| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| KORUYUCU VETERİNER HEKİMLİK |
Birinci düzey |
5.1.28 |
Seçmeli |
9 |
1.00 |
1.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Öğrenci temel bilimler derslerini almış olmalı.
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. ZUHAL ÖNDER
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. TAYFUR BEKYÜREK, PROF. DR. İHSAN KELEŞ, PROF. DR. SEÇİL ABAY, DOÇ. DR. ARİF ÇİLOĞLU, DOÇ. DR. ZUHAL ÖNDER
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüzyüze- Online
|
|
Dersin amacı
|
Koruyucu Veteriner hekimlik nedir sorusu kapsamında Koruyucu Veteriner Hekimlik ile ilgili teorik eğitimin verilmesidir.
|
|
Dersin tanımı
|
Hastalıkların çıkışı, yayılışı ve sıklığı ile bunlara karşı mücadelede kullanılan kontrol ve eradikasyon yöntemlerinin populasyon düzeyinde incelenmesi ile ilgili konular dersin içeriğini oluşturmaktadır.
|
|
1- |
Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi ve beceri kazanımlarının vurgulanması, -Ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin tanıtılması
|
|
2- |
Koruyucu veteriner hekimlik tanım, işlev ve sorumlulukları ve tek sağlık konsepti
|
|
3- |
Epidemiyolojik kapsamda infeksiyonlarla mücadele, koruma ve kontrol yöntemleri
|
|
4- |
Bağışıklık ve bağışıklık kazanma yolları
|
|
5- |
Aşılar (konvansiyonel ve biyoteknolojik aşılar)
|
|
6- |
İç Hastalıkları açısından Koruyucu Veteriner hekimlik nedir?
Koruyucu Veteriner Hekimliğinin İç Hastalıkları açısından kapsamı
a-Beslenmenin hastalıklardan korunmadaki önemi
-Dengeli, yeterli, uygun beslenme
-Vitamin, mineral ve iz element yetmezliklerinin önlenmesi
-Beslenme açısından meraların uygunluğu
-Kolostrumun zamanında, yeterli miktarda ve kalitede verilmesi
-Ad Libitum kaliteli ve temiz su verilmesi
b-Ahır-Barınak-mera, çevre hijyeni
-Hastaların izolasyonu
-Paraziter mücadele
-Mezbaha atıklarının imhası
-Barınma açısından ahır-barınak, mera ve çevrenin uygunluğu
|
|
7- |
Seminerler, ödev sunumları ve kendi kendine öğrenme, sunum çalışmaları (SSL)
|
|
8- |
Hastaların etiyolojik ve semptomatik tedavileri
-Hiperimmun tedaviler
Kayıt sistemi
Koruyucu aşılamanın önemi
Hastalık kaynakları, yaban hayat ve önlemler
|
|
9- |
Ruminanatlarda aşılamanın önemi ve aşılama takvimi
|
|
10- |
Kedi ve Köpeklerde aşılamanın önemi ve aşılama takvimi
|
|
11- |
Gebelik sırasında ve doğum sonrasında annenin bakımı
|
|
12- |
Doğum sonrası yavrunun izolasyonu
|
|
13- |
Paraziter hastalıklara karşı koruyucu hekimliğin gerekliliği ve önemi
|
|
14- |
Paraziter hastalıklara karşı koruma ve kontrol teknikleri
|
|
15- |
Denetimli kendi kendine öğrenme (SSL)
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Hayvanların hastalanmaması için alınması gereken önlemleri öğrenir.
|
|
2- |
Evcil hayvanlarda koruyucu hekimlik açısından aşılama takvimini öğrenir.
|
|
3- |
Paraziter hastalıklar esnasında alınması gereken önlemleri öğrenir.
|
|
4- |
Hayvanların paraziter hastalıklara yakalanmamaları için alınması gereken önlemleri öğrenir.
|
|
5- |
Koruyucu veteriner hekimlik tanımı, işlev ve sorumluluklarını bilir.
|
|
6- |
İnfeksiyonlardan korunma ve kontrol yöntemlerini bilir ve bu yöntemleri uygulayabilir.
|
|
7- |
Bağışıklık elde etme yöntemlerini bilir ve uygulayabilir.
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
1
|
15
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
5
|
1
|
5
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
2
|
2
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
24
|
|
AKTS
|
|
|
1.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
100
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1- Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları, Yusuf Gül (Editör), 2016 Medipres, Malatya
2- Koyun ve Keçi Hekimliği, Ender Yarsan (Editör), 2017 Güneş tıp Kitapevleri, Ankara
3- Essentials of Smal animal internal Medicine, Nelson RW &Couto CG (Editors), 1992, Mosby Year Book Inc. USA
4- Canine Medicine and Therapeutics, Chandler E.A, Thompson J.B &Price C.J. (Editors), 1995, 3rd edition, Blackwell Science, London
5- Köpek ve Kedilerin Klinik Hekimliği (Clinical Medicine of the dog and cat, Schaer M &Gaschen F.(Editors), Çeviri Editörü (Nuri Altuğ). Güneş Tıp Kitabevi, 2019
6- Kedi ve Köpek Hekimliği, Ender Yarsan (Editör), 2018 Güneş tıp Kitapevleri, Ankara
7- Soulsby, E.J.L (1986). Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals. 7 th Ed., Bailliere Tindall, U.K.
8- Urquarth, G:M., Armour, J..Duncan, J.L.Dunn, A.M. Jennings F.W (1987). Veterinary Parasitology. Longman Scientifıc and Technical.
9- Erganiş, O., Uçan,U.S, Veteriner Epidemiyoloji, Mimoza Yayınları, Konya, 2001
10- Diker, K.S. İmmunoloji, Medisan Yayınevi, Ankara, 2005.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Güncel Bilimsel Makaleler
https://www.oie.int/
https://www.oie.int/en/for-the-media/onehealth/
Thrusfield M. Veterinary Epidemiology 2003., Second Edition, Blackwell Publishing
|
|