özellikler
|
|
8- |
Ara sınav
|
|
9- |
Çerkes mitolojisindeki tanrıçalar. Setenay’ın (ulu ana) arketipik imgesi. İmgelerin kafada canlandırılmasıyla ilgili mekanizmalar. Kadın karakterlerin şeytanmışçasına gösterilmesi ve kutsallıktan indirilmesinin tarihî sebepleri.
|
|
10- |
Mitolojik karakterlerin mekânları ve işlevleri. Mitolojik karakterlerin imgelerinin tarihî dönüşümleri.
|
|
11- |
Farklı etnik gruplar içerisinde kayda geçirilen mitolojik metinlerde evrensel olan ve yöresel olan: Kafkasya ve diaspora. Haritalandırma ve derleme problemleri
|
|
12- |
Mit ve ritüel. Mit ve görgü kuralları. Çerkeslerin sözlü kültüründe yer alan mitolojik görüşler. Emir ve yasakların (konuşmayla, adapla, sofrayla ilgili vs.) mitolojik kökeni.
|
|
13- |
Mitolojik metnin üslubu ve dili. Mitin poetikası. Konu ve motiflerle alakalı göstergeler.
|
|
14- |
Günümüz toplumsal söylemi ve çağdaş folklor söyleminde mitolojik metin. Mit sömürüsünün biçimleri. Mit ve sosyokültürel kimlik.Görsel sanatlar ve edebiyatta mitler.
|
|
15- |
Yarıyıl sonu (Final) sınavı
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Söylencebilimin ana hatlarını bilme.
|
|
2- |
Kafkasya ve diasporada Çerkes mitolojisine yönelik derlenen ve (veya) yayımlanan belli başlı ampirik verilerin özümsenmesi.
|
|
3- |
Mitolojik metinleri anlayabilme ve analiz edebilme. Folklor ve mitolojiye ait metinleri ve türle ilgili birimleri karşılaştırmayı, birbirleriyle ilişkilendirmeyi öğrenme.
|
|
4- |
|
|
5- |
|
|
6- |
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Çerkesçe okuma-yazma, dinleme-konuşma becerilerini ileri düzeyde geliştirir. Ulusal ve uluslararası platformlarda, kendisini etkili bir şekilde yazılı ve sözlü olarak ifade edebilecek Çerkesçe dil yeterliğini kazanır.
|
|
|
2- |
Çerkes edebiyatına ait farklı türden eserleri; bu eserlerin tarihi, kültürel ve sosyal bağlamını öğrenir.
|
|
|
3- |
Çerkes dilinin yapısını, özelliklerini ve gelişimini öğrenir. Dilbilgisi, ses bilgisi, söz-dizim, anlambilim, biçembilim, söylembilim ve derlembilim konularında yetkinlik kazanır.
|
|
|
4- |
Çerkesçeden Türkçeye, Türkçeden Çerkesçeye farklı alanlardan her seviyede metinleri tercüme edebilecek bilgi ve yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
5- |
Alanıyla ilgili en son bilgi ve teknolojileri öğrenir. Türkiye ve dünyanın farklı ülkelerinde Çerkes dili alanında mesleğini icra edecek bilgi, beceri ve yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
6- |
Dilbilim, yabancı dil öğretimi, edebiyat eleştirisi ve metin çevirisi gibi alanlarda yeterli bilgi ve birikime sahip olur. Edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri ilgili alanlarda da kullanabilecek yetkinliğe sahiptir.
|
|
|
7- |
Mesleği ile ilgili alanlarda karşılaşılan problemleri tanımlar ve bu konuda beklentileri karşılayacak çözümler geliştirir. Karşılaşılan problemlerin çözümü için ilgili kurumlar ile iş birliği yapma ve çözüm geliştirme becerisi kazanır.
|
|
|
8- |
Mesleki etik ve sorumluluk bilinci gelişir.
|
|
|
9- |
Disiplinlerarası bilgi birikimi ve bakış açısı kazanır. Programda yer alan disiplinlerarası dersler sayesinde dil ve edebiyat çalışmalarının farklı diğer disiplinler ile ilişkisini öğrenir. Disiplinlerarası bilgisini ve birikimini kullanabilecek yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
10- |
Edebiyat ve Dil Kuramlarını bilir. Eleştirel ve analitik düşünme becerisi geliştirir. Sahip olduğu kuramsal bilgiyi ve eleştirel birikimi etkili olarak kullanır.
|
|
|
11- |
Bireysel olarak ve grup içinde uyumlu çalışır. Mesleği ile ilgili proje, inovasyon ve ARGE çalışmaları geliştirme ve uygulama becerisi kazanır.
|
|
|
12- |
Mesleğine özgün birikimi kullanarak kültürel farklılıkları dikkate alan, evrensel standartlara uygun karşılaştırmalı bir araştırma, eğitim ve öğretim anlayışı geliştirir.
|
|
|
13- |
Mesleki ve bireysel alanlarda yaşam boyu öğrenme becerisine ve yetkinliğine sahip olur.
|
|
|
14- |
Edebiyat kültürü içinde çevre, ırk, cinsiyet, din ve ekonomik konularda bilgi ve anlayış sahibi olur. Bu konularda topluma bilgi, birikim ve düşünce olarak katkı sağlayabilecek farkındalık geliştirir.
|
|
|
15- |
|
|
|
16- |
|
|
|
17- |
|
|
|
18- |
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
0
|
0
|
0
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
0
|
0
|
0
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
0
|
0
|
0
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
0
|
|
AKTS
|
|
|
0.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
0
|
0
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
0
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
0
|
|
Genel toplam
|
|
0
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Mihail Mijayev, Madina Pashtova. Çerkes Mitoloji Ansiklopedisi. Ankara, 2018.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Нартхэр. Адыгэ эпос (I-VII т.). Зэх. Хьэдэгъэл1э А. Мейкъуапэ.
Шортанов А.Т. Адыгская мифология. Нальчик, 1982.
Мижаев М.И. Мифологическая и обрядовая поэзия адыгов. Черкесск, 1973.
|
|