| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| SÖZLÜ ANLATIM I |
Birinci düzey |
ÇER 203 |
Zorunlu |
3 |
4.00 |
4.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
-
|
|
Eğitimin dili
|
Çerkesçe
|
|
Koordinatör
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ MADINA PASHTOVA
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DR. ÖĞR. ÜYESİ MADINA PASHTOVA
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Yüz yüze
|
|
Dersin amacı
|
“Sözlü Anlatım-I” (Fonetik) dersinin ana amacı dilin pratik kullanılmasına yönelik becerilerin geliştirilmesi bağlamında Çerkes dilbilimi alanındaki bilgilerin artırılmasıdır. Ders boyunca çağdaş Çerkes edebi dilinin (doğu lehçesi) yapısal-dilsel, iletişimsel-edimsel kuralları ve iletişimde ahlaki kurallarının özümsenmesi; farklı alanlarda etkili iletişim becerilerinin oluşturulması beklenir. “Sözlü Anlatım” (Fonetik) dersinin ilk kısmı bir dönem boyunca okutulacaktır. Ders Edebiyat Fakültesi Çerkes Dili ve Kültürü Anabilim Dalı ikinci sınıf öğrencilerine verilecektir. Bir ara sınav (dönemin ortasında) ve bir de yarı yıl sonu (final) sınavı (dönemin sonunda) yapılması planlanmaktadır.
|
|
Dersin tanımı
|
Ders materyallerinin şu bölümlere göre özümsenmesi öngörülmektedir: sesler ve fonem(sesbirim), hece, vurgu, doğru telaffuz kuralları, yazıbilim, imla.
“Sözlü Anlatım I” (Fonetik) dersi müfredat programının diğer dersleri olan “Sentaks” “Morfoloji”, “Sözlü Anlatım II” (Deyim ve Kelime Bilgisi) dersleriyle ayrılmaz bir bütün içerisinde ele alınmalıdır.
|
|
1- |
Çerkes dilinin sesbirimleri (fonem) ve seslerinin sınıflandırılması.
|
|
2- |
Ünlüler sistemi.
|
|
3- |
Ünlüler sistemi. A/Э/Ы değişimi.
|
|
4- |
Ünsüzler sistemi. Yer ve oluşum tarzına göre ünsüzlerin sınıflandırılması. Kapantılı (Patlamalı) ünsüzler.
|
|
5- |
Ünsüzler sistemi. Dudaksıllaşmışlar ve düzleşmeler.
|
|
6- |
Patlamalı ünsüzler.
|
|
7- |
Ünsüzler sistemi. Yarı kapantılı ünsüzler.
|
|
8- |
Ara sınav.
|
|
9- |
Sızıcı ünsüzler. “ЖЬ, Щ, Щ1, Ж, Ш” ses dizisinin telaffuzu.
|
|
10- |
“Х, Хь, Хъ, Хъу, Гъ, Гъу” ses dizisin telaffuzu.
|
|
11- |
“Г’ / Дж; К’ / Ч; КI’/ ЧI” Gevşek artdamaksıl patlamalı ünsüzler ve yarı kapantılı ünsüzlerin karşılaştırılmasına yönelik pratik alıştırma.
|
|
12- |
Doğru telaffuz kuralları: Tarihsel dinamikler. Çerkes dilinin iki edebi lehçesine (Batı ve doğu lehçeleri) ait kuralların karşılaştırılması.
|
|
13- |
Doğru telaffuz kuralları: Edebi dil ve lehçe.
|
|
14- |
Ünlülerin yazımı.
|
|
15- |
Yarı yıl sonu (Final) sınavı.
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Ders tamamlandıktan sonra öğrencilerin temel dilbilim dersi çerçevesinde edindiği Çerkes dilinin fonetik sistemiyle alakalı belli başlı bilgiler sağlamlaşır.
|
|
2- |
Ders boyunca ünlü ve ünsüzleri telaffuz etme esnasında doğru artikülasyonu yapabilme becerileri pekişir, lehçedeki telaffuz kuralları ve daha sık rastlanan telaffuz hatalarıyla karşılaştırılarak doğru telaffuz kuralları hakkında fikir oluşur.
|
|
3- |
Ünlü ve ünsüzlerin yazımına yönelik temel kurallar özümsenir.
|
|
4- |
|
|
5- |
|
|
6- |
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Çerkesçe okuma-yazma, dinleme-konuşma becerilerini ileri düzeyde geliştirir. Ulusal ve uluslararası platformlarda, kendisini etkili bir şekilde yazılı ve sözlü olarak ifade edebilecek Çerkesçe dil yeterliğini kazanır.
|
|
|
2- |
Çerkes edebiyatına ait farklı türden eserleri; bu eserlerin tarihi, kültürel ve sosyal bağlamını öğrenir.
|
|
|
3- |
Çerkes dilinin yapısını, özelliklerini ve gelişimini öğrenir. Dilbilgisi, ses bilgisi, söz-dizim, anlambilim, biçembilim, söylembilim ve derlembilim konularında yetkinlik kazanır.
|
|
|
4- |
Çerkesçeden Türkçeye, Türkçeden Çerkesçeye farklı alanlardan her seviyede metinleri tercüme edebilecek bilgi ve yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
5- |
Alanıyla ilgili en son bilgi ve teknolojileri öğrenir. Türkiye ve dünyanın farklı ülkelerinde Çerkes dili alanında mesleğini icra edecek bilgi, beceri ve yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
6- |
Dilbilim, yabancı dil öğretimi, edebiyat eleştirisi ve metin çevirisi gibi alanlarda yeterli bilgi ve birikime sahip olur. Edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri ilgili alanlarda da kullanabilecek yetkinliğe sahiptir.
|
|
|
7- |
Mesleği ile ilgili alanlarda karşılaşılan problemleri tanımlar ve bu konuda beklentileri karşılayacak çözümler geliştirir. Karşılaşılan problemlerin çözümü için ilgili kurumlar ile iş birliği yapma ve çözüm geliştirme becerisi kazanır.
|
|
|
8- |
Mesleki etik ve sorumluluk bilinci gelişir.
|
|
|
9- |
Disiplinlerarası bilgi birikimi ve bakış açısı kazanır. Programda yer alan disiplinlerarası dersler sayesinde dil ve edebiyat çalışmalarının farklı diğer disiplinler ile ilişkisini öğrenir. Disiplinlerarası bilgisini ve birikimini kullanabilecek yetkinliğe sahip olur.
|
|
|
10- |
Edebiyat ve Dil Kuramlarını bilir. Eleştirel ve analitik düşünme becerisi geliştirir. Sahip olduğu kuramsal bilgiyi ve eleştirel birikimi etkili olarak kullanır.
|
|
|
11- |
Bireysel olarak ve grup içinde uyumlu çalışır. Mesleği ile ilgili proje, inovasyon ve ARGE çalışmaları geliştirme ve uygulama becerisi kazanır.
|
|
|
12- |
Mesleğine özgün birikimi kullanarak kültürel farklılıkları dikkate alan, evrensel standartlara uygun karşılaştırmalı bir araştırma, eğitim ve öğretim anlayışı geliştirir.
|
|
|
13- |
Mesleki ve bireysel alanlarda yaşam boyu öğrenme becerisine ve yetkinliğine sahip olur.
|
|
|
14- |
Edebiyat kültürü içinde çevre, ırk, cinsiyet, din ve ekonomik konularda bilgi ve anlayış sahibi olur. Bu konularda topluma bilgi, birikim ve düşünce olarak katkı sağlayabilecek farkındalık geliştirir.
|
|
|
15- |
|
|
|
16- |
|
|
|
17- |
|
|
|
18- |
|
|
|
19- |
|
|
|
20- |
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
26
|
2
|
52
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
26
|
2
|
52
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
0
|
0
|
0
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
3
|
3
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
3
|
3
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
112
|
|
AKTS
|
|
|
4.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
0
|
0
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
0
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
0
|
|
Genel toplam
|
|
0
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Bzerabze. Türkçe Konuşanlar İçin Çerkesçe (Kabardey Lehçesi) Uygulamalı Ders Kitabı. Elizaveta Gogunokova, Tamara Tanaşeva, Ankara: Metropol Yayınları, 2024.
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
Кумахов М.А., Кумахова З.Ю. Сравнительно-историческая фонетика адыгских (черкесских) языков. Москва: Наука, 1981.
|
|