| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| FARMASÖTİK BOTANİK LAB. |
Birinci düzey |
FBK 203 |
Zorunlu |
4 |
4.00 |
4.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELEN İLGÜN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELEN İLGÜN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Yok
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Uygulama
|
|
Dersin amacı
|
Eczacı adaylarına ilaç olarak kullanılan ya da drog veren bitkileri, yani kısacası tıbbi bitkileri öğretmektir. Teorik derste anlatılan yararlı (besini boya, baharat gibi) bitkiler ile zehirli olanlar tanıtılmaktadır. Droglar hem morfolojik hem de mikroskobik olarak (karakteristik elemanları tanıtılır, enine kesit ve toz drogta inceleme yapılarak)incelenir.
|
|
Dersin tanımı
|
Doğrudan ilaç veya ilaç yapımında kullanılan bitkileri inceleyen bir bilim koludur.
|
|
1- |
Farmasötik Botanik Çalışmalarında Uygulanan Yöntemler (Organoleptik yöntemler(Renk, Koku, Tat, Görünüş) ve mikroskopik yöntemler (Kalitatif ve Kantitatif Analiz)).
|
|
2- |
Yaprakların morfolojik incelenmesi 1(Tıbbi kullanımı olduğu bilinen bitkilerin yapraklarının incelenmesi).
|
|
3- |
Yaprakların morfolojik incelenmesi 2(Tıbbi kullanımı olduğu bilinen bitkilerin yapraklarının incelenmesi).
|
|
4- |
Mantarların Morfolojik İncelenmesi (Zehirli ve zehirli olmayan makroskobik mantar örneklerinin ve mikroskobik mantar örneklerinin incelenmesi).
|
|
5- |
Tohumsuz bitkilerin morfolojik incelenmesi (Liken ve Eğreltilerin incelenmesi).
|
|
6- |
Gymnosperm (Açık tohumluların) incelenmesi (Pinaceae ve Cupressaceae familyasına dahil olan bitki türlerininn morfolojik incelenmesi).
|
|
7- |
Yaprakların anatomik ve morfolojik ,incelenmesi (Sennae folium (Sinameki yaprağı) droğunun toz ve enine kesitte elemanlarının incelenmesi).
|
|
8- |
Ara Sınav
|
|
9- |
Çiçeklerin morfolojik incelenmesi (Monokotil ve dikotil bitki örneklerinin morfolojik olarak incelenmesi).
|
|
10- |
Meyve ve tohumların morfolojik incelenmesi (Tıbbi öneme sahip bitkilerin meyve ve tohum örneklerinin morfolojik incelenmesi).
|
|
11- |
Drog olarak kullanılan bitki kısımlarının makroskobik incelenmesi (Kök, kabuk drogları ve bitkilerden elde edilen patolojik ürünlerin incelenmesi)
|
|
12- |
Toz drogların incelenmesi-1 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
|
|
13- |
Toz drogların İncelenmesi -2 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
|
|
14- |
Toz drogların incelenmesi -3 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
|
|
15- |
Toz drogların incelenmesi -4 (Drog olarak kullanılan tıbbi bitkilerin mikroskobik olarak incelenmesi).
Herbaryum tanımı ve hazırlama (Herbaryum tanımını bilir ve hazırlama teknikleri; Dünyada ve ülkemizdeki uluslar arası herbaryumları ve kodları).
|
|
16- |
Yarı Yıl sonu sınavı
|
|
17- |
Bütünleme sınavı
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Tıbbi amaçla kullanılan drogların makroskobik olarak renk koku tat ve görünüş açışından inceleyerek yorumlar. Mikroskop kullanarak toz halde verilen drogların kalitatif ve kantitatif incelemesini yaparak kalite standartlarına uygun olarak elde edilip edilmediğini değerlendirir.
|
|
2- |
Tıbbi bitkilerin yapraklarını tanır. Yaprakları morfolojik olarak incelerken kullanılan botanik terimleri hakkında bilgi sahibi olur. Oransal ölçeklemeler yaparak örnekleri defterine çizer. Çizimleri üzerinde kısımlarını gösterir.
|
|
3- |
Tıbbi bitkilerin yapraklarını tanır. Yaprakları morfolojik olarak incelerken kullanılan botanik terimleri hakkında bilgi sahibi olur. Kendisine verilen tıbbi bitki yaprak örneğini inceleyerek kısımlarını öğrendiği terimlere göre yorumlar. Oransal ölçeklemeler yaparak örnekleri defterine çizer. Çizimleri üzerinde kısımlarını gösterir.Yaprak deskripsiyonunu yapar.
|
|
4- |
Doğada bulunan ve tıbbi kullanımı olduğu bilinen mantar örneklerini tanır. Zehirli ve zehirsiz olan mantar örneklerinin kısımlarını detaylı şekilde inceler farklarını karşılaştırır.İlaç yapımında kullanılan bir tür olan mikroskobik Penicillum mantarını doğal ortamda küflenmiş gıda örnekleri üzerinden alarak mikroskobik ortamda inceler. Kısımlarını ve bu kısımları tanımlamak için kullanılan terimleri öğrenir.
|
|
5- |
İlaç etken maddesi olarak kullanılan liken ve eğrelti örneklerini inceler, kısımlarını tanır ve kullanılan terimleri öğrenir.
|
|
6- |
Doğada sıklıkla bulunan ve tıbbi amaçla kullanılan açık tohumlu bitkilerin birbirleriyle olan fark ve benzerliklerini tayin anahtarı kullanarak kıyaslar.
|
|
7- |
İlaç etken maddesi olarak kullanılan Sennae folium drogunun mikroskop ve enine kesitte elemanlarının nasıl göründüğünü karşılaştırır ve farklılıkları değerlendirir.
|
|
8- |
Kapalı tohumluların üreme organı olan çiçeklerin kısımlarını tanımlamak için kullanılan terimlerini örnekleri inceleyerek kavrar. Monokotil ve dikotil bitkileri karşılaştırır.farklarını değerlendirir ve yorumlar.
|
|
9- |
Apiaceae familyasının farklı cinslerine ait tipik meyve örneklerini inceler kısımları için kullanılan botanik terimleri kavrar. Boyutsal açıdan değerlendirir. Tıbbi öneme sahip bitkilerin tohumlarını inceler ve özelliklerini farklarıyla birlikte yorumlar.
|
|
10- |
Bitkilerin drog olarak kullanılan kısımlarının inceleyerek, kalite standartlarına uygun olup olmadığını değerlendirir.
Kendisine verilen toz haldeki droglardan uygun reaktifleri kullanarak doğru preparatları hazırlar. Mikroskopta gördüğü elemanları tanır ve şamatik ve anatomik çizimlerini yapar.
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Eczacılık mesleğini, mevcut yasalar ve mevzuat doğrultusunda, etik ve deontolojik ilkeler çerçevesinde uygulayabilme ve gerektiğinde bu anlamda inisiyatif kullanabilme
|
|
|
2- |
Edinmiş olduğu bilgileri toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için kullanabilme
|
|
|
3- |
Eczacılık meslek uygulamalarındaki süreçleri ve kişiler arası ilişkileri yönetebilme ve iletişim yeteneklerini kullanabilme
|
|
|
4- |
Meslek uygulama alanlarındaki çalışma süreçlerini planlayabilme, ekip üyesi olabilme, ortak çalışmalara katılabilme ve bu çalışmaları yönetebilme
|
|
|
5- |
Evrensel ve ulusal sağlık sorunlarının farkında olarak sağlık hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik politikalar üretebilme
|
|
|
6- |
İnsan sağlığının temelini oluşturan biyolojik sistemlerin işleyişi, sürdürülmesi ve patolojisine yönelik kavramlara sahip olabilme
|
|
|
7- |
Temel ve uygulamalı fen bilimlerini eczacılık meslek uygulamaları ile birleştirerek eczacılık alanında kullanabilme
|
|
|
8- |
Eczacılık alanında sahip olduğu bilgileri, farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip yorumlayabilme, analiz edebilme ve çözüm önerileri getirebilme
|
|
|
9- |
Doğal, sentetik ve biyolojik kaynaklı ilaç etkin ve yardımcı maddelerinin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
10- |
Farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
11- |
İlaç etkin ve yardımcı maddelerinin, farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin fiziksel, kimyasal, biyolojik, mikrobiyolojik ve toksikolojik analizleri konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme
|
|
|
12- |
Birinci basamak sağlık hizmetinin gerektirdiği eczacılık hizmetlerini sunabilme
|
|
|
13- |
İlaçların hastaya sunulmasından önce, reçeteyi oluşturan ilaçların en uygun dozu, uygulama yolları ve geçimsizlikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme
|
|
|
14- |
İlaçların ve tıbbi ürünlerin metabolizmaları, etkileri ve kullanımları ile ilgili bilgileri kullanarak hastaların reçetelerini doğru ve uygun olarak karşılayabilme
|
|
|
15- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde hasta kayıtlarını yönetebilme; hasta, hekim ve diğer sağlık personeline ilaçlar konusunda danışmanlık hizmeti verebilme
|
|
|
16- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla, farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde ilaç tedavisinin hasta boyutunda değerlendirilmesi, değiştirilmesi ve karar verilmesi aşamalarına katılabilme ve bu alanda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
17- |
Doğru ilaç kullanımını teşvik etmek üzere kullanımındaki eğilimleri izleme, değerlendirme ve çözüm geliştirebilme becerilerine sahip olabilme
|
|
|
18- |
İlaçlar ve sağlık alanında eğitim verebilme, danışmanlık ve denetim yapabilme
|
|
|
19- |
Eczacılık meslek uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik araçlar, bilgi kaynakları ve yazılımlar konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
20- |
En az bir yabancı dili kullanarak eczacılık uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme
Yaşam boyu öğrenmenin bilincinde olarak, eczacılık meslek uygulamaları, bilim, teknoloji, çağdaş düşünce ve davranış boyutunda güncel bilgilere sahip olabilme, bu bilgileri geliştirebilme ve derinleştirebilme
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
3
|
42
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
1
|
3
|
3
|
|
Ödevler
|
5
|
1
|
5
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
5
|
1
|
5
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
14
|
3
|
42
|
|
Arazi çalışması
|
1
|
3
|
3
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
104
|
|
AKTS
|
|
|
4.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
20
|
|
Kısa sınav
|
5
|
10
|
|
Ödev
|
14
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Tanker, N., Koyuncu, M., Coşkun, M. (2014) Farmasötik Botanik Ders Kitabı, Ankara, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No: 105.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Tanker, M., Farmasötik Botanik Uygulama (2016) Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları No: 113
|
|