| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| İSLAM MEDENİYETİ TARİHİ |
Birinci düzey |
İLH404 |
Zorunlu |
4 |
2.00 |
2.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. FUNDA DEMİRTAŞ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DOÇ. DR. FUNDA DEMİRTAŞ
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
ARŞ. GÖR. NURCAN GÜL ARSLAN, ARŞ. GÖR. MUHAMMET TAYYİP DOĞAN
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Anlatım
|
|
Dersin amacı
|
Öğrenciye, İslam toplumunun geçmişten bugüne kadar tecrübe ettiği idari, adli, mali yönetimi ve sosyal hayatı tarihi ve coğrafi şartlar ışığında anlatmak, toplumun gelişmesini ve çöküşünü hazırlayan temel dinamikleri açıklamak ve
İslam medeniyetinin bugüne kadar izlediği gelişme ve sarsıntıları, öteki medeniyet ve kültürlerle ilişkilerini izah etmek.
|
|
Dersin tanımı
|
İslam medeniyetinin geçmişten bugüne kadar yaşadığı gelişmeleri ele alır.
|
|
1- |
Kültür ve medeniyet: Kültür ve medeniyetin kelime anlamı, tanımı, kavram ve anlam boyutu; kültür unsurları, kültürün özellikleri, kültür ve medeniyet arasındaki farklar, medeniyetin doğuşuna etki eden faktörler.
|
|
2- |
Medeniyetlerin doğuşuna ilişkin teoriler; İslam kültür ve medeniyeti, İslam medeniyetinin doğduğu ortam; İslam medeniyetinin kaynakları; İslam medeniyetinde ilk ilmi faaliyetler; İslam medeniyetinin Batı’ya geçiş yolları ve Türkler.
|
|
3- |
Hilafet: Kelime anlamı ve kavram boyutu; Emevî, Abbasî, Fatımî, Endülüs Emevîleri, Memlük ve Osmanlılar döneminde hilafet.
|
|
4- |
Vezirlik, şehircilik.
|
|
5- |
Divan: Selçuklu ve Osmanlılar döneminde divan; divan çeşitleri.
|
|
6- |
Adlî teşkilat: Kadılık, kâdilkudatlık, kazaskerlik, mezâlim, hisbe.
|
|
7- |
Şeyhülislamlık, nakibüleşraflık, imamlık.
|
|
8- |
Vakıf: Vakfın tarihçesi, cami, tekke, imaret, medrese, kervansaray, hastane, hamam.
|
|
9- |
Ara sınav
|
|
10- |
Eğitim-öğretim: Medrese öncesi eğitim: saraylar, kitapçı dükkanları, bilginlerin evleri, edebî salonlar, çöl; Medrese dönemi: Osmanlı öncesi.
|
|
11- |
Osmanlı dönemi: ihtisas medreseleri, medreselerin diğer müesseselerle ilgisi, bina ve müştemilatı, öğretim kadrosu.
|
|
12- |
Ahilik, haberleşme.
|
|
13- |
Toprak ve vergi: Arazi çeşitleri, tımar; Müslümanlarla ilgili vergiler, gayrimüslimlerle ilgili vergiler, vergi çeşitleri, beytülmâl.
|
|
14- |
Askeri teşkilat: Hz. Peygamber, H. Raşidin, Emevî, Abbasî, Selçuklu Osmanlılar döneminde askerî teşkilat.
|
|
15- |
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Medeniyet ve kültür kavramları hakkındaki ilişkiyi kavrar.
|
|
2- |
İslam medeniyeti hakkında bütüncül bir kavrayışa sahip olur.
|
|
3- |
İslam toplumlarının geçmişten bugüne kadar tecrübe ettiği idari, adli ve mali sistemleri coğrafi şartlar çerçevesinde değerlendirir.
|
|
4- |
İslam medeniyetinin diğer medeniyet ve kültürlerle ilişkisini analiz eder.
|
|
5- |
İslam devletlerinde ortaya çıkmış kurumların ve yapıların temel dinamiklerini analiz eder.
|
|
6- |
Toplumsal yapının gelişimini ve çöküşünü bütün yönleri ile değerlendirebilir.
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Kur’an ve Sünnet çerçevesinde bütüncül ve sistematik bir dini düşünce ve kavrayışa sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
2- |
İlahiyat alanında temel kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar. (Bilgi)
|
|
|
3- |
İlahiyat ile ilgili ileri düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgilere (Tarihi ve güncel, araç ve gereçlere ilişkin, saha çalışmalarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin, ilahiyatla ilgili diğer kaynaklarda desteklenen) sahiptir. (Bilgi)
|
|
|
4- |
İlahiyat alanında değişmez olan ve değişebilen bilgileri ayırt eder. (Beceri)
|
|
|
5- |
Klasik ve güncel dini meseleleri tespit etme, tanımlama, yorumlama, tahlil etme, terkip etme ve çözme becerisine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
6- |
Farklı düşünce ve yorumlar karşısında evrensel ilke ve değerleri üstün tutan bir anlayışa sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
7- |
Akıl, bilgi, istişare, emanete riayet, ehliyet ve adalet gibi temel değerler/ilkeler ışığında çalışma ve sorumluluk üstlenebilme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
8- |
İlahiyat alanına ilişkin temel kaynakları asli dilinden (Arapça) okuyup anlayabilir. (Yetkinlik)
|
|
|
9- |
İtikat, ibadet, ahlak ve muamelata dair usul ve esasları kavrar ve dayandığı temelleri açıklar. (Bilgi)
|
|
|
10- |
Zaman ve mekâna göre ortaya çıkan farklı dini yaklaşımları doğru anlama ve tutarlı değerlendirme yetkinliğine sahiptir. (Yetkinlik)
|
|
|
11- |
Din istismarı, şiddet, İslam karşıtlığı gibi dine ve topluma zararlı eğilimlere karşı söylem ve tutum geliştirir. (Yetkinlik)
|
|
|
12- |
İslam kültür, sanat ve medeniyeti hakkında temel ve bütüncül bilgilere sahiptir. (Bilgi)
|
|
|
13- |
Kuran-ı Kerim okuma, anlama ve öğretme konusunda teorik ve pratik yeterlilik kazanır. (Beceri)
|
|
|
14- |
İslam’ın temel kaynakları ışığında din eğitimi ve din hizmetleri verme yetkinliğine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
15- |
İlahiyat alt dallarının birbiri ile ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak, disiplinler arası araştırma-inceleme, yorum, analiz ve değerlendirme yapar. (Beceri)
|
|
|
16- |
Dini/Manevi danışmanlık ve rehberlik bilgi ve becerisine sahiptir. (Beceri)
|
|
|
17- |
Dünya dinlerinin temel inanç esasları ve uygulamalarını tanır. (Bilgi)
|
|
|
18- |
İlahiyatla ilişkili başlıca ekoller, kuramlar ve meseleler hakkında yeterli düzeyde bir kavrayışa sahip olur. (Bilgi)
|
|
|
19- |
İlahiyat alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. (Yetkinlik)
|
|
|
20- |
İlahiyat alanının gerektirdiği bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. (Yetkinlik)
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
14
|
1
|
14
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
1
|
2
|
2
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
5
|
5
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
5
|
5
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
1
|
5
|
5
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
61
|
|
AKTS
|
|
|
2.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
100
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Ziya Kazıcı, İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi; İbrahim Sarıçam, Seyfettin Erşahin, İslâm Medeniyeti Tarihi.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
İ.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devlet Müesseselerine Medhal; W. Barthold, (Çev.ve ekler Fuat Köprülü), İslam Medeniyeti Tarihi; Wil Durant, İslam Medeniyeti Tarihi; Adem Mez, Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti; İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi.
|
|