| Dersin adı |
Dersin seviyesi |
Dersin kodu |
Dersin tipi |
Dersin dönemi |
Yerel kredi |
AKTS kredisi |
Ders bilgileri |
| İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ |
Birinci düzey |
ALA 512 |
Seçmeli |
9 |
4.00 |
4.00 |
Yazdır |
|
Ön koşul dersleri
|
Yok
|
|
Eğitimin dili
|
Türkçe
|
|
Koordinatör
|
DOÇ. DR. MUHAMMED İHSAN HAN
|
|
Dersi veren öğretim eleman(lar)ı
|
DR. ÖĞR.ÜYESİ İFFET İPEK BOŞGELMEZ, DOÇ.DR. M. ORHAN PÜSKÜLLÜ, DR. ÖĞR.ÜYESİ PERİHAN GÜRBÜZ, DR. ÖĞR.ÜYESİ AYŞE KÜBRA KARABOĞA ARSLAN
|
|
Yardımcı öğretim eleman(lar)ı
|
-
|
|
Dersin veriliş şekli
|
Ders, teorik anlatımın yanısıra, ilaç etkileşimleri ile ilgili örneklerin öğrencilerle değerlendirilmesi şeklinde işlenir.
|
|
Dersin amacı
|
Öğrencinin; ilaç etkileşimleri ile ilgili temel kavramlar ve etkileşimler yönünden önemli mekanizmalar hakkında bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. İlaç etkileşimleri örneklerinin öğrenci sunumları kapsamında incelenmesi ve yorumlanması hedeflenmektedir.
|
|
Dersin tanımı
|
Bu ders kapsamında, ilaçlarla ilgili farmakovijilans gibi kavramlar ele alındıktan sonra, ilaç etkileşimleri ile ilgili bilgiler, seçilen örnekler dikkate alınarak öğrenci katılımıyla işlenir. Farmasötik etkileşimler, farmakodinamik etkileşimler, farmakokinetik etkileşimler, etkileşim mekanizmaları örneklerle ele alınır.
|
|
1- |
İlaç Etkileşimleri ile İlgili Kavram ve Tanımlar
|
|
2- |
İlaç Etkileşimlerinin Mekanizmalarına göre Sınıflandırılması
|
|
3- |
Farmakokinetik İlaç Etkileşimleri (Absorpsiyon Düzeyinde Etkileşimler, Dağılım Düzeyinde Etkileşimler)
|
|
4- |
Farmakokinetik İlaç Etkileşimleri (Biyotransformasyon Düzeyinde Etkileşimler-1)
|
|
5- |
Farmakokinetik İlaç Etkileşimleri (Biyotransformasyon Düzeyinde Etkileşimler-2)
|
|
6- |
Farmakokinetik İlaç Etkileşimleri (Atılım Düzeyindeki Etkileşimler)
|
|
7- |
İlaç Etkileşimlerinde P-gp vd Proteinlerin Önemi
|
|
8- |
Arasınav
|
|
9- |
İlaç-İlaç Etkileşimlerine Örnekler
|
|
10- |
Reçete örneklerinde değerlendirmeler-olgu sunumları (1)
|
|
11- |
Reçete örneklerinde değerlendirmeler-olgu sunumları (2)
|
|
12- |
Bitkisel vd Ürün-İlaç Etkileşimlerine Örnekler
|
|
13- |
Olgu sunumları (3)
|
|
14- |
Besin-İlaç Etkileşimlerine Örnekler ve Olgu sunumları (4)
|
|
15- |
Hastalık ve fizyolojik durum-İlaç Etkileşimlerine Örnekler ve Olgu Sunumları (5)
|
|
16- |
Final Sınavı
|
|
17- |
|
|
18- |
|
|
19- |
|
|
20- |
|
|
1- |
İlaç etkileşimi konusundaki temel kavramları tanımlar. İlaç etkileşimleri ile ilgili basılı ve elektronik kaynakları tanır ve tarama yapar.
|
|
2- |
İlaç etkileşimi mekanizmalarını kavrar. Farmasötik, farmakodinamik ve farmakokinetik etkileşimleri örnekleri ve önlemleri ile tanır. Klinikte önemli kimyasal geçimsizlikleri ve farmakodinamik etkileşimleri saptar ve değerlendirir. Absorpsiyon, dağılım, biyotransformasyon, atılım düzeyindeki farmakokinetik etkileşimleri detaylı olarak örnekleriyle tanır.
|
|
3- |
İlaç-ilaç etkileşimi örneklerini araştırır. Örn., CYP3A4/5 ile metabolize olan ilaçlarla etkileşim potansiyeli olan ilaçlar ve ilaç-dışı maddeler konusunda tarama ve değerlendirme yapar, olgularla destekler ve sunum yapar.
|
|
4- |
İlaç etkileşimlerinde P-gp (MDR-1), OATP vd proteinlerin önemini örnekleriyle kavrar.
|
|
5- |
Klinikte sık kullanılan ilaçların etkileşimlerini araştırıp değerlendirir; güncel ve kapsamlı bilgiye erişir, hastaları bilgilendirecek düzeyde özetler.
|
|
6- |
Reçete örneklerinde değerlendirmeler-olgu sunumları ile ilaç-ilaç etkileşimleri konusunda gruplar halinde uygulama yapar.
|
|
7- |
Doğal ürünler-ilaçlar arasındaki etkileşimlerini araştırıp değerlendirir; güncel ve kapsamlı bilgiye erişir, hastaları bilgilendirecek düzeyde özetler. Gruplar halinde uygulama yapar.
|
|
8- |
Besin-ilaç etkileşimlerini değerlendirir; güncel ve kapsamlı bilgiye erişir, hastaları bilgilendirecek düzeyde özetler. Gruplar halinde uygulama yapar.
|
|
9- |
Hastalık veya fizyolojik durum-ilaç etkileşimlerini araştırıp değerlendirir. Güncel ve kapsamlı bilgiye erişir, hastaları bilgilendirecek düzeyde özetler. Gruplar halinde uygulama yapar.
|
|
10- |
İlaç etkileşimleri ile ilgili çeşitli örnekleri inceler, konu ile ilgili basılı ve elektronik kaynakların kullanır.
|
|
*Dersin program yeterliliklerine katkı seviyesi
|
|
1- |
Eczacılık mesleğini, mevcut yasalar ve mevzuat doğrultusunda, etik ve deontolojik ilkeler çerçevesinde uygulayabilme ve gerektiğinde bu anlamda inisiyatif kullanabilme
|
|
|
2- |
Edinmiş olduğu bilgileri toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için kullanabilme
|
|
|
3- |
Eczacılık meslek uygulamalarındaki süreçleri ve kişiler arası ilişkileri yönetebilme ve iletişim yeteneklerini kullanabilme
|
|
|
4- |
Meslek uygulama alanlarındaki çalışma süreçlerini planlayabilme, ekip üyesi olabilme, ortak çalışmalara katılabilme ve bu çalışmaları yönetebilme
|
|
|
5- |
Evrensel ve ulusal sağlık sorunlarının farkında olarak sağlık hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik politikalar üretebilme
|
|
|
6- |
İnsan sağlığının temelini oluşturan biyolojik sistemlerin işleyişi, sürdürülmesi ve patolojisine yönelik kavramlara sahip olabilme
|
|
|
7- |
Temel ve uygulamalı fen bilimlerini eczacılık meslek uygulamaları ile birleştirerek eczacılık alanında kullanabilme
|
|
|
8- |
Eczacılık alanında sahip olduğu bilgileri, farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip yorumlayabilme, analiz edebilme ve çözüm önerileri getirebilme
|
|
|
9- |
Doğal, sentetik ve biyolojik kaynaklı ilaç etkin ve yardımcı maddelerinin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
10- |
Farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin araştırılması, geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
11- |
İlaç etkin ve yardımcı maddelerinin, farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin fiziksel, kimyasal, biyolojik, mikrobiyolojik ve toksikolojik analizleri konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme
|
|
|
12- |
Birinci basamak sağlık hizmetinin gerektirdiği eczacılık hizmetlerini sunabilme
|
|
|
13- |
İlaçların hastaya sunulmasından önce, reçeteyi oluşturan ilaçların en uygun dozu, uygulama yolları ve geçimsizlikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme
|
|
|
14- |
İlaçların ve tıbbi ürünlerin metabolizmaları, etkileri ve kullanımları ile ilgili bilgileri kullanarak hastaların reçetelerini doğru ve uygun olarak karşılayabilme
|
|
|
15- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde hasta kayıtlarını yönetebilme; hasta, hekim ve diğer sağlık personeline ilaçlar konusunda danışmanlık hizmeti verebilme
|
|
|
16- |
İlaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla, farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde ilaç tedavisinin hasta boyutunda değerlendirilmesi, değiştirilmesi ve karar verilmesi aşamalarına katılabilme ve bu alanda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
17- |
Doğru ilaç kullanımını teşvik etmek üzere kullanımındaki eğilimleri izleme, değerlendirme ve çözüm geliştirebilme becerilerine sahip olabilme
|
|
|
18- |
İlaçlar ve sağlık alanında eğitim verebilme, danışmanlık ve denetim yapabilme
|
|
|
19- |
Eczacılık meslek uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik araçlar, bilgi kaynakları ve yazılımlar konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilme
|
|
|
20- |
En az bir yabancı dili kullanarak eczacılık uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme
Yaşam boyu öğrenmenin bilincinde olarak, eczacılık meslek uygulamaları, bilim, teknoloji, çağdaş düşünce ve davranış boyutunda güncel bilgilere sahip olabilme, bu bilgileri geliştirebilme ve derinleştirebilme
|
|
|
21- |
|
|
|
22- |
|
|
|
23- |
|
|
|
24- |
|
|
|
25- |
|
|
|
26- |
|
|
|
27- |
|
|
|
28- |
|
|
|
29- |
|
|
|
30- |
|
|
|
31- |
|
|
|
32- |
|
|
|
33- |
|
|
|
34- |
|
|
|
35- |
|
|
|
36- |
|
|
|
37- |
|
|
|
38- |
|
|
|
39- |
|
|
|
40- |
|
|
|
41- |
|
|
|
42- |
|
|
|
43- |
|
|
|
44- |
|
|
|
45- |
|
|
|
Yıldızların sayısı 1’den (en az) 5’e (en fazla) kadar katkı seviyesini ifade eder |
|
Planlanan öğretim faaliyetleri, öğretme metodları ve AKTS iş yükü
|
|
|
Sayısı
|
Süresi (saat)
|
Sayı*Süre (saat)
|
|
Yüz yüze eğitim
|
14
|
2
|
28
|
|
Sınıf dışı ders çalışma süresi (ön çalışma, pekiştirme)
|
14
|
2
|
28
|
|
Ödevler
|
0
|
0
|
0
|
|
Sunum / Seminer hazırlama
|
1
|
6
|
6
|
|
Kısa sınavlar
|
0
|
0
|
0
|
|
Ara sınavlara hazırlık
|
1
|
6
|
6
|
|
Ara sınavlar
|
1
|
1
|
1
|
|
Proje (Yarıyıl ödevi)
|
0
|
0
|
0
|
|
Laboratuvar
|
0
|
0
|
0
|
|
Arazi çalışması
|
0
|
0
|
0
|
|
Yarıyıl sonu sınavına hazırlık
|
1
|
6
|
6
|
|
Yarıyıl sonu sınavı
|
1
|
1
|
1
|
|
Araştırma
|
4
|
3
|
12
|
|
Toplam iş yükü
|
|
|
88
|
|
AKTS
|
|
|
4.00
|
|
Değerlendirme yöntemleri ve kriterler
|
|
Yarıyıl içi değerlendirme
|
Sayısı
|
Katkı Yüzdesi
|
|
Ara sınav
|
1
|
20
|
|
Kısa sınav
|
0
|
0
|
|
Ödev
|
1
|
20
|
|
Yarıyıl içi toplam
|
|
40
|
|
Yarıyıl içi değerlendirmelerin başarıya katkı oranı
|
|
40
|
|
Yarıyıl sonu sınavının başarıya katkı oranı
|
|
60
|
|
Genel toplam
|
|
100
|
|
Önerilen veya zorunlu okuma materyalleri
|
|
Ders kitabı
|
-
|
|
Yardımcı Kaynaklar
|
1-Altan M (Çeviri Ed.) (2010) Katzung ve Trevor Farmakoloji: Sınav ve Gözden Geçirme. (Trevor AJ, Katzung BG, Masters SB. Katzung&Trevor’s Pharmacology: Examination&Board Review) Güneş Tıp Kitabevleri, Ankara.
2-Choe, JY (2011) Drug Actions and Interactions. McGraw Hill Medical.
3-Dasgupta, A, and Hammett-Stabler, CA (2011) Herbal Supplements: Efficacy, Toxicity, Interactions with Western Drugs, and Effects on Clinical Laboratory Tests. Wiley.
4-Demirezer LÖ (Ed.) (2011) FFD Monografları “Tedavide Kullanılan Bitkiler” Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara.
5-Kayaalp, S.O. (Ed.) (2012) Akılcıl Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, Pelikan Yayıncılık, Ankara.
6-Lexicomp (2013) Drug Information Handbook: A Comprehensive Resource for all Clinicians and Healthcare Professionals. Wolter Kluwer Health.
7-Rodrigues, AD (2008) Drug-Drug Interactions. Informa Healthcare.
8-Baxter, K and Preston, CL. (2013) Stockley''s Drug Interactions-A source book of interactions, their mechanisms, clinical importance and management.Tenth edition.
9- Wynn GH et al (2009) Clinical Manual of Drug Interaction Principles for Medical Practice. American Psychiatric Publishing, Inc.
|
|