| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| EMBRİYOLOJİ |
Birinci düzey |
2.1.03 |
Zorunlu |
3 |
2.00 |
2.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
YOK
|
|
Eğitimin dili
|
TÜRKÇE
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. FEYZULLAH BEYAZ
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
Prof.Dr. Narin LİMAN, Prof.Dr. Güner Küçük BAYRAM, Prof.Dr. Feyzullah BEYAZ, Prof.Dr. Emel ALAN, Doç.Dr.Aykut GRAM
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
Araş. Gör. Ahmet CABİR
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze & Online (Covid-19 pandemisinde YÖK’ün karaına göre karma ya da online olarak verilebilecektir)
|
|
Dersin amacı
|
Bu ders, memeli ve kanatlıların embriyolojik gelişimi hakkında öğrencilere bilgi vermek amacıyla düzenlenmiştir. Bu derste, embriyolojinin tanımı, erkek eşey hücrelerinin gelişimi, dişi eşey hücrelerinin gelişimi, genital siklus, döllenme, bölünmeler ve yumurta tipleri, amfioksüs’te zigottan sonraki gelişmeler, kanatlı’da zigottan sonraki gelişmeler, memeli’de zigottan sonraki gelişmeler, plasentaya giriş, plasenta tipleri, ikizlik ve çok yavrulu doğumlar teorik olarak öğrencilere anlatılmaktadır.
|
|
Dersin tanımı
|
Embriyolojinin tanımı, erkekte spermatogenez, dişide oogenez, döllenme ve bölünmeler, amphioxus, kanatlı ve memelilerde zigottan sonraki gelişmeler gibi bilgileri içerir.
|
|
1- |
Teorik: Dersin amacı, içeriği, işlenişi, ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin anlatılması. Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi, beceri ve kazanımların açıklanması. Dersin kapsamında biyogüvenlik kurallarının anlatılması.
Pratik: Uygulama dersleri kapsamında laboratuvarda çalışma prensipleri ve biyogüvenlik kurallarının anlatılması.
|
|
2- |
Teorik: Embriyolojinin tanımı, dişi ve erkek eşey hücrelerinin gelişimi (Spermatogenezis ve Oogenezis)
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
3- |
Teorik: Genital siklus, Östrus siklusunun fazları
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
4- |
Teorik: Fertilizasyon (Döllenme), gametlerin taşınması, dış gebelik, cinsiyetin belirlenmesi)
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
5- |
Teorik: Yumurta tipleri ve bölünmeler
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
6- |
Teorik: Kanatlılarda bölünmeler, morula, blastula ve gastrulasyon
Pratik: Maketler üzerinde uygulama
|
|
7- |
Teorik: Memeli hayvanlarda bölünmeler, morula, blastula ve gastrulasyon
Pratik: Maketler üzerinde uygulama
|
|
8- |
Teorik: Kanatlı ve memelilerde notokord oluşumu, nörulasyon, mezoderm ve somitler
Pratik: Maketler üzerinde uygulama
|
|
9- |
Teorik: Seminer ve ödev sunumları
Pratik: Seminer ve ödev sunumları, kendi kendine öğrenme (SSL)
|
|
10- |
Teorik: Memelilerde gebeliğin anne tarafından tanınma mekanizmaları, implantasyon tipleri, embriyonun beslenmesi
Pratik: Maketler üzerinde uygulama
|
|
11- |
Teorik: Ekstraembriyonal keseler (amniyon, koriyon, allantoyis, vitellus)
Pratik: Maketler üzerinde uygulama
|
|
12- |
Teorik: Plasenta, plasenta sınıflandırılması
Pratik: Mezbaha materyali üzerinde uygulama
|
|
13- |
Teorik: Evcil memeli türlerine (at, domuz, ruminant, karnivor) göre plasenta yapıları, plasentanın fonksiyonları
Pratik: Mezbaha materyali üzerinde uygulama
|
|
14- |
Teorik: Kemirgen ve primatlarda plasenta yapıları, plasentanın fonksiyonları
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
15- |
Teorik: İkizlik ve çok yavrulu doğumlar, genel tekrar
Pratik: İnternet üzerinden konuyla ilgili videoların izlenmesi
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Plasenta tiplerini öğrenir
|
|
2- |
Yumurta tiplerini öğrenir
|
|
3- |
Genital siklusu öğrenir
|
|
4- |
Erkek eşey hücrelerinin gelişimini öğrenir
|
|
5- |
Dişi eşey hücrelerinin gelişimini öğrenir
|
|
6- |
Döllenme hakkında bilgi sahibi olur
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
1
|
15
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
10
|
1
|
10
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
5
|
1
|
5
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
1
|
1
|
1
|
|
Laboratuvar
|
15
|
1
|
15
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
1
|
1
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
50
|
|
AKTS
|
|
|
2.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
70
|
|
Kısa sınav
|
1
|
20
|
|
Ödev
|
1
|
10
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
1.Veteriner Embriyoloji (Çevirmenler: İlhami Çelik, Yasemin Öznurlu, Medipres yayıncılık, Malatya 2011)
2. Veteriner Embriyoloji (Aytekin Özer, Nobel Tıp Kitabevi, Ankara 2007)
3. Genel Embriyoloji (Berrin Zık, Ezgi Kitabevi, Bursa 2019)
4. Domestic Animal Embryology (Poul Hyttel, Fred Sinowatz, Morten Vejlsted, Saunders Elsevier, Edinburg, London, New York, Oxford, Philadelphia, St Louis Sidney, Toronto, 2010)
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Hassa, O., Aştı, R.N. (1997): Embriyoloji. Yorum Matbaacılık Sanayi, Ankara
|
|