| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| FİZYOLOJİ |
Birinci düzey |
2.1.01 |
Zorunlu |
3 |
8.00 |
8.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
PROF. DR. EBRU ÇETİN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
PROF. DR. EBRU ÇETİN, DR.ÖGR.ÜYESİ DUYGU YAMAN GRAM
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Sınıflarda teorik ve uygulamalı anlatıma dayalı ders, bilgisayar destekli dataların işlendiği slayt ve sunumlar, laboratuvar uygulamaları, interactive DC demonstrasyonları.
|
|
Dersin amacı
|
Veteriner hekimlik alanında öğretim gören öğrencilere gerek teorik gerekse klinik derslerine temel oluşturacak evcil hayvan fizyolojisi bilgi ve becerilerinin kazandırılması.
|
|
Dersin tanımı
|
FİZYOLOJİ
|
|
1- |
Dersin amacı, içeriği, işlenişi, ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin anlatılması. Ders dönemi sonunda dersin öğrenciye kazandıracağı bilgi, beceri ve kazanımların açıklanması. Uygulama dersleri kapsamında laboratuvarda çalışma prensipleri ve biyogüvenlik kurallarını anlatılması
|
|
2- |
Teorik:Fizyolojiye giriş, temel kavramlar, beden sıvıları ve kanın fizyolojik özellikleri, Alyuvarlar
Pratik:Fizyoloji deneylerinde kullanılan malzemeler ve solusyonların tanıtılması, Kan alma teknikleri, serum-plazma eldesi, Alyuvar sayımı, Hematokrit tayini, Hemoglobin tayini
|
|
3- |
Teorik:Akyuvarlar, Kan pulcukları ve kanın pıhtılaşması
Pratik:Akyuvar Sayımı, Kanama ve pıhtılaşma süresinin tayini
|
|
4- |
Teorik:Kardiyovasküler sistem fizyolojisi
Pratik:Kan basıncının ölçülmesi
|
|
5- |
Teorik:Elektrokardiyografi ve çevresel dolaşım
Pratik:EKG kaydedilmesi, EKG yorumlanması
|
|
6- |
Teorik:Kılcal damarlarda dolaşım, lenf ve lenf dolaşımı, Vücut ısısının düzenlenmesi ve ısı metabolizması
Pratik:Kapiller dolaşımın incelenmesi, Vücut sıcaklığının ölçülmesi
|
|
7- |
Teorik:Sindirim sistemine giriş, Tükürük, yutma ve midede sindirim olayları
Pratik:Eritrosit indeksilerinin hesaplanması, Froti yapımı ve boyanması ,Akyuvar formulü yapımı
|
|
8- |
Teorik:Bağırsaklarda sindirim, karaciğer, safra ve pankreasın sindirimdeki rolü, Ruminantlarda sindirim olayları, Absorbsiyon fizyolojisi
Pratik:Rumen prozoonlarının incelenmesi
|
|
9- |
Seminer, ödev, kendi kendine öğrenme, sunum çalışmaları (SSL), Vize haftası
|
|
10- |
Teorik:Sinir sistemi (medulla spinalisin fonksiyonları, beyin kökü, bazal gangliyonlar, limbik sistem), Sinir sistemi (Hipotalamus, talamus, serebellumun fonksiyonları)
Pratik:: Sedimentasyon hızının ölçülmesi
|
|
11- |
Teorik:Otonom sinir istemi ve korteks serebri, Kas ve duyu fizyolojisi
Pratik:Kanatlı kan hücresi sayımı
|
|
12- |
Teorik:Solunum fizyolojisi (Solunum yolunun yapısı, ventilasyon ve akciğer volümleri, solunumun kontrolü), Solunum fizyolojisi Gaz değişimi ve kanda solunum gazlarının taşınması,solumunsal asidoz ve alkoloz)
Pratik:Spirometre deneyleri (Akciğer hacim ve kapasiteleri, Normal ve hızlı solunum harketlerinin yazdırılması ve bunların kalp atımı ile ilişkilerinin belirlenmesi)
|
|
13- |
Teorik:Boşaltım fizyolojisi (Nefron ve tubüllerin fonksiyonları), Boşaltım fizyolojisi (Asit baz dengesinin böbrek tarafından düzenlenmesi, ödem ve böbrek fonksiyon testi)
Pratik:Nabız ölçümü, Nabız dalgasının yazdırılması
|
|
14- |
Teorik:Hormonal sisteme giriş, hipotalamustan salınan hormonlar ve epifiz hormonları, Hipofiz, tiroit ve paratiroit bezi hormonları, Böbrek üstü bezi hormonları, pankreas bezi hormonları
Pratik:Trombosit sayımı
|
|
15- |
Teorik:Dişi üreme sistemi ve dişi üreme hormonları, Erkek üreme sistemi ve erkek üreme hormonları
Pratik:Kalp seslerinin dinlenmesi
|
|
16- |
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
Fizyolojideki temel kavramlar, hücre fizyoljisi ve termregülasyon konularını öğrenir.
|
|
2- |
Evcil hayvanlarda karşılaştırmalı kan fizyolojisini öğrenir
|
|
3- |
Evcil hayvanlarda karşılaştırmalı sindirim fizyolojisi ile ilgili bilgiler edinir
|
|
4- |
Evcil hayvanlarda kardiyovasküler sistem ile ilgili bilgiler edinir
|
|
5- |
Hematoloji deneylerini öğrenir.
|
|
6- |
Elektrokardiyografi uygulamalarını ve yorumlanmasını öğrenir.
|
|
7- |
|
|
8- |
|
|
9- |
|
|
10- |
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Mesleki, hayvan refahı, müşteri, halk sağlığı, toplum ve çevre ile ilgili hususlar da dâhil olmak üzere veteriner hekimlerin içinde çalışması gereken etik ve yasal çerçeveyi anladığını gösterecek şekilde hareket etmek.
|
|
|
2- |
Bilimsel araştırma yöntemlerini, temel ve uygulamalı araştırmaların bilime katkısını ve 3R ilkesinin (Replacement, Reduction, Refinement) uygulanmasını anlamak.
|
|
|
3- |
Veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili organizasyon, yönetim ve mevzuat hakkında temel bilgi sahibi olduğunu göstermek.
|
|
|
4- |
Veteriner hekimin faaliyet gösterdiği ekonomik ve duygusal bağlamı anlamak.
|
|
|
5- |
Veteriner hekimin çalıştığı yerde kendisinin, hastaların, müşterilerin, meslektaşlarının ve çevrenin sağlık ve biyogüvenliğini korumak, izlemek ve geliştirilmesine katkıda bulunmak
|
|
|
6- |
Kalite güvence ilkeleri hakkında bilgi sahibi olduğunu göstermek; mesleki uygulamalarında risk yönetimi ilkelerini uygulamak.
|
|
|
7- |
İlgili kitleye uygun bir dil kullanarak, gizlilik ve mahremiyete tam saygı göstererek müşteriler, halk, profesyonel meslektaşlar ve sorumlu makamlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek.
|
|
|
8- |
İletişim, liderlik, yönetim, ekip çalışması, karşılıklı saygı ve diğer sosyal beceriler dahil olmak üzere kişiler arası etkili etkileşim ilkelerini uygulamak.
|
|
|
9- |
Doğru klinik ve müşteri kayıtlarını, gerektiğinde vaka raporlarını ilgilileri için tatmin edici bir biçimde hazırlamak.
|
|
|
10- |
Hizmetlerin sunumunda multidisipliner bir ekibin üyesi olarak etkin bir şekilde çalışmak ve tüm ekip üyelerinin katkısını kabul etmek.
|
|
|
11- |
Literatürü ve sunumları eleştirel bir gözle inceleyebilmek ve değerlendirebilmek.
|
|
|
12- |
Veteriner iyi klinik uygulamaları ile araştırma temelli ve kanıta dayalı veteriner hekimliği sağlamak için “Tek Sağlık” ilkelerini anlamak ve uygulamak.
|
|
|
13- |
Kanıtları eleştirel ve akılcı bir şekilde analiz etme, yetersiz olunan konularla başa çıkma, beklenmedik durumlarla başa çıkma, bilgi ve becerileri çeşitli senaryolara ve bağlamlara uyarlama becerisini göstermek.
|
|
|
14- |
Hayvanların, insanların ve çevrenin sağlık, güvenlik ve refahının yanı sıra Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini teşvik etmek amacıyla veteriner hekimliği mesleğinin ve Tek Sağlık kavramının ilerlemesine katkıda bulunmak.
|
|
|
15- |
Kişisel ve mesleki sınırlarını tanımak ve gerektiğinde profesyonel tavsiye, yardım ve destek alacağını bilme becerisini göstermek.
|
|
|
16- |
Yaşam boyu öğrenmeye ve mesleki gelişime bağlılık göstermek. Bu, mesleki deneyimin kaydedilmesini, paylaşılmasını, performans ve yetkinliği geliştirmek için önlemler alınmasını içerir.
|
|
|
17- |
Mesleki performansı iyileştirmek için düzenli olarak öz denetim ve akran grubu incelemesi gibi süreçlere katılmak.
|
|
|
18- |
Hayvan ya da hayvan gruplarında bulunan hayvanların geçmişi ile ilgili ilgili doğru elde edebilmek.
|
|
|
19- |
Hasta hayvanları güvenli bir şekilde ve hayvana saygı göstererek tutmak ve zapt etmek, bu tekniklerin uygulanması için yardımcı personellere talimat vermek.
|
|
|
20- |
Eksiksiz bir klinik muayene gerçekleştirmek ve klinik karar verme becerisini göstermek.
|
|
|
21- |
Uygun tedavi planları geliştirmek, mevcut kaynaklar ile uygun halk sağlığı ve çevresel hususları göz önünde bulundurarak bakımları altındaki hayvanın yararına olacak şekilde tedavi uygulamak.
|
|
|
22- |
Acil bir durumda müdahale etmek ve yaygın hayvan türlerinde ilk yardım uygulamak. Durumsal aciliyete öncelik vermek ve kaynakları buna göre tahsis etmek.
|
|
|
23- |
Bir hayvanın ya da hayvan grubunun fiziksel, refah ve beslenme durumunu değerlendirmek ve müşteriye hayvancılık, besleme, üreme, üretim, refah, bireysel sağlık, sürü sağlığı ve halk sağlığı ilkeleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
24- |
Örnekleri toplamak, muhafaza etmek ve nakletmek, uygun teşhis testlerini seçmek, test sonuçlarını yorumlamak ve sınırlamalarını anlamak.
|
|
|
25- |
Meslektaşlarla açık bir şekilde iletişim kurmak, sevk ve teşhis hizmetlerinde iş birliği yapmak.
|
|
|
26- |
Temel tanı ekipmanlarını kullanmak, hastalara iyi sağlık ve güvenlik uygulamaları kapsamında ve de mevcut yönetmeliklere uygun şekilde etkili bir muayene gerçekleştirmek.
|
|
|
27- |
Dijital araçların ve yapay zekânın veteriner hekimliğe katkısını bilmek ve kullanmak.
|
|
|
28- |
İhbarı mecburi, rapor edilebilir ve zoonotik hastalıkların yanı sıra hayvanlara yönelik kötü muamele durumlarla ilgili belirtileri tanımak ve ilgili makamlara bildirmek de dahil olmak üzere uygun önlemleri almak.
|
|
|
29- |
Hayvan bakımı ve refahı, hayvan hareketleri, bildirilmesi zorunlu ve rapor edilebilir hastalıklar, antimikrobiyallerin bilinçli kullanımı da dahil olmak üzere ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve mevzuata ilişkin uygun kaynaklara erişmek.
|
|
|
30- |
İlaçları mevzuata ve en son kılavuzlara uygun olarak doğru ve sorumlu bir şekilde reçete etmek ve dağıtmak.
|
|
|
31- |
Şüpheli advers ilaç reaksiyonlarını uygun kanallar aracılığıyla ilgili resmi kurumlara bildirmek.
|
|
|
32- |
Biyogüvenlik için protokoller hazırlamak, çalıştığı yerin biyogüvenliğini değerlendirmek ve protokolleri doğru şekilde uygulamak.
|
|
|
33- |
Aseptik prosedürleri uygun şekilde gerçekleştirmek
|
|
|
34- |
Sedasyon, genel ve bölgesel anesteziyi güvenli bir şekilde uygulamak; kimyasal hareketsizleştirme yöntemlerini uygulamak.
|
|
|
35- |
Ağrıyı önlemek, değerlendirmek ve yönetmek.
|
|
|
36- |
Ötenazinin ne zaman uygun olduğunu bilmek, bunu hayvana ve sahiplerine saygı göstererek, uygun bir yöntem kullanarak, orada bulunanların güvenliğini de göz önünde bulundurarak gerçekleştirmek; karkasın etik ve yasal olarak imha edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunmak.
|
|
|
37- |
Örnek alma, sevk etme ve raporlama dahil olmak üzere tüm yaygın hayvan türlerinde nekropsi yapmak.
|
|
|
38- |
Refah unsurlarına dikkat etmek, sistematik kaba post-mortem muayene ve gözlemleri kaydetmek, dokuları örnekleme, saklama ve taşıma dahil olmak üzere gıda üreten hayvanların anti-mortem muayenesini yapmak.
|
|
|
39- |
İlgili gıda teknolojisi de dahil olmak üzere, hayvansal kaynaklı ürünlerin kalite ve güvenliğini etkileyen koşulları doğru bir şekilde belirlemek için gıda ve yem denetimi yapmak.
|
|
|
40- |
İnsan sağlığının korunması, muhafazası ve iyileştirilmesine katkıda bulunma kapsamında hayvanlar, hayvansal ürünler ve yan ürünlerle doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan koşulları belirleyerek halk sağlığını korumak.
|
|
|
41- |
Kabul edilmiş hayvan sağlığı, hayvan refahı, halk sağlığı ve çevre sağlığı standartları doğrultusunda, hastalığa ve türe uygun önleyici ve eradikasyon programları hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bunları uygulamak.
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
15
|
4
|
60
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
15
|
2
|
30
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
10
|
1
|
10
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
5
|
2
|
10
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
15
|
5
|
75
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
6
|
2
|
12
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
2
|
2
|
|
Araştırma
|
0
|
0
|
0
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
200
|
|
AKTS
|
|
|
8.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
70
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
2
|
30
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
100
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
Dukes Physiology of Domestic Animals, 12th Edition, William O. REECE
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
1.Yılmaz B., 2000: Fizyoloji
2.Öztürk H., 2019: Veteriner Fizyoloji
3.Bölükbaşı F.,1989: Fizyoloji ders kitabı. Vücut ısısı ve sindirim.
4.Noyan A., 2003: Yaşamda ve hekimlikte fizyoloji
5.William O Reece: Evcil Hayvanların Fonksiyonel Anatomisi ve Fizyolojisi
6.Konuk T: Pratik fizyoloji
|
|